TİKA, Filistin'de bugüne kadar 400'ü aşkın proje inşa etti
Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), Filistin'de 2005’ten bu yana 400'ü aşkın projeye imza atarak bölge halkının umut ışığı oldu.
TİKA, 2005 yılında açtığı Filistin Program Koordinasyon ofisiyle bölge halkının sosyal ve ekonomik kalkınmasına katkı sagˆlayacak, sagˆlık, egˆitim ve fiziksel altyapıyı gu¨c¸lendirecek, ortak tarihi ve ku¨ltu¨rel mirasın korunmasına hizmet edecek ve Filistin'in kurumsal kapasitesini gelis¸tirmesine destek olacak kalkınma ve is¸ birligˆi projeleri yürütüyor.
Filistin'de TİKA tarafından yu¨ru¨tu¨len projeler yerel s¸artlar ve ihtiyac¸lar dikkate alınarak belirleniyor. Bu c¸erc¸evede, Batı S¸eria'da daha c¸ok idari ve sosyal altyapı, egˆitim, sagˆlık, tarım ve hayvancılık, Kudu¨s'te ortak tarihi ve ku¨ltu¨rel mirasın korunması, restorasyon ve egˆitim, Gazze'de ise insani yardım, sagˆlık, su, yenilenebilir enerji, tarım ve mesleki egˆitim sekto¨rlerine o¨ncelik veriliyor.
Başbakan Yardımcısı Hakan Çavuşoğlu'nun özel önem verdiği Filistin'de, TİKA, bugüne kadar 400'ü aşkın projeyi hayata geçirdi.
.jpg)
Çavuşoğlu, geçen günlerde TİKA tarafından düzenlenen "Kudüs Programı"nda yaptığı konuşmada, "Kudüs'e sahip çıkmak, her Müslüman'ın görevidir. Kudüs davası sadece Filistinli kardeşlerimizin ya da sadece Arap dünyasının davası değildir. Bizler millet olarak Kudüs'e, Mescid-i Aksa'nın beşiğine hizmet etme onuruna nail olmuş bir neslin torunlarıyız." demişti.
Gazze çok katlı konut projesi
İsrail'in 2014'teki saldırıları sonucu Gazze'de mevcut evlerin yaklas¸ık yüzde 13'u¨ zarar go¨rdü, 20 bin ev tamamen yıkıldı ve yaklas¸ık 100 bin insan evlerini terk etmek zorunda kaldı.
Gazze Tu¨rk Konutları Projesi, Gazze'de 2014'te yas¸anan savas¸ın getirdigˆi yıkıma bagˆlı olarak ortaya c¸ıkan barınma ihtiyacını gidermek u¨zere ilk etapta planlanan 1.000 prefabrik konut projesinin revize edilerek toplu konut projesine do¨nu¨s¸tu¨ru¨lmesiyle ortaya c¸ıktı.
Proje, Gazze S¸eridi'nin Al-Wusta bo¨lgesinde yer alıyor. 20 do¨nu¨mlu¨k bir alan u¨zerine kurulu, 20 bloktan olus¸an projedeki her bir blokta 16 daire bulunuyor. Filistin Birlik Hu¨ku¨meti Bayındırlık ve I·skan Bakanlıgˆı is¸ birligˆi ile yu¨ru¨tu¨len projede konutlar, geçen günlerde ihtiyaç sahibi Filistinlilere teslim edildi. Bölgedeki yoksul halk için inşa edilen yardımlar, Filistinlilere duygu dolu anlar yaşattı.
Tubas Tu¨rk Devlet Hastanesi
Batı S¸eria'nın 40.000 nu¨fuslu Tubas s¸ehrinin ilk hastanesi olma o¨zelligˆi tas¸ıyan Tubas Tu¨rk Hastanesinin ins¸aatı 2012'de TI·KA tarafından gerc¸ekles¸tirildi.
2014 yılında tıbbi donanımının da sagˆlanmasıyla hizmete giren 30 yataklı hastane, c¸evre s¸ehirlerden de gelen hastalarla birlikte her yıl yaklas¸ık 40 bin hastaya hizmet veriyor. Hastanenin acil servisine yılda yaklas¸ık 30 bin kis¸i bas¸vururken, yılda ortalama 6.500 ameliyat gerc¸ekles¸tiriliyor.
Gazze Tu¨rkiye Filistin Dostluk Hastanesi
Gazze halkına daha iyi sagˆlık hizmeti verilmesini sagˆlamak amacıyla Gazze Tu¨rk-Filistin Dostluk Hastanesinin yapım c¸alıs¸malarına 2011 yılında bas¸landı.
34 bin 800 metre kare kapalı alan üzerine kurulu, 6 kat ve 150 yatak kapasiteli hastanenin ins¸a c¸alıs¸maları 2015 yılında tamamlandı. Toplantı salonları ve idari odaları ile Gazze s¸eridinin en bu¨yu¨k hastanesi olma o¨zelligˆini tas¸ıyor.
Modern sagˆlık ekipmanları ile desteklenen tıbbi donanım c¸alıs¸malarında sona yaklas¸ılan hastanenin hizmete gec¸mesiyle 1 milyon 850 bin kis¸inin yas¸adıgˆı Gazze'de, bo¨lge halkının daha kaliteli ve kapsamlı sagˆlık hizmeti alacagˆı bir sagˆlık altyapısının olus¸turulması hedefleniyor.
Neb-i Musa Şenlikleri yeniden hayat buldu
Kudüs'ü fetheden İslam orduları komutanı Selahaddin Eyyubi tarafından Müslümanların gücünü göstermek için 1187 tarihinde başlatılan ve İsrail'in 1967'de Doğu Kudüs'ü işgaliyle sona eren Nebi Musa Şenlikleri de 2014 yılından beri TİKA'nın desteğiyle yeniden hayat buluyor.
Türkiye-Filistin ortak kültür mirasına sahip çıkılıyor
TİKA, 2011 yılında Mescid-i Aksa külliyesinde bulunan ve altın kaplamalı Kubbetu's Sahra'nın hilalinin restorasyonunu başlatarak, Türkiye'den getirilen uzmanların hazırladığı rapor çerçevesinde 2 yılda çalışmaları tamamladı.
Mescid-i Aksa'nın da içinde bulunduğu eski şehir bölgesindeki Özbekler Tekkesi de TİKA tarafından restore edilerek, daha önce vefat eden Özbekler Tekkesi şeyhinin ailesine teslim edildi.
Yine eski şehrin doğu kısmındaki Bab'ur Rahme Müslüman mezarlığının ilk etabını daha önce restore ederek tamamlayan TİKA, bu yıl ikinci ve son etabın restorasyonuna başlamayı hedefliyor. Böylece mezarlıktaki Sahabe kabirleri başta olmak üzere Müslümanların kabirlere ulaşmalarında bir düzen ve kolaylık sağlayacak iç yol tanzimi ve onarımlar tamamlanmış olacak.
TİKA tarafından Mescid-i Aksa külliyesi içindeki İslam Müzesi için hazırlanan tanzim-teşhir projesinin Ürdünlü yetkililerle müzakeresi devam ediyor, projenin kabul edilmesi halinde yakın zamanda uygulama aşamasına geçilecek.
TİKA ayrıca Filistin'in, Kudüs'ün ve Mescid-i Aksa'nın daha iyi tanıtılması amacıyla hazırladığı Mescid-i Aksa ve Filistin rehberlerini, Türkçe'nin yanı sıra Arapça ve İngilizce basılmasını sağladı.
El-Ahli ve El-Bireh Hastanesine oksijen üretim cihazı temini
Filistin'in ikinci bu¨yu¨k s¸ehri El-Halil'de bulunan 1993 yılında kurulan ve yılda yaklas¸ık 150 bin hastaya hizmet vermekte olan 300 yataklı El-Ahli Hastanesi 550 personeli ile s¸ehrin en bu¨yu¨k hastanesi konumunda. Filistin c¸apında, pek c¸ok tıbbi birimde ve yu¨ksek kalitede hizmet verebilen El Ahli Hastanesine, 2016 yılında, tu¨m oksijen ihtiyacını kars¸ılayacak kapasitede oksijen u¨retim cihazı sistemi kuruldu.
Filistin Kızılayı Dernegˆi tarafından Ramallah'ta is¸letilen El Bireh Filistin Kızılayı Hastanesinin oksijen u¨retim cihazı ihtiyacını kars¸ılamak amacıyla, 2014 yılında, Oksijen U¨retim Cihazı Sistemi ve bagˆlı tu¨m u¨nitelerin kurulu gerc¸ekles¸tirildi. Projeden Ramallah ve c¸evresinde yas¸ayan 600 bin kis¸i faydalanıyor.
Öte yandan, 2016'da Gazze S¸eridi'nde yer alan Han Yunus S¸ehri'nde hizmet veren Gazze Avrupa Hastenesinde 15 yıldır kullanılan ve kullanım yogˆunlugˆuna bagˆlı olarak yetersiz kalan kemoterapi cihazı TI·KA tarafından yenilenerek hastaların hizmetine sunuldu.
Filistin Tu¨rk Okulları
Filistin Batı S¸eria'da o¨gˆrencilerin daha rahat kos¸ullarda egˆitim almasına katkı sagˆlamak amacıyla, Filistin Ulusal Yo¨netim Egˆitim Bakanlıgˆı ile is¸ birligˆinde tu¨m Filistin s¸ehirlerine bir okul hedefi ile Ramallah, Nablus, Cenin, El Halil, Tulkarim ve Kalkilya s¸ehirlerinde okul ins¸ası ve donanımları gerc¸ekles¸tirildi. Bu kapsamda hizmete giren okullar arasında şunlar bulunuyor:
2009 yılında yaklas¸ık 160 o¨gˆrenciye hizmet veren 7 derslikli Tulkarim Rasim Kemal Tu¨rk Okulu, 2009 yılında yaklas¸ık 650 o¨gˆrenciye hizmet veren 13 derslikli Cenin Tu¨rk Okulu, 2010 yılında yaklas¸ık 500 o¨gˆrenciye hizmet veren Kalkilya Tu¨rk Erkek I·lkokulu, 2012 yılında 1.300 metrekare kapalı alana sahip, 3 katlı bir binadan olus¸an ve 500 o¨gˆrenciye hizmet veren El Bireh Tu¨rk Kız Okulu, 2013 yılında Nablus Belediyesi bu¨nyesinde 2.666 metrekare kapalı alanda yer alan 3 katlı Nablus Nuri Pakdil Tu¨rk Kız Lisesi, 14 dersligˆi ve 450 o¨gˆrenci kapasitesi, 2014 yılında El-Halil Belediyesi'nce tahsis edilen arsada 1.958 metrekare kullanım alanı ile 14 sınıf, 550 o¨gˆrenci kapasiteli El- Halil Erkek I·lkokulu hizmete girdi.
I·ns¸a edilen okullar ile o¨gˆrenciler, uzak mesafeler gitmeden egˆitim hayatlarına devam ediyor. Gerc¸ekles¸tirilen tadilat ve donanım destegˆi ile o¨gˆrencilerin modern yapılarda egˆitim almasına imkan tanındı.
Ayrıca, Nablus Nuri Pakdil Tu¨rk Kız Lisesi'nin yakınında bulunan mu¨lteci kampında hayatlarını su¨rdu¨ren kız o¨gˆrencilerin de egˆitimine katkıda sagˆlandı. Birc¸ok okulda, sec¸meli Tu¨rkc¸e dersleri Türkiye'den go¨revlendirilen Tu¨rkc¸e o¨gˆretmenleri tarafından veriliyor.
Milli Egˆitim Bakanlıgˆı is¸ birligˆinde, Filistin'deki Tu¨rk Okullarında o¨gˆrenim go¨ren o¨gˆrencilere verilmek u¨zere "Her O¨gˆrenciye Bir Tablet" projesi kapsamında 2 bin 500 adet tablet temin edildi.?
Gazze Bu¨yu¨k Abasan Belediyesinde zeytinyagˆı üretim tesisi kurulması
Gazze S¸eridi'nin gu¨neyinde Han Yunus s¸ehri sınırları ic¸erisinde bulunan, 30 bin nu¨fuslu Bu¨yu¨k Abasan Belediyesinde halkın temel gec¸im kaynagˆı olan zeytin yetis¸tiriciligˆine yönelik destek verildi. 5 bin 600 do¨nu¨m arazi u¨zerinde yaklas¸ık 10 bin zeytin agˆacının bulundugˆu beldede yıllık 4 bin 200 ton zeytin u¨retimi gerc¸ekles¸tiriliyor.
U¨retilen zeytinyagˆının kalitesini artırmak ve halkın zeytinyagˆı u¨retimi ic¸in c¸evre illere gitmesi zorunlulugˆunu ortadan kaldırmak amacıyla TI·KA tarafından Filistin'in en modern zeytinyagˆı u¨retim tesisi olma unvanını tas¸ıyan Abasan Zeytinyagˆı Tesisi 2016 yılında kuruldu.
Abasan Zeytinyagˆı U¨retim Tesisi, bo¨lge istihdamına ve ekonomisine katkı sagˆlaması ac¸ısından o¨rnek bir proje oldu. 2017 yılı itibarı ile tesisten 3 bin 100 Gazzeli c¸iftc¸i hizmet aldı. 2016 yılında tesiste yaklas¸ık 5 bin ton zeytinyagˆı u¨retildi ve Abasan Belediyesi ton bas¸ına yaklas¸ık 100 dolar gelir elde etti.
Bedevi topluluklara gu¨nes¸ enerjisi sistemi temini
TI·KA tarafından Batı S¸eria Beytu¨llahim kırsalında ihtiyac¸ duydukları elektrik enerjisini kars¸ılama imkanları bulunmayan 350 kis¸iden olus¸an 22 Bedevi aile ic¸in gu¨nes¸ enerjisi paneli temin edilerek kurulumu gerc¸ekles¸tirildi.
Proje sayesinde, ek bir maliyet olmadan 8 kilovatlık elektrik enerjisi u¨retilmesi ile su pompalarının c¸alıs¸tırılarak Ebu Zeytun bo¨lgesindeki su deposundan 500 kis¸inin suya eris¸imi sagˆlandı. Proje kapsamında bo¨lgeye ulas¸an sudan ise toplamdan 850 kis¸i faydalandı.
Filistin genelinde dogˆrudan insan hayatına etki eden bu proje ile modern yas¸amın ve teknolojinin uzagˆında yas¸adıgˆı du¨s¸u¨nu¨len bedevi topluluklarının gu¨nu¨mu¨z teknolojisinin en yenilikc¸i u¨ru¨nlerinden biri olan gu¨nes¸ enerjisinden faydalanması sagˆlanmıs¸ oldu.
Bedeviler, hayatlarını kolaylas¸tıran proje ile, temel gec¸im kaynakları olan hayvancılık kapsamında su¨t ve su¨t u¨ru¨nlerini modern yayık cihazları aracılıgˆıyla yerinde ve daha nitelikli olarak is¸leyebilme imkanına da kavus¸tular.
Gazze gu¨nes¸ enerjisi sistemi projesi-birinci etap
TI·KA tarafından, Gazze'deki mevcut elektrik sıkıntısını gidermeye yo¨nelik, Türk Enerji Bakanlıgˆı ve Gazze Enerji I·daresi is¸ birligˆi ile gerc¸ekles¸tirilen Gazze Gu¨nes¸ Enerjisi Sistemi Projesinin ilk etabında, Gazze S¸eridi'nin Beyt Hanun bo¨lgesinde bulunan Al Shayma Kız I·lkokulu, Al Shayma Klinigˆi ve Sheikh Radwan Klinigˆine gu¨nes¸ enerjisi panelleri yerles¸tirildi. Proje sayesinde u¨retilecek olan elektrikten, projenin uygulandıgˆı okul ve kliniklerin yanı sıra, yakın c¸evredeki haneler de belli o¨lc¸u¨de faydalanabilecek.
Projenin ikinci etabının, o¨ncelikle sagˆlık kurulus¸ları olmak u¨zere belli kamu binalarına yerles¸tirilecek gu¨nes¸ enerjisi panelleri ile devam etmesi planlanıyor.
Yusufiye Mezarlıgˆı onarım çalıs¸maları
Mescid-i Aksa'nın dogˆusundaki Babul Esbat ya da Aslanlı Kapı olarak adlandırılan bo¨lgede bulunan ve 1400 yıllık gec¸mis¸iyle Kudu¨s'u¨n I·slam tarihindeki yerini go¨stermesi sebebiyle bu¨yu¨k o¨neme sahip Yusufiye Mezarlıgˆı'nın bakımsız kalan ve yer yer yıkılmıs¸ olan c¸evre duvarı TI·KA tarafından ins¸a edilerek mezarlık alanı korumaya alındı. 2008 yılında c¸alıs¸malarına bas¸lanan proje iki as¸amalı. Projenin ilk as¸aması 2010 yılında, ikinci as¸amaya ilis¸kin asıl ve ek is¸ler ise 2015 yılında tamamlandı.
Bab'ur Rahme Müslüman Mezarlıgˆı Restorasyonu
Kudu¨s Eski S¸ehrin dogˆu yakasını c¸evreleyen iki bu¨yu¨k mezarlıktan biri olan Bab'ur Rahme Mezarlıgˆı'nın restorasyonu 2015-2016 yıllarında TI·KA tarafından yapıldı. Proje kapsamında ayrıca Bab'ur Rahme Mezarlıgˆı da^hilinde yapılacak cenaze merasimleri esnasında yaz mevsimlerinde gu¨nes¸ten, sair do¨nemlerde yagˆmurdan korunmaya yo¨nelik go¨lgelik yapım su¨reci tamamlandı.
Gazze I·slam U¨niversitesi Fizyoterapi Egˆitim Laboratuvarı Kurulması
2014 yılında Gazze'de yaklas¸ık 10 bin Filistinli yaralandı ve bin kis¸inin ise fiziksel engelli oldugˆu ve acil tıbbi rehabilitasyona ihtiyac¸ duydugˆu tespit edildi. Bu amac¸la TI·KA ve Yeryu¨zu¨ Doktorları (YYD) is¸ birligˆinde Gazze I·slam U¨niversitesinde tıbbi cihaz ve donanım temin edilerek Fizyoterapi Egˆitim Laboratuvarı kuruldu. I·ki as¸amadan olus¸an projenin hayata gec¸mesinin ardından yıllık 5 bin 250 hastaya tedavi hizmetinden yararlanıyor. Aynı zamanda 70 o¨gˆrenci de egˆitim imkanlarından faydalanıyor.
Kutsal Dogˆum Kilisesinin restorasyonuna destek projesi
Roma I·mparatorlugˆu tarafından 327 tarihinde Hristiyanlarca Hz. I·sa'nın dogˆdugˆuna inanılan yerin u¨zerine ins¸a edilen Dogˆus¸ Kilisesi, en son Osmanlı Devleti idaresinde restore edilmis¸ti. TI·KA, Kudu¨s'te tek din ve tek milletin degˆerlerinin dayatılarak s¸ehrin binlerce yıllık birikiminin yok edilmesine yo¨nelik hareketlere kars¸ı, Kudu¨s'u¨n ku¨ltu¨rel zenginligˆinin korunması amacıyla Dogˆus¸ Kilisesinin restorasyonunda kullanılmak u¨zere Uluslararası Restorasyon Komitesine katkıda bulundu. Proje 2015'te tamamlandı
Beyturrahme Huzurevi I·hata Duvarı Projesi
Dogˆu Kudu¨s'te yas¸lı ve kimsesizlere hizmet veren Beyturrahme Huzurevi'nin personeli, misafirleri ve mu¨s¸temilatının korunması amacıyla yetersiz bulunan c¸evre duvarı ins¸ası ve 24 saat c¸alıs¸acak kamera sistemi kurulumu gerc¸ekles¸tirildi. Projeyle kimsesiz yas¸lıların gu¨venli bir ortamda yas¸amlarını su¨rdu¨rmelerine destek verildi. Proje 2016'da hayata geçirildi.
Kudu¨s Filistin Kızılayı Giris¸inin I·yiles¸tirilmesi Projesi
Kudu¨s'te Filistin Kızılayı Hastanesi'nin giris¸inin daha modern bir go¨ru¨nu¨me kavus¸ması ve hastaneye bas¸vuran hastaların kolayca ulas¸ımını sagˆlamak amacıyla hastanenin giris¸i 2015'te iyiles¸tirildi.
Engelliler I·c¸in 50 Adet Aku¨lu¨ Arac¸ Temini Projesi
Filistin Bas¸kanlık Divanı koordinasyonun- da Batı S¸eria'da El Halil, Tubas, Selt, Cenin, Kalkilye, Eriha, Bayt Lahem Valiligˆi ile Kudu¨s Valiligˆinin de ic¸inde bulundugˆu c¸es¸itli valiliklere engellilerin faydalanmasına yo¨nelik toplam 50 adet aku¨lu¨ aracın dagˆıtımı 2015'te gerc¸ekles¸tirildi.
Uyus¸turucu ile mu¨cadeleye destek
Filistin'de yer alan Dogˆu Kudu¨s S¸ufat Mu¨lteci Kampı'nda Uyus¸turucu Bagˆımlılıgˆı ile mu¨cadele çerçevesinde bir inceleme ziyareti gerc¸ekles¸tirildi.
Bu kapsamda soruna ilis¸kin sagˆlık ve emniyet odaklı iki adet rapor hazırlanarak Filistin Proje Koordinasyon Ofisi tarafından Arapc¸aya tercu¨me edilerek yerel paydas¸larla paylas¸ıldı.
Devam eden projeler
Filistindeki projelerinde hız kesmeyen TİKA, gerek İsrail'in "açık hava hapishanesi" haline getirdiği Gazze'de gerekse de Filistin'in diğer bölgelerinde yürütmekte olduğu projelerle halkın gönlünü kazanıyor.
Filistin'e yönelik devam eden çalışmalar arasında, "Gazze Tu¨rkiye Filistin Dostluk Hastanesi donanımı, Kudu¨s U¨niversitesine Kız Yurdu ins¸aatı projesi, Gazze Tu¨rkiye Dostluk Hastanesi çatısına gu¨nes¸ enerjisi paneli kurulması, PTT is¸ birligˆinde Filistin Posta I·daresine 20 adet motosiklet hibesi, Yafa'daki Tu¨rk Ku¨ltu¨r Merkezine donanım destegˆi, MEB is¸ birligˆinde Filistin'deki Tu¨rk Okulları ögˆrencilerine tablet temini, Filistin Tu¨rk Okullarında sec¸meli Tu¨rkc¸e dersi verilmesi projesi" bulunuyor.
2018 için planlanan projeler
Geçen yıllarda Filistin halkına birçok alanda destek sunan TİKA, 2018'de de önemli projelere imza atacak.
Bu projelerden önce çıkanlar arasında, "Nablus Vatani Hastanesinin Restorasyonu ve Donanım Destegˆi, Zeytincilik Kooperatifine Zeytinyagˆı Sıkma Tesisi Kurulumu, Gazze S¸ehit Hani Naim Tarım Meslek Lisesine Su¨t U¨retimi ve Dagˆıtımı Malzemesi Destegˆi, Filistin Tarım Bakanlıgˆına 10 Adet Trakto¨r Temini, Nebi Lut Makamı Restorasyonu, Nablus Halk Ku¨tu¨phanesi Restorasyonu" bulunuyor.
TİKA ayrıca, "Kudu¨s Mescidi Aksa I·slam Mu¨zesi tes¸hir ve tanzim çalıs¸malarının yapılması, El Halil Hayvan Kesimi Tesisi kurulumu, Gazze C¸iftc¸iler ve Tarım Kooperatifleri Birligˆi projelerini" yürütecek.
Filistin'den TİKA Başkanı Çam'a devlet nişanı
Filistin'in Ankara Büyükelçisi Faed Mustafa, TİKA'nın Filistin'in yeniden imarı ve insani ihtiyaçların karşılanması konusundaki büyük katkıları nedeniyle, TİKA Başkanı Serdar Çam'a "Filistin Devleti Mükemmellik ve Liyakat Nişanı" vermişti.
Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas da konuya ilişkin açıklamasında, "Çam'ın Filistin-Türk Dostluk ilis¸kilerini güçlendirmek amacıyla göstermis¸ oldugˆu gayretleriyle özgürlük ve bagˆımsızlık yolundaki Filistin'e kendi denetimi altında, Türkiye'nin destegˆini sagˆlama çabalarını takdir ediyoruz." demişti.
Yorum Yaz