Güncel
23.08.2015 09:07
Okuma Süresi: 04:54 dakika

Tünelcilikte yeni bir çağ açıldı!

İstanbul’da trafiğin çok yoğun olduğu güzergâhta, yolculuk süresini 100 dakikadan 15 dakikaya kadar indirecek Avrasya Geçişi Projesi tamamlandı.

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü (AYGM) tarafından Kazlıçeşme-Göztepe hattında Yap-İşlet-Devret (YİD) modeliyle ihale edilen ve inşaat çalışmaları Yapı Merkezi ve SK E&C tarafından yapılmakta olan Avrasya Geçişi Projesi'nin İstanbul Boğazı altındaki tünel açma çalışmaları tamamlandı.

Tünel kazı çalışmaları Asya kıtasında Haydarpaşa şantiyesinde 19 Nisan 2014 tarihinde başlamıştı. Proje için özel olarak geliştirilen Tünel Açma Makinesi (Tunnel Boring Machine/TBM) deniz tabanının altında günde 8-10 metre ilerleyerek, 3.344 metrelik kazı çalışmasını tamamladı. Klasik madencilik yöntemi ile açılan karayolu tünellerinin de tamamlandığı proje kapsamında yol ve sanat yapı çalışmaları sürüyor. Kazlıçeşme-Göztepe hattında hizmet verecek olan Avrasya Geçişi ile, İstanbul'da trafiğin çok yoğun olduğu güzergâhta yolculuk süresi 15 dakikaya kadar inerek, güvenli ve konforlu yolculuk imkânı sağlanacak. Türkiye, tünelcilik teknolojisinde çağ açan Avrasya Geçişi ile dünyanın en başarılı mühendislik eserlerinden birine sahip olacak. Proje tamamlandığında, ‘seyahat sürelerinin kısalması' ile emisyon miktarlarında, yakıt tüketiminde ve araç bakım masraflarında azalma gerçekleşerek ulusal ekonomimize de katkı sağlayacaktır.

Kıtaların buluşmasına tanıklık edenler

Kazı çalışmaları; T.C. Başbakanı Ahmet Davutoğlu ve eşi Sare Davutoğlu, T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Feridun Bilgin, T.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme eski Bakanı Lütfi Elvan, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, İstanbul Valisi Vasip Şahin, T.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürü Fatih Turan, Yapı Merkezi Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ersin Arıoğlu, ATAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Başar Arıoğlu, ATAŞ CEO'su Seok Jae Seo ve proje çalışanlarının katılımı ile tamamlandı.

“Asya ve Avrupa'yı bir kez daha birleştirmenin büyük onurunu yaşıyoruz”

T.C. Başbakanı Ahmet Davutoğlu tünel kazma işleminin sona ereceği dakikalarda telsizle TBM tünel açma makinesinin operatörüne talimat verdi. Başbakan Ahmet Davutoğlu, telsizle talimatını verirken “Kıtaları birleştiren nesillerin torunları olarak sizlerle gurur duyuyoruz. Kıtalararası yolculukta kazasız belasız hayırlı yolculuk diliyoruz. Emekleriniz için teşekkür ederiz” diyerek sözlerine şöyle devam etti.

“Hem İstanbullular, hem Asyalı ve Avrupalılar için tarihi bir ana tanıklık etmekten çok mutluyum. Bugün Asya ve Avrupa'yı birleştirmenin gururunu yaşıyoruz. Tünelle birlikte aslında Asya ve Avrupa'nın doğu batı ekseninde tarihi serüvenine tanıklık ederek, yeni ve kalıcı bir mühür vuruyoruz. Kazı çalışmalarını planlanandan 6 ay önce tamamlayan proje yetkililerine, mühendislerimize teşekkür ederiz. 100 dakika sürecek bir yolculuğu 15 dakikaya indirerek huzur ve güvenle seyahat etmek için çalışmalar yapılıyor. Sismik bileziklerle en yüksek şiddetli deprem ihtimaline karşı dahi, hizmet dayanıklılığı olan bir projenin gerçekleşmiş olduğunu görmekten büyük bir mutluluk duyuyorum. Dünya'nın her yerinde olduğu gibi, Türk mühendislerin yaptığı güvenli tünellerin ve projelerin üstünden ve içinde geçiyor olmak bize güven ve huzur verecek. İnsani boyutu itibariyle de Avrasya Tüneli her türlü konforu sunuyor. Tünel içi estetik bir perspektif çerçevesinde düzenlenecek. Tünel çevresinin güzelleştirilmesi konusunda da prensip kararına varıldı. Bugün yer üstünde yolculuk eden 130 bin araç tünelle birlikte yer altından çok kısa bir sürede hedefine ulaşacak, trafik rahatlayacak. Avrasya Tüneli, çevre kirliliğinin azalmasına ve İstanbul şehrinin güzel silüetinin korunmasına katkı sağlayacak. Çevre koruması anlamında örnek bir proje olan Avrasya Tüneli ile hepimiz gururla gelecek nesillere miras bırakacağımız kalıcı bir esere imza atmış bulunuyoruz.”

“Daha derine, daha uzağa ve daha büyük çapa doğru yeni bir tünelcilik boyutu…”

Yapı Merkezi Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ersin Arıoğlu devlet protokolüne proje ile ilgili yaptığı sunumda, Avrasya Geçişi Projesi'nin teknolojik özellikleri ve uygulamadan sağlanan deneyim ve bilgi birikimi ile dünya tünelcilik literatürüne önemli katkılar sağladığını belirterek şunları söyledi: “Bu nitelikleriyle proje sadece Türkiye değil, dünya tünelciliği için de önemli bir adımdır. Projenin tamamlanması, bugüne kadar fizibil görülmemiş veya cesaret edilememiş, uygarlık belgesi olabilecek birçok proje için yüreklendirici olacak; daha derine, daha uzağa ve daha büyük çapa doğru yeni bir tünelcilik boyutu kazandıracaktır. Bugüne kadar deniz altında sürdürülen olağanüstü boyuttaki mühendislik çalışmalarının başarısı, projenin 2016 yılı sonunda tamamlanarak İstanbulluların hizmetine sunulmasıyla görünür hale gelecektir.”

Dünyaya örnek olacak mühendislik başarısı

Toplam 14,6 kilometrelik üç ana bölümden oluşan Avrasya Geçişi Projesi'nin en önemli aşamasını 3,4 kilometre uzunluğundaki Boğaz Geçişi oluşturuyor. Boğaz Geçişi için dünyanın en gelişmiş TBM teknolojisinden yararlanıldı. Bu projede kullanılan TBM, tünel açma makineleri içinde 33.3 kW/m2'lik kesici kafa gücü ile dünyada 1. sırada, 12 bar'lık tasarım basıncı ile 2. sırada ve 13,7 m kazı çapı ile 6. sırada yer almaktadır. Projenin güzergâhı üzerinde hem deniz çökelleri hem de değişik basınç dayanımlarına sahip kaya birimleri (Trakya Formasyonu) yer alıyor. Bu nedenlerle Avrasya Geçişi Projesi, teknik özellikleri bakımından dünyanın sayılı ve ender mühendislik projelerinden biridir.

Depreme karşı dayanıklılığı özel olarak artırıldı

Toplam 1.672 bilezikten (ring) oluşan tünelde, olası büyük bir depreme karşı tünelin dayanıklılığı artırmak amacıyla iki ayrı noktada sismik bilezik monte edildi. Özel olarak tasarlanan ve laboratuvarlarda test edilerek başarısı kanıtlandıktan sonra üretilen sismik bilezikler, mevcut çap ve sismik aktivite seviyesi göz önüne alındığında TBM Tünelcilik sektöründe dünyadaki ‘ilk' uygulamadır.

Ayrıca tüneldeki bileziklerin üretiminde kullanılan yüksek performanslı prekast beton, 100 yıl servis süresi hedeflenerek, Yapı Merkezi tesislerinde üretildi. Uluslararası sertifika kuruluşunca yapılan analiz ve simülasyonlarda segment ömürlerinin en az 127 yıl olduğu rapor edildi.

Proje, yüksek standartlarıyla örnek oluyor

Avrasya Geçişi Projesi'nde 2.124 çalışan görev alırken, inşaatta toplam 250 iş makinesi kullanılıyor. İş güvenliği ve sağlığı, proje süresince her zaman birinci planda tutuldu. Projede çalışanlara 41 bin saat İş Güvenliği, Sağlığı ve Çevre Eğitimi verildi. İş güvenliği kurallarının eksiksiz şekilde uygulandığı projede bugüne kadar herhangi bir ciddi yaralanma ile sonuçlanan olay yaşanmadı.

Proje, uluslararası saygın kuruluşlar tarafından ödüllendirildi

Avrasya Geçişi, bugünkü aşamasında bile, 3 finansal, 1 yaratıcı altyapı ve 1 çevre ödülü ile onurlandırıldı. Proje, sahip olduğu yüksek standartlarıyla Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası'nın (EBRD) sürdürülebilirlik açısından en başarılı projelere verdiği ‘En İyi Çevresel ve Sosyal Uygulama Ödülü'ne layık görüldü.

EBRD “En İyi Çevresel ve Sosyal Uygulama Ödülü”
Thomson Reuters Finance International (PFI) “En İyi Altyapı Proje Finansman Anlaşması”
Euromoney “Avrupa'nın En İyi Proje Finans Anlaşması”
EMEA Finance “En İyi Kamu-Özel Sektör Ortaklığı”
Infrastructure Journal “En Yenilikçi Ulaşım Projesi”

Kamu kaynağı harcanmıyor

Projenin tasarım ve inşaatını gerçekleştirecek olan Avrasya Tüneli İşletme İnşaat ve Yatırım AŞ, tünelin 24 yıl 5 ay süreyle işletilmesini üstlenecek. Proje yatırımı için kamu kaynaklarından hiçbir harcamada bulunulmuyor. İşletme süresinin tamamlanması ile Avrasya Geçişi kamuya devredilecek. Proje, Yap-İşlet-Devret modeliyle, yaklaşık 1.245 milyar dolarlık finansmanla gerçekleştiriliyor. Yatırım için 960 milyon dolarlık uluslararası kredi sağlandı. 285 milyon dolarlık öz kaynak Yapı Merkezi ve SK E&C tarafından temin edildi.