Ağrı Dağı Florası projesi gün ışığına çıkıyor!

Türkiye 'nin en büyük problemi, yöneticilerinin ve politikacıların vizyonsuzluğu. Son dönemde ortaya çıkan söylem ve tavırlarla bu artık iyice su yüzüne çıktı. Hele dünyanın bu kadar küçüldüğü, her bilgiye kolayca ulaşabildiğimiz bir dönemde, dünyadaki iyi örnekleri görünce “Bizde niye yok?” diye düşünüyor insan. 

 

Devlet erkânından iki kişi geçecek diye yolları kesilen İstanbul 'da felç olan trafikte, yurtdışında bisikletiyle dolaşan bakanları ve milletvekillerini düşününce, “Bunu kendi vatandaşlarına nasıl yaparlar?” diyorsunuz. 

 

Yolda yürüyecek kaldırımınız olmayınca, yurtdışındaki geniş park ve kaldırımları düşünüp, “Kaldırımı olmayan ülke olur mu?” diyorsunuz. 

 

Brüksel'de Kraliyet Sarayı'nın bahçesi halkın spor yapması için açılırken, bizim sarayların bahçesine otel dikiliyor. Devlet erkânının bahçesine girmek mi? Sıkıysa deneyin! 

 

Başka ülkelerde politikacılarla konuşurken her sorunuza sabırla cevap verirler, en sert eleştiriniz karşısında bile sakinliklerini korurlar. Çünkü bu, basın özgürlüğüne girer. Bizde sıkıysa eleştirin! 

 

Türkiye 'de güçlü ailelerin iyi eğitim almış ve şirketlerin başına geçirilecek çocuklarına siyasete girmeleri yasaklanır. Zira iktidarın daima kendi zenginini oluşturduğu ve taraf olanın bertaraf olduğu bir ülkedir burası. Orta halli ailelerin başarılı çocukları da yaşam gailesine düşmüştür; şirketlerin(in) başındadır. Devlet yönetimi daha çok bu saydıklarımın dışında kalan kişilerce yapılır. Daha çok taşradan çıkan bu yöneticilerden pek azı, taşranın kapalı dünyasından kurtulup evrensel gerçekleri kabul ederek yaşar.  Feodal yapıya sırtını dayayıp o yapıyı mutlu etmeye çalışır. 

 

Ancak arada sırada da olsa yine taşrada yetişen, başarılı yöneticiler çıkmıyor değil. Bu hafta size böyle bir yöneticinin yaptığı çalışmadan bahsedeceğim. Hem de doğa dostu bir devlet yöneticisi, bir kaymakam: Iğdır'ın Aralık İlçesi Kaymakamı Mehmet Fatih Çiçekli. 

 

Kendisini yıllar önce Yenice Kaymakamı iken tanımıştım. Adını çok duyduğum ama daha önce gitmediğim Yenice Ormanları'nda yapılacak bir dağ bisikleti yarışmasına davet etmişti bizi. Adı da ‘Kaymakamlık Kupası'. Gazeteci dostlarım Nazım Alpman ve İsmail Şahinbaş'la birlikte yarışmayı izledik. 

 

Yarışma, doğayla uyum içinde organize edilmiş bir deneyim yaşatmış ve Türkiye 'nin en güzel ormanlarından Yenice'yi tanıtmıştı bize. 

 

Kaymakam, sadece bir yarışma düzenlemekle kalmamış, doğa içinde ama doğaya zarar vermeden halkın kullanacağı alanlar oluşturmuştu. Şeker Kanyonu'nda insanların piknik ve kamp yapabileceği bir mesire yeri oluşturmuştu. Ayrıca tüm ormanı kapsayan yürüyüş ve bisiklet rotaları hazırlatmıştı. Ormandaki anıt ağaçların envanterini çıkarttırmış ve bu ağaçların yanına bilgilendirme levhaları yerleştirmişti. O gün bisiklet yarışmasında en az 2 bin kişi, çoluk çocuk bu doğa aktivitesine katılmıştı. 

 

Bütün bunları yapan ise devletin gencecik bir yöneticisiydi. Bu bilgili, kendinden emin ve dünyaya evrensel bakış açısıyla bakan kaymakamla yıllardır sadece telefonla süren bir dostluğumuz oluştu. Yenice'den sonra Iğdır 'ın Aralık ilçesine tayini çıkan Çiçekli, burada da boş durmamış, yine gözünü doğaya ama bu kez efsanevi Ağrı Dağı'na çevirmiş. 

 

Ağrı Dağı'na çıkanlar bilir; dağ gerçekten de çok görkemlidir. Sıradağ olmadığı için, bir anda zeminden yükselen bu ihtişamlı görüntüden etkilenmeyecek insan yoktur. Belki dünyanın en yüksek dağlarından değil, ama en heybetlilerinden olduğu kesin (5137 metre)! Fakat şu da bir gerçek ki dünyada adına en fazla hikâye yazılmış dağdır! Birçok dinin neredeyse kutsal ilan ettiği, eski zamanların bu sönmüş yanardağı, simsiyah, parlak ve ürkütücü taşlarla çevrili doğasında, binlerce canlı türüne ev sahipliği yapar. 

 

İşte bu zengin doğadan etkilenen Kaymakam Çiçekli, devletin ağır işleyen çarklarını hareket ettirerek Ağrı 'nın çiçek envanterini çıkarttırmayı başarmış. Iğdır Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yusif Zeynalov'un da katkılarıyla bilimsel hüviyete kavuşan bu çalışmayı, İsmail Şahinbaş da fotoğraflayıp İZ TV için belgesel haline getirmişti. 

 

Mayıs 2011'den beri çalışan ekip, birçok çiçek türünü belgelemiş. Peki bu çalışma neden önemli? Her şeyden önce çiçek, artık dünyada önemli bir meta. 08.04.2012 tarihli yazımda özellikle Hollanda 'da çiçekçiliğin ne kadar büyük bir sektör olduğunu anlatmıştım. Ayrıca tüm dünyada çiçekleri görüntülemek için geziler yapan binlerce insan var. Özellikle orkideler, bu gezi gruplarının en gözde çiçeği! Ağrı Dağı'nda da bol miktarda mevcut. Bunun dışında çoban döndüren krizantem, acem yavşan otu, davis üçgülü, korunga, kazan kulbu, süsen gibi birçok endemik türü de içinde barındırıyor. 

 

Iğdır Valiliği'nin liderliğinde yapılan çalışma, sivil inisiyatifle Ankara 'ya gerek duyulmadan da birçok kültür ve doğa faaliyetinin yapılabileceğinin de en güzel kanıtı. Biraz vizyonu geniş yöneticilerin varlığı, iyi işlerin çıkmasına yetiyor. Valilik, kaymakamlık ve üniversite işbirliğiyle doğa için hazırlanmış bir çalışma. Kulağa hoş gelmiyor mu? Biz de bu tarz çalışmaları pek duymadığımızdan, iyi örneklere alkışımız yüksek olsun ki kötülerine de sesimizi duyuralım! 

 

 

Mayıs 2010'da başlayan ‘Nuh'un Çiçekleri' projesinde amaç, Ağrı Dağı'nın florasını ortaya çıkarmaktı. Bu kapsamda Doğubayazıt ve Karakoyunlu kaymakamlıkları ve Sırtçantam dergisi projeye paydaş oldu. 1 yıl boyunca Küçük Ağrı 'nın doruklarından Büyük Ağrı 'nın eteklerine her tarafı gezdik. Ağrı 'nın farklı renk ve şekildeki çiçek türlerini hayranlıkla gözlemledik. Binlerce fotoğraf çektik. Çiçek fotoğrafları çekmek mesleğim icabı kolay ama saha geniş ve engebeli. Çiçeklerin yayılım alanlarını bulmak, zamanını kaçırmadan belgelemek emek istiyor. Bir doğa fotoğrafçısı olarak onur duyduğum bir projeydi. Ama Ağrı Dağı'nda daha çekilmeyi bekleyen binlerce çiçek var. 

 

 

Ağustos 2010'da Iğdır'a bağlı Aralık ilçesinde henüz kaymakamdım. Çok şey duymuştum efsanevi Ağrı Dağı'nın fırtınaları, kalıntıları ve Nuh tufanına dair. İlk iş, yaylaları, tarihi kalıntıları, Küçük Ağrı 'nın huş ağaçlarıyla dolu fundalıklarını ve eşsiz manzarasını keşfettim. Sonra Iğdır Üniversitesi'yle bu dağın çiçeklerini araştırma kararı aldık. Nuh'un Çiçekleri'nin peşine düştük. Gidecek daha çok yol var elbet. Ağrı 'yı öyle hemen keşfedip bitiremezsiniz. Nazlıdır, açmaz her ziynetini. Sabretmeniz gerek. Daha kim bilir kaç kaymakam eskitecek bu çiçekler; yeter ki sahip çıkılsın! 

 

Familya: Rosaceae 

Cins -Tür: Crataegus oxyacantha L. 

 

Familya: Scrophulariaceae 

Cins -Tür: Veronica persica Poiret 

 

Familya: Lamiaceae 

Cins -Tür: Stachys lavandulifolia 

Vahl. var. lavandulifolia 

 

Familya: Asteraseae 

Cins -Tür: Jurinella moschus (Habl.) 

subsp. pinnatisecta (Boiss.) 

Danina & Davis var. agrıdagensis Y.Z. 

 

Familya: Fabaceae 

Cins -Tür: Medicago sativa L. 

 

Familya: Asteraceae 

Cins -Tür: Centaurea depressa 

 

Familya: Orobanchaceae 

Cins -Tür: Orabanche cernua Loefl 

 

Familya: Fabaceae 

Cins -Tür: Astragalus alyssoides Lam.