Güncel
12.12.2016 08:57
Okuma Süresi: 03:31 dakika

TANAP'ta, 'Avrupa'nın en uzun nehir altı geçişi' tamamlandı

Azerbaycan doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa'ya ulaştıracak TANAP projesinde Avrupa'nın en uzun nehir altı geçişi tamamlandı.

TANAP Genel Müdürü Saltuk Düzyol, 11.7 milyar dolar olması planlanan yatırımın maliyetinin de düştüğünü, 8.5 milyar dolara tamamlayabileceklerini söyledi.

Türkiye ile Azerbaycan arasında 2011 yılında, imzalanan mutabakat zaptı çerçevesinde Azerbaycan doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşıyacak olan TANAP projesinde en zorlu etaplarından biri daha tamamlandı. Sakarya Nehri, tabanından 13 metre aşağıdan delindi, bin 100 metre yatak genişliği "yönlendirilebilir yatay geçiş" yöntemi ile aşıldı. Yetkililer, bunun 56 inç boruda "Avrupa'nın en uzun nehir tabanı geçişi" olduğunu, dünyada da ikinci büyük uzunluk olduğunu belirttiler. Verilen bilgiye göre dünyada bundan daha uzun tek geçiş Türkmenistan'da bulunuyor.

Bilindiği gibi Azerbaycan'ın Hazar Denizi'ndeki Şah Deniz 2 Gaz Sahası'nda üretilen doğalgazı Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşıyacak olan TANAP projesi için Türkiye toprakları üzerinde 1.850 km'lik boru hattı döşenmesine 2015'te başlanmıştı. TANAP Genel Müdürü Saltuk Düzyol, rekor nehir tabanı geçişi bölgesinde düzenlediği basın toplantısında, inşaat çalışmalarının proje takvimine uygun şekilde devam ettiğini, hatta bir miktar önde gittiklerini söyledi. Türkiye topraklarında Ardahan'ın Türkgözü köyünden başlayan TANAP güzergâhı 20 kenti geçerek 2019'da Edirne'nin İpsala ilçesinden Yunanistan'a ulaşacak ve Trans-Adriyatik Boru Hattı (TAP) ile birleşecek. Gaz o noktadan İtalya'ya taşınacak.

Boru hattının 4'ü kara, 1'i deniz (Çanakkale Boğazı) olmak üzere 5 bölümden (LOT) oluştuğunu anlatan Saltuk Düzyol, şöyle konuştu: "Sivas, Yozgat, Kırıkkale, Kırşehir, Ankara ve Eskişehir illerini kapsayan 3. bölümde 509 km boru hattı, 14 adet blok vana, iki adet pig istasyonunun yapımı gerçekleştirilecek. Bu bölgenin müteahhidi Tekfen. Bugüne kadar sadece Lot 3 çalışma sahasında 26 bin borunun kaynağı ve indirmesi tamamlandı. Tek seferde ve hatasız yekpare indirimde rekor kırıldı. Sakarya dahil bugüne kadar nehir, otoyol, demiryolu olmak üzere 19 adet büyük altyapı geçişini tamamladık. Programın önünde gidiyoruz. 2015'te başlattığımız çalışmalar rekor nitelikte bir performansla devam ediyor. 509 km'lik uzunluğa sahip LOT-3 kısmının önemli kilometre taşlarından biri olan ve Ocak-2017 sonunda tamamlanması beklenen hedefler 2 ay öncesinden yakalanmış oldu. Sakarya Nehri geçişi de bu başarılı çalışmalardan birini oluşturuyor. Nehir tabanını altından 'yatay yönlendirilebilir sondaj' yöntemiyle aşıyoruz. Bu yöntem ile özel geçişlerde boru hatlarının daha güvenli ve verimli şekilde herhangi bir yüzey kazısı yapılmadan geçişi sağlanmış oluyor."

Maliyette büyük tasarruf

TANAP projesi yatırımının başlangıçta 11.7 milyar dolar olması planlanmıştı. Ancak önemli bir gelişme var. Saltuk Düzyol, "Maliyetler düştü. 8.5 milyar dolara tamamlayabileceğimizi düşünüyoruz. Emtia fiyatları ve bazı gelişmeler maliyet tasarrufu sağladı" dedi. İlk gazın BOTAŞ'a Eskişehir'de Haziran 2018'de, TAP'a ise Yunanistan sınırında 2020'de teslim edilmesinin planlandığını anlatan Düzyol, projede ekonomiye de önemli katkı sağladığını söyledi. Yatırım döneminde, boru hattı güzergâhının geçtiği 20 ilde yaklaşık 10 bin kişiye doğrudan ve dolaylı istihdam oluşturulduğunu belirten Düzyol, TANAP'ın, aynı zamanda bu illerde başta küçük ve orta ölçekli işletmeler olmak üzere çok sayıda sınai ve ticari müesseseye yeni iş olanaklarının kapışım araladığını söyledi. Saltuk Düzyol, sözlerine şöyle devam etti: "Proje, Güney Kafkasya Boru Hattı (SCP) ve Trans-Adriyatik Boru Hattı (TAP) ile birleşerek 'Güney Doğal Gaz Koridoru'nu oluşturuyor. TANAP, bu özelliğiyle sadece iki ülke arasında gerçekleştirilen bir proje olmanın ötesinde, Avrupa ve küresel enerji jeopolitiği açısından stratejik önem taşıyan Güney Gaz Koridoru'nun en önemli halkasını oluşturuyor. Proje, Türkiye ve Avrupa piyasalarının enerji arz güvenliğine katkı sağlarken, oluşturacağı güzergâh ve kaynak çeşitliliği ise, gazın gazla rekabetine imkan verecek. Güney Doğal Gaz Koridoru, Avrupa Birliği ve Hazar ülkeleri arasında iktisadi ve siyasi işbirliğinin gelişmesine de fayda sağlayacak."

Arkeolojik kalıntılar nedeniyle projede güzergâh değiştirildi, hat 6 km uzadı. Bir müze dolusu eser bulundu.

TANAP'IN RAKAMLARI...

Saltuk Düzyol'un verdiği bilgiye göre, TANAP ayrı bir iletim şirketi olarak boru hattından taşıma parası alacak. Bunun tarifesi belli ama açıklanmıyor. Gazı satan Socar, alan ise Botaş. Taşımasını TANAP yapacak. Bu hattan ilerde başka ülke gazlarının taşınması da mümkün. Projenin temel büyüklükleri şöyle:

• Türkiye topraklarındaki toplam uzunluk 1.850 km. TAP'la birlikte 3.500 km.
• Türkiye'de 20 il 67 ilçeyi geçiyor.
• Çanakkale Boğazını 19 kilometre uzunluğunda iki paralel boru ile geçecek. (Bu bölümü Malezyalı Sapura ile Kalyon yapacak.)
• 7 adet kompresör istasyonu, 4 adet ölçüm istasyonu, 49 adet blok vana istasyonu ve Eskişehir ile Trakya'da ulusal dağıtım ağına arz sağlayacak 2 adet çıkış istasyonunu olacak.
• TANAP İletim AŞ'de Socar'ın yüzde 58, BOTAŞ'ın yüzde 30 ve BP'nin yüzde 12 payla ortaklığı var.
• Hattın 15 yıllık gazı hazır. (Türkiye'nin toplam kontrat portföyü 52 milyar metreküp. Bunun 6'sı TANAP'tan gelecek.)
• Hattan yıllık 16 milyar metreküp gaz geçecek 6'sı Türkiye için, 10'u ise Avrupa'ya verilecek. Avrupa'da 9 büyük alıcı olacak. Hat kapasitesi 31 milyar metreküpe kadar çıkabilecek.
Hatta 10 bin civarında kişi çalışıyor. Bunun yüzde 20'si güzergâh illerinden.
• Ardahan'dan Eskişehir'e uzanan ilk bölümde boru hattı döşeme işlemleri yüzde 65 ölçüsünde tamamlandı. Eskişehir'den Trakya'ya ulaşacak ikinci bölümde çalışmalar yüzde 20 düzeyine geldi.