Fiba Holding ve Turkmall, Çin’deki AVM işinde zorlanıyor mu?

Türk-Çin İş Konseyi Başkanı Hüsnü Özyeğin, Çin'de yatırım yapanların mutlaka bu yatırımı Çinli bir ortakla yapması gerektiğini belirterek, ”Bunu özellikle söylüyorum. Çünkü ben Çinli ortakla yapmadım” dedi. Bankacılık dahisi olarak anılan ve 3 milyar dolarla Türkiye'nin en zengin kişisi olan Fiba Holding Yönetim Kurulu Başkanı Özyeğin'in bu sözleri, Turkmall ile Çin'de yaptığı 200 milyon dolarlık AVM yatırımının kötü gittiği yorumlarına neden oldu. 

 

Özyeğin, Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) International ile Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) bünyesinde faaliyet gösteren Türk-Çin İş Konseyi tarafından düzenlenen ‘Çin'i Anlamak&Çin ile İş Yapmak' başlıklı konferansta yaptığı konuşmada, Türkiye'nin aslında Çin ile ilişkilerini kendisi açısından geliştirmek zorunda olduğunu söyledi.

 

Gelişmekte olan ülkelerin birbirleriyle daha iyi ticari ve ekonomik ilişkiler içine girmeleri halinde büyüme fırsatı elde edeceklerinin altını çizen Özyeğin, şöyle konuştu:

 

”Çin'den cari açığımız açısından zaman zaman şikayetçi oluyoruz. Ben buna tersten bakıyorum. Biz İstanbul'daki limanımız için Çin'den vinçler satın aldık. Bu vinçler sadece Japonya, Almanya ve Çin'de yapılıyor. Biz bu konteynerleri Çin'den aldığımız zaman Türkiye cari fazla verdi. Bunları biz Çin'den almak yerine Almanya'dan alsaydık, yüzde 30'dan fazla döviz ödeyecektik. 

 

 

Türkiye'nin Çin ile cari açığını konuştuğumuz zaman biraz da kendimize bakmamız lazım. Türkiye'nin Çin'e yaptığı ihracatın en önemli 4 kalemi ham maden... Biz mermer blokları konteynerlere koyup Çin'e yolluyoruz. Sonra da o bloklar Çin'de kesiliyor, parlatılıyor, bize tekrar geri geliyor. Yine de İtalya ve diğer mamul mermer üreten ülkelerin fiyatlarından daha ucuza geri geliyor. Onun için cari açığı konuştuğumuz zaman kendimize bakmamız gerekiyor. Çünkü bir yerde dünya ticareti fiyatlarla, üretim maliyetleriyle çok ilişkili.”

 

 

İleriye dönük Çin ile iş yapmayan şirketin verimli bir şirket olmayacağına inandığını dile getiren Özyeğin, ”Çin'den mal alırsınız veya Çin'e mal satarsınız. Çin'e gidip oradaki üretim tesislerini görmeden, orada ürünler kaça alınıyor kaça satılıyor, onların çalışma tarzını görmeden eğer iş yaparsanız o işinizi verimli şekilde yapmıyorsunuz demektir” dedi.

 

Kendisinin Çin'de son 3 yılda ciddi tecrübeler yaşadığını ifade eden Özyeğin, ”Çünkü bir ülkeye 200 milyon dolar sermaye yatıran biri olarak ki bunun içine krediyi koymuyorum, Çin'de bilfiil yatırım yapacak kuruluşlara şunu söylemek istiyorum; Çin'de yatırım yapacaksanız mutlaka bir Çinli ortakla yapmalısınız. Bunu özellikle söylüyorum. Çünkü ben Çin'li ortakla yapmadım” şeklinde konuştu.

 

 

Hüsnü Özyeğin'in Turkmall ile Çin'de ortak kurduğu Star Mall Group, 2 milyar dolarlık yatırımla 10 adet alışveriş merkezi yapmayı planlıyor. Star Mall'ın Çin'deki ilk gayrimenkul yatırımı Shenyang Plaza olmuştu. Plaza 200 milyon dolarlık yatırımla açılmıştı. Hüsnü Özyeğin'in bu yatırımının pekçok Türk markanın da Çin'e adım atmasına yardımcı olacağı ve 500 milyon dolarlık Türk perakende yatırımı çekeceği belirtiliyordu.

 

 

TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Ümit Boyner, işdünyasının makul süreler içerisinde ve uzun dönemli-çok girişli Çin ticari vizesi alamamasının, iki ülke arasındaki ticaret ve yatırım ilişkilerinin önünde ciddi bir engel oluşturduğunu, vizelerin ilişkilerin ivme kazanması açısından önemli bir katalizör görevi göreceğini kaydetti.

 

Boyner, konferansta yaptığı konuşmada, Çin'in ‘ekonomik kriz' kelimesinin son karakterini kullanarak ‘fırsat' kelimesini türeten bir mantığa sahip olduğunu vurgulayarak, ”Çinli ünlü filozof Xun Zi'nin de dediği gibi (Dağın zirvesine çıkmadan gökyüzünün ne kadar yüksek olduğunu anlayamazsınız, nehrin dibine dalmadan ne kadar derin olduğunu anlayamazsınız)” dedi.