Azınlık vakıf gayrimenkullerinden başvuru yapılanların yüzde 16’sı iade ediliyor!
Azınlık vakıfları, yapılan açıklamaların aksine, devlet tarafından el konulan mülklerinin iadesine ilişkin yaptıkları başvuruların ancak yüzde 16’sından olumlu sonuç alabildiklerini bildirdi
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın önceki gün iftar yemeğinde dile getirdiği, “2,5 milyar dolarlık gayrimenkulü azınlıklara teslim ettik” açıklaması, Türkiye'de yaşayan azınlık toplumlarının el konulan mülklerinin iade sürecini bir kez daha gündeme getirdi. 2003 yılında AB uyum yasaları çerçevesinde ele alınan mülklerin iadesine ilişkin reform paketi, MHP ve CHP'nin itirazları nedeniyle 2006'ya kadar onaylanamadı. 2006'dan itibaren yürütülen hukuki düzenlemeler sonucunda 2011'de çıkarılan kanun hükmünde kararnameyle, mülklerinin iadesine olanak sağlandı.
Sırada 460 başvuru var
Kararnameye göre Hazine, Vakıflar Genel Müdürlüğü gibi kamu kurumları adına kayıtlı taşınmazlar mezarlıklar ve çeşmeler, bir yıl içinde başvurulması ve Vakıflar Meclisi'nin olumlu görmesi halinde cemaat vakıflarına iade edilecekti. Belirtilen sürede Cemaat vakıfları bin 542 taşınmazın iadesi için Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne başvurdu. İki yıldır devam eden süreçte gelinen nokta ise azınlıklar açısından pek de iç açıcı değil.
Taraf'a konuşan Azınlık Vakıfları Temsilcisi Laki Vingas, iadelerle ilgili şu rakamları verdi: “116 azınlık vakfı bin 542 mülk için iade müracaatı yaptı. Fakat sadece 253 mülk iade edildi. 829 iade müracaatı için ret kararı verildi. 460 mülk hakkında henüz değerlendirme yapılmadı. Üçüncü şahıslara geçen 18 mülk hakkında ise tazminat ödenmesine hükmedildi.” Laki Vingas, mülklerin iadesine ilişkin olumlu sonuçlanabilen başvuruların sadece yüzde 16'lık bir kısımdan ibaret olduğunu söyledi. Vingas, “Üç ay içinde sürecin tamamlanacağını düşünüyoruz. İade oranının en fazla 25'te kalacağını tahmin ediyorum” dedi.
Belgeler devlette mevcut
Başvurulara ret kararı verilmesinde en önemli gerekçelerden biri evrakların eksik olması. Bir diğer gerekçe de ada, parsel ve yer tesbitinin yapılamaması.
Laki Vingas reddedilen başvurular için hukuki süreç başlatan vakıflar olduğunu söyledi. Başbakan Erdoğan'ın telaffuz ettiği 2.5 milyar dolarlık rakamı afaki bulduğunu dile getiren Türkiye Ermenileri Patrikliği Emlak Komisyonu üyesi Şahin Gezer ise, “Mülklerimizin tamamı iade edilse, belki ancak o kadar eder” dedi. Gezer, gelinen noktadan memnun olmadıklarını belirterek şunları söyledi: “Süreç çok yavaş işliyor. Devlet neresi benim neresi değil benden daha iyi biliyor. Benden istediği belgeleri devletten almam lazım. Ancak birçok kurumdan belge alamıyorsunuz, sonuçta istedikleriniz üstü örtülmüş belgeler. Belge alamayınca da başvuru eksik kalıyor, o mülkün sizin olduğunu ispatlayamıyorsunuz” dedi.
Tapu sicil kayıtları açılsın
İade başvurusunda bulunan, fakat müracaatlarının büyük bir kısmı reddedilen vakıflardan biri de Diyarbakır'daki Surp Giragos Ermeni Kilisesi. Taraf'a konuşan Vakfın Yönetim Kurulu Başkanı Vartkes Ergün Ayık, kiliseye ait olan 190 mülk için başvuru yaptıklarını, fakat sadece 17 mülkün kendilerine iade edildiğini belirterek, 173 mülkiyete ise onay çıkmadığına dikkat çekti.
Ayık, “Mülklerin iadesi her haliyle Türkiye'nin lehine. Surp Giragos Kilisesi Vakfı'na ait mülkler iade edildiğinde, elde edilecek gelirle, Diyarbakır'daki diğer Ermeni kilisesini onarmayı düşünüyoruz. Restore edilerek yeniden ibadete açılan Surp Giragos Kilisesi'nin açılışına Diaspora'dan gelen binlerce insan da katıldı ve değişiklikleri bizzat yerinde gözlemleme imkânı buldu. Bu, tüm kesimler için olumlu bir gelişme” dedi. Mülkiyetin vakfa ait olduğu biliniyor olmasına rağmen, parsel, ada ve yer tesbiti konusunda zorluk çektiklerini söyleyen Ayık, şunları kaydetti: “Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün, iade taleplerimiz doğrultusunda istediği evraklar uzun süren, meşakkatli ve masraflı bir sürece neden oluyor. Oysa, tapu sicil kayıtlarının yer aldığı arşivlerde, kiliselerin ve vakıfların mülkiyetlerine dair veriler zaten var. Buna rağmen, bu kayıtları bizim bizzat bulup yetkili mercilere sunmamız isteniyor. Devlet mülkleri iade etmeyi istiyorsa, yer ve ada tesbiti konusunda tapu sicil kayıtlarını erişime açarak sürecin önünü açabilir.”
Hrant Kasparyan/Sümeyra Tansel/Taraf
Yorum Yaz