Bu meslekte değer biç, kazan!
Türkiye'de kazandıran mesleklerden biri de değerleme uzmanlığıdır
Artık satın alınan bir ev ya da gayrimenkule kredi vermeden önce, bankalar ve finans kuruluşları değerleme uzmanlarından görüş almak zorunda. Banka ve finans kuruluşları, değerleme uzmanlarını ya kendi bünyelerinde çalıştırıyor ya da değerleme şirketlerinde çalışan uzmanlardan yararlanıyorlar. Peki, değerleme uzmanı olmak için ne yapmak gerekiyor? Herkes değerleme uzmanı olabilir mi? Değerleme uzmanı olduktan sonra bir kurum veya kuruluşta çalışmak zorunda mısınız? Değerleme uzmanları bağımsız çalışabiliyor mu? Bir değerleme uzmanının kazancı ne kadardır?
SINAVI KAZANMAK ŞART
Değerleme uzmanı olmak için öncelikle Sermaye Piyasası Kurulu'nun (SPK) her yıl 31 Mayıs-1 Haziran ve 15-16 Kasım tarihlerinde açtığı sınava girmeniz gerekiyor. Anadolu Üniversitesi tarafından yapılan sınava girmek için asgari dört yıllık bir üniversite mezunu olmanız şart. Değerleme uzmanı olabilmek için Sermaye Piyasası Kurulumun açtığı 'Değerleme Uzmanlığı Lisanslama Sınavı'nı kazanmak zorundasınız.
SPK'dan sertifika alabilmeniz için 70 not ortalamasını tutturmanız gerekiyor. Üniversite dördüncü sınıfta okuyorsanız da sınava girebilirsiniz. Uzmanlar, sınavın oldukça ciddi olduğunu ve iyi hazırlanmak gerektiğini söylüyor. Konut veya gayrimenkul değerleme uzmanlığı sınavlarında, gayrimenkul değerleme esasları, mesleki mevzuat ve etik kurallar, inşaat ve gayrimenkul muhasebesi, temel finans matematiği ve vergi mevzuatıyla ilgili sorular soruluyor.
SPK SERTİFİKA VERİYOR
'Değerleme Uzmanlığı Lisansı' almak ve değerleme uzmanı olmak için sınavı kazanmanız da yeterli değil. Lisanslı bir değerleme uzman olabilmeniz için gayrimenkul değerleme alanında en az üç yıl iş tecrübesine sahip olmanız gerekiyor.
Konut değerleme uzmanı olabilmek için ise bir yıllık iş tecrübesine sahip olmanız yeterli.
SPK tarafından gayrimenkul değerleme uzmanı ya da konut değerleme uzman olarak tanınan kişiler gayrimenkul değerleme şirketlerinde ve bankalarda çalışabiliyorlar. İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Adana, Antalya, Aydın, Şanlıurfa, Trabzon, Gaziantep, Sakarya, Kayseri ve Konya'da SPK'nın onayladığı kayıtlı 240 değerleme şirketi bulunuyor. Türkiye'de SPK'nın yaptığı sınavları kazanıp değerleme uzmanlığı lisansı alan 2 bin 774 lisanslı gayrimenkul değerleme uzmanı var. Ayrıca 141 kişi de 'Konut Değerleme Uzmanı' olarak lisans belgesi almış. Uzmanlara göre, Türkiye'de bankalara ve Türkiye genelinde SPK'nın onayladığı 129 değerleme şirketi var. Bugünkü iş hacmi ve sektörün yapısı düşünüldüğünde bu sayının fazla olduğunu düşünüyoruz. Daha sağlıklı bir değerleme sektörü için bu sayının, şimdikinin sayının üçte ikisi kadar olması gerekiyor.
Değerleme şirketleri yüzde 14 ile 20 arasında karlılık oranlarına sahip. Ancak değerleme uzmanı sayısı yetersiz. Sahada aktif olarak çalışacak bin 500 gayrimenkul değerleme uzmanına ihtiyaç var. Bugün deneyimli bir gayrimenkul değerleme uzmanı, ortalama net 3 bin 500 ile 5 bin 500 TL arasında maaş alıyor.
Özel şirketlere hizmet vermesi için bin 50'ü gayrimenkul değerleme uzmanına daha ihtiyaç var.
2020'DE 10 BİN KİŞİLİK İSTİHDAM
Değerleme şirketlerinde ve sahada serbest olarak çalışan değerleme uzmanları, değerleme şirketlerinde çalışan diğer kalifiye personel ve değerleme hizmetlerine dışarıdan yan hizmetler verenlerin toplamına bakıldığında sektörün yaklaşık 7 bin 500 kişiye istihdam sağladığı görülüyor. Bu rakamın 2020 yılında 10 bin kişiye ulaşması bekleniyor.
SPK lisanslama sınavları, Anadolu Üniversitesi tarafından yılda iki kez yapılıyor.
Sınavlar, İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Eskişehir ve Adana gibi büyük illerde gerçekleştiriliyor. 2014 birinci dönem sınavı 31 Mayıs-.l Haziran tarihlerinde yapıldı. İkinci dönem sınavı ise 15-16 Kasım tarihlerinde yapılacak. Sınava girebilmek için en az üç ay öncesinden müracaat etmeniz gerekiyor.
DÜZENLENEN KURSLAR
Adayları SPK'nın lisanslama sınavlarına hazırlamak için çeşitli kurumlar kurs veriyor. Bu kurslardan birini de Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği (TDUB) düzenliyor. Kurslarda 'Mesleki Mevzuat ve Etik Kurallar', 'ilgili Vergi Mevzuatı', 'Gayrimenkul Değerleme Esasları', 'Temel Finans Matematiği' ve 'İnşaat Muhasebesi' konularında eğitim veriliyor. İstediğiniz konu veya konularda birliğin düzenlediği kurslara katılabiliyorsunuz. Ancak her konu başlığı için 350 TL ödemeniz gerekiyor.
Değerleme Uzmanları Derneği iktisadi işletmesi (DUDİKS) de 'Gayrimenkul Değerleme Uzmanlığı' ve 'Konut Değerleme Uzmanlığı' sınavına yönelik hazırlık eğitimi veriyor. Bu kurslara katılmak için de ders başına KDV hariç 250 TL ödemeniz gerekiyor. Aym kurumdan beş kişi kayıt yaptırdığında veya ücret peşin ödendiğinde yüzde 10 indirim uygulanıyor.
Söz konusu eğitimleri veren özel kurslar da var. Bazı üniversiteler de gayrimenkul değerleme sektöründe çalışanlara, bankacılara, yatırım danışmanlarına, proje finans birimlerinde çalışanlara ve üniversite öğrencilerine yönelik kurslar düzenliyor. Kadir Has Üniversitesi'nin 18 saatlik 'Gayrimenkul Değerleme Sertifika Programı'na katılanlar gayrimenkul değerleme kavramları, süreci ve değerlendirme yöntemleri hakkında bilgi alıyorlar.
SPK'nın yayınladığı 'Uluslararası Değerleme Standartları' 1 Ocak 2006 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlandı. Arsa, arazi, çiftlik, konut, fabrika ve turizm tesisi gibi taşınmazların değerlemesi, yayınlanan uluslararası değerleme standartlarına göre yapılması gerekiyor.
SERBEST ÇALIŞMAK MÜMKÜN
SPK'dan sertifika alıp yetkili değerleme uzmanı olduktan sonra banka ve finans kuruluşlarına akredite (kayıt) olmanız yeterli. Bankalar ve finans kurumları, konut, fabrika tesisi ve turizm yatırımlarına kredi vermeden önce yetkili bir değerleme uzmanına başvurmak zorunda.
İsterseniz kendiniz değerleme uzmanlığı şirketi de kurabilirsiniz.
Değerleme şirketinin öncelikle anonim şirket olması şart. Kurulan şirketin esas sözleşmelerinin 29/06/1956 tarihli ve 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine uygun olması, ticaret unvanlarında 'gayrimenkul değerleme' veya 'taşınmaz değerleme' ibaresinin bulunması, ödenmiş sermayelerinin en az 270 bin TL olması, asgari ödenmiş sermayelerini temsil eden hisse senetlerinin tamamının nakit karşılığı çıkarılmış olması, hisse senetlerinin tamamının nama yazılı olması, ödenmiş sermayesinin asgari yüzde 51'inin, en az iki sorumlu değerleme uzmanına ait olması, ikisi sorumlu değerleme uzmanı olmak üzere en az beş değerleme uzmanının tam zamanlı istihdam edilmesi, faaliyetini sürdürebilmek için yeterli mekan, personel ve donanıma sahip olması gerekiyor. Asgari ödenmiş sermaye tutarı, SPK tarafından Maliye Bakanlığı'nca her yıl ilan edilen yeniden değerleme oranı dikkate alınarak yeniden belirlenebiliyor.
GELİR DÜZEYİ YÜKSEK
Gayrimenkul ve konut değerleme uzmanlarının geliri ise kişinin ne kadar efektif çalıştığına bağlı. Bankalar ve finans kuruluşları, konut veya gayrimenkul kredisi için başvuran müşterilerinden aldığı ekspertiz ücretini, çalıştıkları konut değerleme uzmanına ödüyor.
Değerleme şirketleri, çalışan açığını kapatabilmek için şehir planlama, inşaat, harita ve tapu kadastro bölümü mezunlarına da iş veriyorlar, iki yıllık yüksek okullardan mezun olanların SPK lisansı alma imkanı olmasa da çalışmalarını belgesiz olarak değerleme şirketi bünyesinde yapabiliyorlar.
Her işte olduğu gibi bu mesleğin de bir çıraklık dönemi var. İki yıllık yüksek okullardan mezun olan ve işi biraz bilen bir lisanssız çalışan 2 bin ile 2 bin 500 TL arasında maaş alıyor. Lisanssız ama tecrübeli olanlar ise ayda 3 bin TL'ye yakın para kazanıyor. Yetki belgesi elinde olan bir konut değerleme uzmanının maaşı ise 3 bin 500 TL'den başlıyor ve 5 bin 500 TL'ye kadar çıkıyor.
Para
- Etiketler:
- gayrimenkul değerleme
- değerleme uzmanı
Yorum Yaz