Gazi Kovan Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu müzesinde ziyaretçilerini bekliyor
Kurtuluş Savaşı döneminde Ankara'ya gönderilen, gittiği yerden yeniden gelen ve toplam 8 kez doldurulan Gazi Kovan ziyaretçilerini bekliyor
Kurtuluş Savaşı döneminde Karahisarlı Seyfi Çavuş'un künyesini yazdıktan sonra doldurma işlemi için Ankara'ya gönderilen, gittiği yerden yeniden gelen ve toplam 8 kez doldurulan Gazi Kovan, Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu (MKE) Sanayi ve Teknoloji Müzesi'nde ziyaretçilerini bekliyor. Seyfi Çavuş, çarpıştığı Birinci İnönü savaşında kullandığı topun kovanına, Osmanlıca "Karahisarlı Seyfi Çavuş, 4. Alay 2. Tabur 8. Batarya 26 Rebiyülahir 1339 İnönü" yazarak, doldurulması için gönderdi. Ankara'daki atölyeye gönderilen kovan, işlemlerinin ardından yeniden cepheye sevk edildi. Yanında bir demir kalemle cepheye ulaşan top mermisini kullanan Aksekili Ethem Çavuş da adının ardından "8. Alay 3. Tabur 1. Batarya 20 Recep 1339 İnönü" yazıp doldurulması için gönderdi. Kovan, 1.5 yıl içinde Ankara'daki atölyeye 8 kez uğradı. Üzerindeki mesajların sayısı da 8'e ulaşan kovanın üzerinde başka alay ve taburlardan farklı kişilerin isimleri de bulunuyor. Kovanın atölyeye 9. gelişinde üzerine ilk notu düşen Karahisarlı Seyfi Çavuş'un künyesi ve "12 Muharrem 1341 Banaz" yazıyordu. Kovanın yanında 4. Alay, 2. Tabur 8. Batarya'dan Yüzbaşı Muhsin'in yazdığı bir de mektup bulunuyordu.
Mektupta, Seyfi Çavuş'un ailesinin düşman tarafından katledildiğinin öğrenildiği ve Seyfi Çavuş'un da üç gün sonra hakkın rahmetine kavuştuğu bilgisine yer verilmişti. Yüzbaşı Muhsin, kimsesi kalmadığı için kovandan dolayı ailesi gibi olan atölyedekilere, Seyfi Çavuş'un künyesini de gönderdi.
Son kez doldurulan mermi ise düşman mevzilerine bir kez daha gitmedi.
Gazi Kovan'ın son atışı 29 Ekim 1923 yılında, Cumhuriyetin ilanını gerçekleştirilen 101 pare top atışının en sonunda oldu.
Gazi Kovan, doldurulduğu atölyede
Gazi Kovan, Ankara'da doldurulduğu atölye olan ve müze haline getirilen yerde, Seyfi Çavuş'un künyesi ile ziyaretçilerini bekliyor.
MKE Genel Müdürlüğü yerleşkesindeki Sanayi ve Teknoloji Müzesi'nde, Gazi Kovan'ın yanı sıra Osmanlı İmparatorluğu'nun 1. Dünya Savaşı'na girmesine sebep olarak gösterilen gemilerden biri olan Yavuz Kruvazörü'nden kesilmiş bir bölüm ve kruvazörün topunun bir parçası da yer alıyor.
Müze Müdürü Ethem Ocak, AA muhabirine yaptığı açıklamada, müze binasının 19. yıl sonralarına ait 2. Abdülhamit dönemi bir yapı olduğunu belirterek, İmalat-ı Harbiye fabrikalarının çoğunun işgal altında bulunduğunu söyledi.
Bu nedenle askeri mazemelerin Ankara'daki atölyelere getirildiğini ve ihtiyaç duyulan harp araç gereçlerinin üretildiğini dile getiren Ocak, binanın 20 Kasım 1922'de yandığını ve yangın yerini Atatürk'ün de gezdiğini anlattı. Ocak, binanın yangının ardından kısa sürede yeniden yapıldığını dile getirerek, "Kurtuluş Savaşını takiben bu bina ve çevresi ülkemiz sanayide bir çok ilklere imza atmıştır" dedi.
Savaş sonrasında silah harp araç gereçlerinin üretildiğini ve sonrasında da Türkiye'nin sivil ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik üretimlerin gerçekleştirildiğini belirten Ocak, "Yol yapımlarında özellikle bu binada greyder, dozer, kepçe... Hepsi bu binada yapılmıştır. Kazmadan, kürekten gaz ocağına kadar akla gelebilen piyasa ihtiyaçları yapılmıştır" diye konuştu.
Ocak, binanın 2006'dan itibaren restorasyon çalışmalarının yapıldığını ve bu çalışmaların ardından 22 Mayıs 2013'te açıldığını söyledi.
Müzenin 2 salondan oluştuğunu, ilk salonda Osmanlı dönemi "Tophane-i Amire", "İmalat-ı Harbiye", "Kurtuluş Savaşı" ve askeri fabrikalar dönemi silahların bulunduğunu dile getiren Ocak, ikinci salonda ise MKE dönemi üretimlerinin bulunduğunu bildirdi. Ocak, müzede silah üretim tezgahlarının yanı sıra daktilo, telefon, telgraf, MKE yapımı pil, elektrik sayaçları gibi tarihi değeri olan eserlerin sergilendiğini kaydetti. Hafta içi açık olan ve vatandaşların ücretsiz gezebileceği müzede, açık ve kapalı alanda görülebilecek deniz mayını, topların yanı sıra ateşli ve ateşsiz silahlar da yer alıyor. Müzede, Osmanlı döneminde kullanılan topuz da dikkat çekiyor.
AA
Yorum Yaz