Konutta Suriyeli balonu!
Türkiye'ye gelen Suriyeli mülteciler özellikle kiralık dairelerde fiyatları iki katına çıkardı.
Suriye'de devam eden iç savaş, Türkiye'deki emlak sektörünü vurdu. Kiralık dairelerde rakamlar çoğu yerde yüzde 100 artarken, birçok bölgede ev bulmak neredeyse imkansız hale geldi. Her geçen gün sınırdan Türkiye'ye giren Suriyeli sayısı artarken, buna nasıl bir önlem alınacağı da merak ediliyor.
Birçok şehirde özel olarak kurulan çadırkentlerde yaşayan Suriyeliler, gittiği bölgelerde yüksek bedellerden ev kiralayabiliyor. Bazı bölgelerde bir dairede 30 kişi yaşayan grupların olduğu belirtilirken, sosyal dengeye ayak uyduramadıkları da belirtiliyor.
Emlaktasondakika.com olarak Suriyelilerin emlak sektörüne etkisini araştırdık, birçok şehrin önde gelen ismiyle görüştük. İşte açıklamalar…
Nizameddin Aşa
İstanbul Emlak Komisyoncuları Odası Başkanı
İlk olarak Fatih, Aksaray bölgesinden ev tutmaya başladılar. Ancak orada piyasa yükseldiği için yavaş yavaş Avcılar, Esenler, Bağcılar taraflarına yayılma şeklinde bir akım başladı. Bazı semtlerde neredeyse Arabistan'a gelmiş gibi hissediyorsunuz. Bir evde 10-20 kişi kalıyorlar. Avcılar'da dubleks dairede 40 kişinin kaldığını öğrendik. Çok kalabalık yaşadıkları için yüksek kira bedellerini ödeyebiliyorlar, bu mal sahibinin de işine geliyor. Bu doğrultuda fiyatlar çok yükseldi. Bir de arz talep dengesi var. Güngören, Bağcılar, Esenler bölgelerine gelip akrabalarını çağıranlar var. Bu bölgelerde de rakamlar uçmaya başladı. Fatih piyasasına pek giremiyorlar çünkü turizm bölgesi ve eşyalı kiralamalar var. Son gözde semt Avcılar, burada ibre Esenyurt ve Hadımköy'e gidiyor. Bağcılar, Esenler'de 500-600 lira olan kiralar 1300 liraya fırladı. Avcılar'da 1000 liranın altında neredeyse ev kalmadı. Bunları üst üste koyduğumuz zaman, kendi içimizdeki talepleri karşılayamıyoruz. Kentsel dönüşüm kapsamında hak sahipleri kiralık eve çıkıyorlar. Ortada çok orantısız bir talep var. Suriyeliler aynı zamanda gittiği bölgelerde sosyal dengeyi de bozuyor.
Rabia Ülkü Uçar
Adana Emlakçılar Odası Başkanı
Adana'ya gelenler Suriye'nin daha çok parası olmayan insanları yani canını kurtarmış çoğunluk. Paralıların bir bölümü Mersin ve Antakya'ya yerleşti. Parasızlar Adana'ya geldi. Burada müstakil evleri tercih ediyorlar. 100-200 liralık evlerin kirası 500 lira oldu. Bir evde 20 kişi kalıyorlar. Kaldıkları yerler sağlık açısından hiç uygun değil. Depo gibi kullanılan yerlerde ev diye kalıyorlar. Yani bir evde 10-15 kişi yaşıyor. Hatta akrabaları geliyor, uyum sağlayamıyorlar. Adana ekonomisine fayda değil zararları var. Burada yerleşik kalacak gibi gözüküyorlar. Kayıt dışı çok dükkan açtılar. Burada esnaflık yapmaya başladılar. 1 ay diye kiralıyorlar 1 yıl ödemiyorlar.
Yavuz Selim Madenli
Mersin Emlakçılar Odası Başkanı
Suriyelilerin gelmesiyle kiralar fırladı ancak konut fiyatlarında değişiklik olmadı. Çünkü Suriyeli yasa olarak konut alamıyor. Bu nedenle kiralar çok yükseldi. 2012'de Urfa ve Hatay yoğundu. 2013'ten sonra Mersin yoğunlaştı ki şehirde 430 bin Suriyelinin olduğundan bahsediliyor. Suriyeliler gelmeden önce 120 bin boş konut vardı. Şuanda tek bir boş konut yok. Yenimahallede'de kira bedelleri 300-350 lira bandındaydı şimdi 550 liradan aşağıya ev yok. 1+1'ler bile çok değerlendi. 10 daireli bir binanın 8'inde Suriyeliler var. Bir daireye 5 kişi diye girmişler evden 25 kişi çıktı. Buradaki Türkler çok tepki veriyor. Hatta binama Suriyeli sokmam diyenler var. Normalde 16 bin liraya kiralanacak olan Alden Sitesi'nde şu anda 30 bin liraya Suriyeli bir aile oturuyor. Ancak burada bir şirket kurarlarsa ev alma olanakları doğuyor. Türk yasalarının boşluğundan faydalanıp şirket kurmak için kuruyorlar. Hatta daha ilerisi Mersin'de emlak bürosu açıyorlar. Mersin'de 80'in üzerinde tatlıcı Suriyeli var. 400 tane telefon satıcısı var. Kuveyt, Dubai'den gelen kaçak telefonlar burada satılıyor. 600 tane bakkal dükkanı var. Suriyeliler neredeyse vergi vermiyor. Mersin'de Suriye mafyası oluştu, silahlarla insanları tehdit edip soyuyorlar. 2 seneye nerdeyse biz onların yanında çalışır hale geleceğiz. Önlem olarak, Türk ortak alıp şirket kurabilir. Bu dünyanın her yerinde böyle.
Atilla Sahillioğlu
Antakya Emlak Müşevirleri ve Komisyoncuları Odası Başkanı
Yığılma meydana gelince müthiş bir talep oldu. Kiralık daire bulmak şu anda imkansız. Talep, fiyatları çok yükseltti ve kiralar en az ikiye katlandı. 2011'den beri böyle. Rakamların, 3'e katladığı yerler var. Suriyelilerin oradan nasıl geldiği belli. Yokluk içerisinde geldiler, burayı cankurtaran gibi gördüler. Kimi kampta yaşıyor, kimi evde. Maddi imkansızlıkları var, iş bulamıyorlar. Türklerin 50 lira istediği işi 20 liraya yapan Suriyeliler, iş kaybına da neden oluyor. Mali açıdan şehre çok etkileri var. Kendi yaşam olgularını yansıtmaya çalışıyorlar, o nedenle ortaya olumsuz bir tablo çıkıyor. Hırsız var, kavgacı var. Yerel kiracılar çok olumsuz etkilendi. Suriyeliler yeni bir rayiç oluşturdu, ev sahipleri de Türk kiracılara yeni fiyat bu diyor. Kiralık daire yok, olanlarda da rakamlar çok yüksek.
Mehmet Aytaç
Gaziantep Emlakçılar Odası Başkanı
400-500 lira olan kiralar 700-800'e çıktı. 2+1'lerde rakamlar 1000 lira bandına ulaştı. Genele bakıldığında kiralar yüzde 30-50 arasında yükseldi. Beş parmağın beşi bir değil. Art niyetli olanları da var iyi niyetlileri de var. Burada özel sektör ve fabrikada çalışan birçok işçi var. Genelde her yıl yüzde 10 kiralara zaten zam geliyor. Onları da anlamak lazım. İç savaş Suriye'de bir an önce bitsin istiyoruz. Burada dükkan açan, fabrika açan var. Burada ekonomiye artı katanlarda var. Suriye'ye dönerlerse biz de eski sisteme dönebiliriz.
Uğurcan Tokay / emlaktasondakika.com
Yorum Yaz