'AVM kiralarında TL’ye geçmek hayal değil'
AYD Başkanı Hulusi Belgü, döviz kurlarındaki yükseliş ile sektörün karşılaşabileceği olası risklerin etkisini en aza indirmek için öneriler paylaştı.
Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Hulusi Belgü, "Kısa vadede kur riskinden korunmayı, uzun vadede kiralarda TL'ye geçişi sağlayacak bazı model üzerinde çalışıyoruz." ifadelerini kullandı.
AYD'den yapılan açıklamaya göre, AYD Başkanı Hulusi Belgü, döviz kurlarındaki yükseliş ile sektörün karşılaşabileceği olası risklerin etkisini en aza indirmek amacıyla tüm paydaşlara ve perakende sektörüne nefes aldıracak çözüm önerilerini paylaştı.
Belgü yaptığı açıklamada, son aylarda kurlarda gözlemlenen dengesiz havanın, yalnızca perakendecileri değil, AVM yatırımcılarını da etkisi altına aldığını belirtti.
Perakendecinin AVM'lere kira ödediğini, yatırımcılar ise bankalara döviz ile borçlandığını ifade ederek, şunları kaydetti:
"Bu çerçevede, kurlarda yaşanan en ufak bir dalgalanma zincirleme bir etki ile tüm organize perakende sektörünü etkisi altına alarak, olumsuz sonuçlar doğurabiliyor. Türkiye'de yerli ve yabancı alışveriş merkezleri ve yatırımcılarının tek çatı kuruluşu AYD olarak, sektörün yaşadığı sıkıntıların farkındayız ve bu noktada perakende sektörünü yatırımcılar, bankalar, markalar, üreticiler, tedarikçiler ve çalışanları ile ayrılmaz bir bütün şeklinde değerlendiriyoruz. Kamuoyunu bu konulardan en çok kiraların dövizle ödenmesi meşgul ediyor. Her ne kadar 5 yıllık ve 10 yıllık geçmişlere baktığımızda döviz hep, enflasyondan daha düşük artış gösterse de son üç senedir bölgemizin ve ülkemizin içinde bulunduğu jeopolitik gerçekler sebebiyle yaşanan ani hareketlilik hem perakendecilerimizi hem de alışveriş merkezi yatırımcılarımızı rahatsız ediyor.
Türkiye'nin bir diğer gerçeği de alışveriş merkezlerinin kullandığı banka kredilerinin yabancı para birimiyle fonlanması… Bu fonlamanın döviz ile olmasının sebebi alışveriş merkezlerinin bir tercihi değil, 5-10 yıl gibi uzun vadeli kredilerin fonlamasının yurt dışı kaynaklardan yapılması... Şu anda Türkiye'deki alışveriş merkezi yatırımları yaklaşık olarak 55 milyar dolarken, bu yatırımların yüzde 30'u, yaklaşık 17 milyar dolarlık bütçe ile yabancı yatırımcılar tarafından yapıldı ve Türkiye'ye son yıllarda giren direkt yabancı sermayenin yüzde 10'u alışveriş merkezleri vasıtasıyla girdi."
"Kur yükseldiğinde felaket çığlıkları atanları çözüm ararken yanımızda görmek istiyoruz"
Belgü, olası risklerin önlenmesinde sektör paydaşlarının tümünün elini taşın altına sokmalarının önemli olduğunu belirterek, “Ülkemizin artık bir gerçeği haline gelen döviz kurlarındaki ani yükselişler için gelişen, büyüyen ekonomimizde felaket tabloları çizmek yerine mevcut şartlar içinde teşhisi doğru koymak ve gerekli önemleri almak hepimizin görevidir. Bizler, sektörün önde gelen temsilcileri olarak, devletimizin ve bankalarımızın da desteği ile kur riskini paylaşıp, bu soruna el birliği ile bir çözüm getirelim, ekonomimizin selameti ve sektörümüzün sürdürülebilir büyümesi yönünde ortak bir adım atalım düşüncesindeyiz. Bu kapsamda, hazırladığımız ‘Stratejik Kur Riski Paylaşım Modeli'ni ve bu çerçevedeki önerilerimizi sektörümüz ve kamuoyu ile paylaşıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Dövizdeki hareketliliğin perakendecinin maliyetlerini artırdığını, alışveriş merkezlerine tahsilat problemi yaşattığını ve dolayısıyla banka kredi ödemelerini etkilediğini aktaran Belgü; "Bu durum devletin hem gündemini meşgul ediyor hem de kar kaybı sebebiyle vergi tahsilatlarında hissediliyor. Biz AYD olarak 2017'nin ilk aylarında görülen dövizdeki hareketlilik sonrasında Bankalar Birliği ile birlikte dövize karşı önlem almak ve çeşitli çağdaş finansal çözümler aramak için sektörümüze yönelik toplantılar, eğitimler yaptık. Ani yükselişin ardından dövizde yaşanan düşüş sebebiyle bu toplantılara perakende firmalarından kısıtlı katılım olmakla birlikte, her yükselişte döviz ile ilgili şikayetlerini basınla paylaşan derneklerimizden hiç katılım sağlanmadı. Bu durum hem bizim hem de sektörümüz için ayrıca üzücü. Oysa çözüm kendi içinde gizli. Döviz kurları yükseldiğinde felaket çığlıkları atanları bu yükseliş dönemleri öncesinde çözüm ararken yanımızda görmek istiyoruz." ifadelerini kullandı.
Belgü, "Kısa vadede kur riskinden korunmayı, uzun vadede kiralarda TL'ye geçişi sağlayacak modeller üzerinde çalışıyoruz" diyerek, her alışveriş merkezi ve perakendecinin bütçelerini yaparken dövizdeki hareketlilik için çeşitli öngörülemeyen giderler bütçelediğini, bu bütçelerin zarar oluştuktan sonra kullanılması yerine önlem almak için kullanılmasının daha doğru olacağını kaydetti.
Stratejik Kur Riski Paylaşım Modeli'nin de devleti ve bankaları yanlarına alarak kalıcı çözümler planlamaları üzerine kurulu olduğunu ifade eden Belgü, "Bugün Türkiye'deki tüm bankalar ‘future ve option' hizmetleri vermekte. Bizim de önerimiz ve üstümüze düşen devletimizin de desteği ile maliyetleri banka, perakendeci ve alışveriş merkezi yatırımcısı olarak bölüşerek önlem almaktır. Bu sayede baştan bazı maliyetlere beraberce katlanarak 5 yıllık bir planlama yapabilir, karşılaşılacak maliyetleri önceden belirleyip paylaşarak olası sorunların önüne geçebiliriz." değerlendirmesinde bulundu.
"Kriz dönemleri için ayrılan bütçeler, kur riskinden korunmanın garantisi olabilir"
Belgü, kriz dönemleri için ayrılan bütçelerin, herkesi kur riskinden korumanın garantisi olabileceğini belirterek, şunları kaydetti:
"Her alışveriş merkezi normal zamanlarda yüzde 8, kriz dönemlerinde ise yüzde 10 ila yüzde 12'ye varan indirimlerle kiracısına yardımcı olur ve bunu sene başında bütçeler. Yani kirasının yüzde 8 ile yüzde 12'sini kiracısı için harcayacağını bilir. Aynı şekilde perakendeci de kur tahminleriyle belli bir oranda kur riskini bütçesine yansıtır ve bu miktar genellikle enflasyon beklentisi doğrultusundadır. Özetle seneye başlarken her iki tarafta toplamda yüzde 20 ila yüzde 30'luk bir gideri kriz dönemlerini öngörerek bütçeler. Oysa bu bütçenin bir bölümünü en başında kur riskini bertaraf etmek için ‘future ve option' gibi bizi kur riskinden koruyacak enstrümanlar için kullanırsak hem perakendeci, hem de AVM yatırımcısı kendini korurken karlılığın artmasıyla vergi tahsilatı artacak bankalar da kredileri daha kolay tahsil edecektir. Dolayısıyla devletimizin ve bankalarımızın böyle bir işlemi desteklemesi kendilerine de fayda sağlayacaktır. Diğer taraftan kur riskinden korunan AVM yatırımcısı ve perakende markaları, rahat bir nefes alacaktır. Oluşan güven ortamında AVM yatırımcıları perakende markalarına yıllık peşin ödemelerde cazip oranlarda indirim şansı da tanıyabilir. Burada kirasını ödemekte zorlanan perakendecinin yıllık peşin ödemesini nasıl yapacağı sorusu akıllara gelebilir. Bu noktada perakendeci yine kur riskini almadan banka kredisi alabilir. Burada önemli olan AVM yatırımcısının banka kredisinin üzerinde bir indirim vermesinin gerekliliğidir."
Kiralarda TL'ye geçilmesi
Hulusi Belgü bu model ile AVM kiralarında TL'ye geçmenin hayal olmadığını ifade ederek, “Ortaklaşa yapılacak olan bu planlamanın sonrasında kiraların TL ile ödenebilmesi için kademeli olarak alışveriş merkezlerinin Türk lirası ile kredilenmesi için çalışma yapılmalı ve sonrasında bu kademelendirme kiralara da yansıtılmalıdır. Bunlar yapılırken tabii ki ülkemize milyarlarca dolar yatırım yapan yabancı yatırımcıların da kayba uğramamaları için önlem alınmalı. Güçlü ekonomimize güvenerek yatırım yaptığı ülkemizde yaptığı yatırımı geri alması için kur kaybına karşı yine banka ve devletimizin yardımına ihtiyacı olacaktır. Tüm taraflar olarak yapıcı ve çözümleyici somut adımlar için ilgili tarafların diyaloğu sürdürmesini sağlamamız lazım." değerlendirmesinde bulundu.
Belgü, iletişimi kullanarak pozisyon sağlamak adına her ortaya çıkan problemde kamuoyunu ve tüketiciyi ürkütecek açıklamalarla Türkiye'deki Türk ve yabancı yatırımcıyı ürkütmemek ve bu sektörü beraber büyütmeleri gerektiğini anlattı.
Yorum Yaz