Faiz, kredi ve konut balonu alarm veriyor!
BM Kalkınma Raporu’nda Türk ekonomisinde oluşan hızlı kredi büyümesi ve konut balonunun büyük riskler içerdiğine dikkat çekildi
Wall Street Journal Gazetesi ise tahvil faizlerinin son üç yılın zirvesine çıkarak yüzde 10'u aştığını belirtti ve “Türkiye'nin yıldızı sönüyor” diye yazdı.
Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), Türk ekonomisinde Avrupa'daki talebin gerilemesine bağlı olarak büyüme hızının yüzde 3.3'e gerileyeceği belirtilerek, hızlı kredi büyümesi ve konut balonunun büyük risk içerdiğine dikkat çekildi. Almanya'nın önde gelen dergilerinden Der Spiegel'de yayımlanan bir makale Türkiye'nin ekonomik geleceği için felaket senaryosunu gündeme getirdi.
Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD)'ın 2013 yılına ait “Ticaret ve Kalkınma Raporu” yayımlandı. “Dünya Ekonomisinin Değişen Dinamiklerine Uyum” başlıklı raporda birçok gelişmekte olan ülkelerde büyümenin iç talep tarafından tahrik edildiği belirtildi.
Daha önce finansal kriz deneyimi yaşamış fakat 2008-2009 küresel krizi öncesi yeniden büyük sermaye akışı almış Brezilya, Rusya, Türkiye ve Ukrayna gibi ülkelerde hızlı iç kredi genişlemesi görüldüğü belirtilen rapor şöyle devam etti:
Cari işlem açığı
“Gelişmekte olan ülkelerin uluslararası sermaye piyasalarından kaynaklanan şoklara karşı, önceki onyıllara göre daha dirençli oldukları gözlemi yine de yakın gelecekteki finansal çalkantılara karşı korunaklı oldukları anlamına gelmez. Bazı yükselen piyasa ekonomileri özellikle Brezilya, Rusya ve Türkiye, 2008'den sonra bile, kısmen sermaye akışlarıyla ilgili olabilecek şekilde iç kredilerde hızlı büyüme gördü. Bu aynı ülkeler, Brezilya ve Türkiye kısmen ters şekilde olsa da paralarının reel değer kazanışını yaşadılar.
Ancak bu ülkeler sermaye akışlarında, kredi ve para piyasalarında ek baskı yapabilecek daha ileri dalgalanmalara, fakat aynı zamanda aşırı düzeltmelere yol açabilecek ani sermaye çıkışlarına maruz kalmaya devam etti. Ayrıca halen önemli cari işlem açıklarının bulunduğu bu ülkelerin ödemeler dengesi sorunlarıyla karşılaşma olasılıkları bulunuyor. Finansal kırılganlığın derecesi büyük ölçüde sermaye akışının alıcı ekonomide nasıl kullanıldığına (ve üretebilecekleri iç krediye) bağlı: Akışların büyük bölümü gayrımenkul alımına giderse, konut balonuna neden olur, üretici yatırımda kullanılmasından daha büyük bir finansal kırılganlık var demektir.”
Yatırımcılar iknada zorlandı
Türkiye'de Salı günü yapılan 10-yıllık tahvil satışında getirilerin yüzde 10,05'e ulaşması, yükselen piyasalardaki bozgun ile baş etme kabiliyeti konusunda yatırımcıları iknada karşılaştırdığı zorlukların son kanıtı olarak “ değerlendirilirken ” Türkiye'nin yıldızının söndüğü “ gibi savlar dile getiriliyor. ABD'nin borsa ve iş dünyasının gazetesi Wall Street Journal, ” Türkiye, yükselen piyasalardaki bozgun ile baş etme kabiliyeti konusunda yatırımcıları ikna etmekte zorlanıyor. Bunun son kanıtı ise, kamu borçlanma maliyetlerinin üç yılın en yüksek düzeyine çıkmasıdır “ sözleriyle girdiği haberinde Türkiye'nin Salı günü sattığı 10 yıllık tahvillerin getirilerinin Nisan 2010'dan bu yana en yüksek düzeyini oluşturan yüzde 10,05'ye çıktığının altını çizdi. WSJ, Türkiye'nin tahvilleri ihraç edebilmek için Endonezya ve Macaristan gibi benzer durumlarda olan ülkelerden faizi daha çok artırmak zorunda kaldığına da işaret ettiği haberinde ABD Merkez Bankası'nın (FED) politikasını sıkılaştırdığında ” en kırılgan “ ülkelerin Türkiye gibi geniş cari işlemler açığı olan ülkeler olacağı görüşüne de yer verildi. ”
”Cadı avı ekonomiyi çökertecek”
Türkiye'nin yabancı sermaye çıkışı sebebiyle zor günler geçirdiğini iddia eden Alman Dergisi Der Spiegel'e göre hükümet finansçılara baskı yapmaya başladı. Ülkeyi gelebilecek bir krize karşı uyaran dergide, “Ekonomistler Türkiye'yi uyarıyor ve bu balonun inşaat sektöründe iyice büyüdüğünü söylüyor” cümleleri yer aldı. Özlem Gezer ve Maximilian Popp tarafından kaleme alınan yazıda Türkiye'ye giren dövizlerin bir anda çıkmasının ülkenin ekonomisini çökertebileceği üzerinde duruluyor. Erdoğan'ın cadı avı ekonomiyi tehlikeye sokabilir başlığıyla verilen makalede, “ Hükümetin bir çok yatırım için sermayeye ihtiyacı var, fakat Türkiye'de özel sektörün sağlayabileceği sermaye sınırlı. Gezi Parkı'nın protestoları gösterdi ki Türk halkı artık sorgusuz sualsiz hükümetinin büyüklük kuruntusuyla yaptığı icraatları desteklemeyecek” İfadeleri yer alıyor.
Makalede “Ne zaman ki yatırımcılar endişelenir ve paralarını çeker, o zaman ekonomi çökme tehlikesi ile karşı karşıya gelir. Türkiye Merkez Bankası hali hazırda bu sorunun üstesinden gelmeye çalışıyor. Temmuz başında Merkez Bankası 2.25 milyar dolarlık döviz sattı. Fakat bu hareket piyasa üstünde beklenen etkiyi sağlayamadı.” değerlendirmesi yapılıyor. Uluslararası verilerde de Türkiye'nin yerinin kötü olduğu belirtilen makalede Başbakan Erdoğan'ın ise bu gelişmelerin aksine ekonomiyi iyi gördüğü ve bu yüzden her hangi bir değişim yaşamayacağı ifade ediliyor.
Yeniçağ
- Etiketler:
- Konut balonu
- BM Kalkınma Raporu
Yorum Yaz