Konutta arz artışı Hazine arazileriyle mümkün!
Türkiye Gazetesi'nden Necmi Çiçekçi'nin hazırladığı Emlak&Trend sayfasında bu hafta gayrimenkul sektöründe konut arzında yaşanan düşüş ve bu noktada artış için gerekli formüller masaya yatırıldı.
Konut üretiminde arsa maliyetinin payı yüzde 50’leri buldu. Bu da konut fiyatlarının artmasına neden oluyor. Sektör temsilcileri, Hazine’nin elinde bulunan arsaların uygun fiyatla müteahhitlere verilmesi durumunda, konut üretiminin artacağı ve barınma sorununa çözüm bulunabileceğini belirtiyor.
Ülkemizdeki konut talebi her geçen yıl artış gösteriyor. Ancak finansman sorunu ve girdi maliyetlerinden kaynaklı olarak yükselen konut fiyatları nedeniyle konuta ulaşım zorlaşıyor. Ev sahipliği oranı azalırken, kiracı olanların sayısı da artıyor. Bu da bir dizi sorunu beraberinden getiriyor. Kira fiyatlarının yükseliyor. Konut alıcı rotayı yurtdışına çeviriyor ve yılda milyarlarca dolar yabancı ülkelere akıyor. Konut üretimi azalıyor, şantiyeler bir bir kapanıyor. İstihdam düşüyor ve bu sarmal ekonomiye yansıyor. 260 meslek dalına dokunan konut sektöründe kriz devam ediyor. Bu noktada konut üretiminin artması gerekiyor. Bunun için de girdi maliyetlerinin aşağıya çekilmesi şart. Üretimde en büyük maliyeti oluşturan (yüzde 50) arsa fiyatları şirketlerin bütçelerini zorluyor. Üstelik eski yapılar, deprem ülkesi olan Türkiye’de ayrı bir sorun olarak masada duruyor.
FİRMALAR İYİ SEÇİLMELİ
Zaman zaman sayfamızda dile getirdiğimiz Hazine arazilerinin uygun fiyatla, güçlü ve kurumsal müteahhitlere verilmesi konusu önem arz ediyor. TOKİ bu tarafta güzel işlere imza atıyor. Ancak TOKİ’nin tek başına üretimi karşılaması zaman alıyor. Türkiye’nin çok değerli ve büyük müteahhitlik şirketleri bulunuyor. Devlet, TOKİ ve bu müteahhitlerin ortak projeler üretmesi ile barınma krizin çözüme kavuşması mümkün. Bunun için de atıl durumda bulunan Hazine arazilerinin şirketlere açılması ve uygun fiyatları konutlar yapılması en doğru adım olacaktır…
Konut üretimi talebe yetmiyor
Ülkemizde yıllık ortalama 800-900 bin civarında konut üretim ihtiyacı bulunuyor. Ancak buna karşın arz sayısı 500-550 bin bandından seyrediyor. Sektörde yıllık 300 bin civarında bir açık olduğu görülüyor. Konuta talebi artıran en önemli nedenler arasında evlilikler, boşanmalar, öğrencilerin üniversite kazanarak eğitim için başka bir kente gitmesi, iş arayanların işe girmesi, kiracıların daire alması ve artan nüfus gibi hususlar yer alıyor. Rakamlardan da anlaşılacağı üzere; yatırım için alanlardan ziyade ihtiyaç sahiplerinin talebi çok daha yüksek.
İnşaat maliyeti sürekli artıyor
Türkiye'de yaşanan enflasyon ve inşaat sektöründe yükselen maliyetler her geçen artış gösteriyor. TÜİK’in açıkladığı verilere göre, inşaat maliyetleri bir yılda yaklaşık olarak yüzde 70 oranında artış gösterdi. Bu yükselişte arsa maliyeti payının rolü çok büyük. Ayrıca inşaat malzemesi fiyatları da bu yükselişe neden oldu. Sadece işçilik endeksindeki yükseliş yüzde 111,83’ü buldu. Bu da konut üretiminin önündeki en büyük engellerden biri…
İhtiyaç sahiplerine yönelik üretilebilir
Ülkemizde ciddi bir konut alım talebi bulunuyor. Ancak finansmana erişimde yaşanan zorluklar ve üretim maliyetlerinden dolayı konut fiyatlarının yükselmesi nedeniyle bu talep karşılanamıyor. Hazine arazilerinin uygun koşullarda şirketlere açılması ile düşük maliyetleri konu üretmek mümkün. Üretilen konutların da ihtiyacı olanlara temin edilmesi gerekiyor. Bunun için de ‘Üzerine tapu olan almamalı’ sistemi devreye girebilir.
Üretim artarsa kriz çözülebilir
Hazine arazileri TOKİ ve müteahhitler vasıtasıyla ekonomiye kazandırılabilir. Şirketlere uygun fiyatlı veya vadeli verilebilecek olan bu araziler sayesinde yılda 150-200 bin fazladan konut üretimi yapılabilir. Arsayı devletin vermesi nedeniyle üretim maliyetleri de düşeceğinden, ihtiyaç sahiplerine yönelik uygun fiyatlı konutlar üretilebilir. Bugün Türkiye’de bir müteahhit yılda 6 bin konut üretme potansiyeline sahip… Sektörde hatırı sayılır 10 müteahhit yılda 60 bin konut üretebilir. Bu da barınma krizine çözüm olur. Burada dikkat edilmesi gerekilen konu, bu arazilerin doğru firmalara verilmesi. Çünkü sermayesi güçlü ve sürdürülebilir şirketlerin bu işte olması sektörün devamlılığı açısından önemli.
Arsa maliyeti düşerse konut fiyatı da düşer
Konuyla ilgili müteahhitler şu açıklamayı yapıyor “Pandemi sonrası konut sektörü ciddi bir kriz içine girdi. Yeni inşaat yapımı geçmiş yıllara göre azaldı. üretileni satmak zorlaştı. Bundan istihdam da olumsuz etkilendi. Sektörümüzün eski günlerine dönmesi için devletimiz mutlaka konut sektörünü desteklemeli. Hazine arazilerinin uygun koşullarda şirketlere verilmesi çok önemli. Çünkü arsa maliyetleri üretimden en önemli etken pozisyonunda. Belediyeler ve bakanlıklar müteahhit firmalarla beraber yeni projeler üretebilir. Doğal olarak yüzde 50’ye mal olan arsa yüzde 15-20’lere düştüğünde 5 milyonluk liralık dairenin fiyatı 2 milyon lira düşer”
İSRA PORTFÖY’ÜN İHRAÇ BELGELERİNE SPK ONAYI
İsra Holding’in yüzde 100 iştiraki İsra Portföy’ün Birinci Girişim Sermayesi Yatırım Fonu ve İkinci Girişim Sermayesi Yatırım Fonu ihraç belgeleri, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından onaylandı. İsra Portföy, Prof. Dr. Turan Erol başkanlığında SPK onayıyla Kasım 2023 döneminde faaliyetlerine başlamıştı. İsra Portföy, güçlü kadrosu ve kendine özgü stratejileriyle yatırımcısına istikrarlı getiri sağlamayı hedefliyor. Hali hazırda gayrimenkul, perakende, turizm, enerji ve İsra Portföy ile finans sektörlerinde faaliyet gösteren İsra Holding, yakaladığı başarılı büyüme ivmesini hız kesmeden sürdürmeyi hedefliyor.
ÖNEMLİ BİR AŞAMA GEÇİLDİ
İsra Portföy Yönetim Kurulu Başkanı Prof.Dr. Turan Erol “İsra Portföy olarak bilindiği üzere SPK’nın 24 Kasım 2023 tarih ve 45720 sayılı yazısı ile faaliyet izni ve portföy yöneticiliği yetki belgemizi almıştık. Bugün ise yine güzel bir aşamayı tamamlayarak İsra Portföy’ün Birinci GSYF ve İkinci GSYF ihraç belgeleri başvurumuzun onaylandığını ifade etmekten büyük mutluluk duyuyoruz. Gayrimenkul Yatırım Fonu ve Girişim Sermayesi Yatırım Fonu ekosistemine farklı yatırım stratejileri ile merhaba dediğimiz İsra Portföy olarak önümüzdeki dönemde, büyüme hedeflerimiz doğrultusunda çalışmalarımızı sürdüreceğiz. İsra Portföy olarak yüzde 100 iştiraki olduğumuz İsra Holding’in gelecek planları için çok önemli bir aşamayı daha başarıyla tamamlamış bulunuyoruz. Alternatif yatırım stratejileriyle yatırımcısına uzun vadede istikrarlı getiri sağlamayı amaçlayan İsra Portföy, güçlü kadrosuyla portföy yönetimi alanında yakın zamanda adından söz ettirecek” ifadelerini kullandı.
Yeşil ve çevreci dönüşmeliyiz
Çevreci ve yeşil binaların önemi her geçen gün daha da artıyor. Özellikle su kıtlığının yaşandığı ve iklim krizini arttığı bu yıllar çok daha kritik… Geleceğe yönelik bu tür binaların sayısının artması önemli. Bu nedenle kentsel dönüşüm ‘yeşil bina’ formatıyla yapılması gerek. Sektör oyuncuları “Londra’da çevreci bazı binalarda bir atık su 8 kere kullanılıyor. Biz de kentsel dönüşüm sürecinde, yeşil binalar için çalışmalıyız. Yatırım seviyesi belki 10 bin dolar ile 500 bin dolara kadar olan bir makasta binaya yapılacak çevresel faktörlerle, gri su atıkları, enerji panelleri, yağmur sularının toplanması sağlanabilir. Bu zorunlu olması lazım. Vatandaşa da bu yatırımın 2 yıl sonra geri dönüşünün sağlanacağını anlatmalıyız. Bugün su kıtlığını konuşuyoruz. Onun yerine ‘su kullanımını nasıl azaltırız’ bunları konuşmalıyız. Çünkü bir diş fırçalamada, el yıkamada akıp giden su tüketimi çok ciddi. O nedenle binalarda çevresel etki, zorunlu olmalı. En azından 5 binlik planlarda işlenmeli, zorunlu hale getirilmeli” diye konuştu.
Konutta yerli üretim kullanımı hızla artıyor
Konut üretimi durma noktasına gelmesine rağmen, inşaat malzemesi üretimi her ay düzenli şekilde büyüyor. İMSAD verilerine göre yılın ilk çeyreğinde yüzde 10.9 büyüme gösteren sektörün, yılın tamamında yüzde 20’yi yakalayacağı ifade ediliyor. Sektör büyümesinde en büyük neden, ithalatın azalması… Birçok şirket döviz kuru nedeniyle yerli ürün kullanmaya başladı. Bir müteahhit konuyla ilgili “Yurtdışından malzeme ithalatı büyük maliyetlere neden oluyor Aynı ürünü ülkemizde bulabiliyoruz. Birçok alanda ihtiyacımızı karşılayabilecek üretim gücümüz var. Bu nedenle şirketler yerli üretime dönüyor” dedi. Öte yandan yerli üretim kullanımı cari açığa da olumlu katkı sunuyor.
2025 yılında konut sektörüne ilgi artacak
Finansmana erişimin kısıtlı olması ve konut fiyatlarının belli bir seviyeye oturması, satışları geri çekti. 2023 yılında toplam 1 milyon 225 bin konut satılırken, bu rakam ile sektör son 10 yılın en kötü dönemini yaşadı. 2024 yılında da tabloda değişiklik yaşanmadı, yabancılara yapılan satışlarda da ciddi düşüşler görüldü. Ayrıca mevduat faizlerinin yüksek oluşu da satışları olumsuz etkiledi. Birçok yatırımcı veya oturmak için konut almayı bekleyen tüketici parasını faize yatırdı. Ancak Merkez Bankası’nın yılın sonuna doğru faiz duruşunda gevşemeye gideceği tahmin ediliyor. Bu da mevduatta bekleyen birikimlerin konut sektörüne yöneleceği beklentisini doğurdu. Sektör oyuncuları “2025’te faizlerin düşmeye başlayacağını ve konuta yönelik ilginin ihtiyaç kaynaklı artacağını öngörüyoruz” açıklaması yapıyor. Öte yandan yüzde 25 zam sınırının da kaldırılması ile yatırım amaçlı konut tercihlerinin artacağı da ifade ediliyor.
Baykar’ın deprem konutları teslim oldu
Baykar'ın Adıyaman, Hatay ve Kahramanmaraş'ta inşa ettiği 1012 hanelik kalıcı deprem konutlarından ilkleri, Adıyaman'da depremzedelere teslim edilmeye başlandı. Baykar Yönetim Kurulu Başkanı Selçuk Bayraktar, sosyal medya hesabından müjdeyi duyurdu. Baykar Yönetim Kurulu Başkanı Selçuk Bayraktar, konuya ilişkin X'teki paylaşımında, "Depremden etkilenen kardeşlerimiz için Adıyaman, Hatay ve Kahramanmaraş'ta başlattığımız 1012 hanelik kalıcı konut projemizin sonuna yaklaştık" ifadesini kullandı. 349 hanelik Adıyaman'daki etabı tamamlanan dairelerin anahtarlarını teslim etmeye başladıklarını belirten Selçuk Bayraktar, "Allah bir daha böylesi felaketlerle bizleri sınamasın. Birlikte daha güçlüyüz." değerlendirmesinde bulundu.
- Etiketler:
Yorum Yaz