İstanbul, 172 milyarlık bütçenin 67.4 milyar lirasını yatırımlara harcadı!
Yaklaşık 15 milyonluk nüfusuyla dünyada 100’ün üzerindeki ülke nüfusunu geride bırakan ve son 20 yılda 172 milyarlık bütçe ile yönetilen İstanbul, bu bütçenin 67.4 milyar TL’sini yatırımlara harcadı
Merkezi yönetim tarafından yapılacak 3. Boğaz Köprüsü, 3. Havalimanı, Kanal İstanbul, Avrupa ve Anadolu yakasına iki yeni şehir, Marmaray, Çamlıca'ya cami, Galataport ve Haydarpaşa liman projeleri ile şehir hastaneleri gibi 100 milyarlarla ifade edilen ve İstanbul'un geleceğini şekillendirecek büyük yatırımların yanı sıra, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, İl Özel İdaresi ve ilçe belediyeleri de ulaşımdan çevreye, turizmden, kültüre, sosyal hizmetlerden spora, eğitimden sağlığa, güvenlikten kentsel dönüşüme kadar hemen her alanda yatırım yapacak.
Dünyanın en büyük metropollerinden biri olan İstanbul, bu sene kamudan aldığı 32.7 milyarlık bütçe ile yönetilecek. İstanbul Büyükşehir Belediyesi, 8 milyar TL ile bütçe büyüklüğünde ilk sırada yer alırken, bağlı kuruluşlarından İSKİ 3.5 milyar ile ikinci, İETT de 2 milyar ile üçüncü sırada yer aldı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin bağlı 25 şirketinin 9.5 milyar TL'lik toplam bütçesiyle birlikte konsolide bütçe 22.9 milyon TL'ye ulaştı. İstanbul'un 41 ilçesinin toplam bütçesi ise 8.6 milyar TL olarak öngörülürken, İl Özel İdaresi'nin 1.3 milyarlık bütçesiyle birlikte kentin 2013 yılı kamu bütçesi toplam 32.7 milyar TL'ye ulaştı.
Yatırımdan en fazla pay ulaşıma ayrıldı İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin 8 milyar liralık bütçesinden 5 milyar TL (%63) yatırımlara ayrılırken, bağlı kuruluşlarından İSKİ'nin bütçesinden 1.6 milyar (%47), İETT'nin bütçesinden 797 milyon (%38), bağlı şirketlerin bütçesinden ise 591 milyon TL yatırıma harcanacak. Böylece İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin konsolide bütçesinden yatırımlar için 8 milyar 53 milyon TL harcama öngörüldü.
İstanbul'un 41 ilçesinin toplam bütçesinin yüzde 20'si yatırımlara harcandığı hesaplandığında, 1.7 milyar lira da ilçeler tarafından yatırıma harcanacak.
İstanbul İl Özel İdaresi'nin bütçesinin yüzde 86'sı olan 1.1 milyar TL ile birlikte İstanbul'un toplam kamu bütçesinden yatırımlar için ayrılan pay 10.9 milyar TL oldu.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi, bütçesinin yüzde 62'sini oluşturan 3.1 milyar lirayı ulaşım yatırımlarına ayırırken, çevre yatırımlarına 959 milyon (%19) kültür ve turizm yatırımlarına 106 milyon (%2), sağlık yatırımlarına 336 milyon (%7), deprem yatırımlarına 495 milyon (%10) pay ayırdı. İl Özel İdaresi de bütçesinin yüzde 48,7'si olan 539 milyon TL'sini eğitime, 206 milyon TL'sini (%18) sağlığa, 90 milyon TL'sini (%8) spora ayırdı.
Günlük 24 milyon yolculuk yapılıyor
Büyükşehir Belediyesi'nin yatırım kalemleri içinde en fazla pay, her yıl olduğu gibi 2013'te de ulaşım yatırımlarına ayrıldı. Günde 24 milyon yolculuğun yapıldığı İstanbul'da son 8 yılda ulaşım için 24,6 milyar TL kaynak aktaran Büyükşehir Belediyesi, bunun 12 milyar 208 milyon lirasını raylı sistemler için harcadı. Bütçenin yüzde 62'sini oluşturan ulaşım yatırımları kapsamında metro yatırımları, tünel yol inşaatları, alt ve üst geçitler, köprülü kavşak ve viyadükler, asfalt, trafik ve yol düzenleme işleri yapacak olan Büyükşehir, bugüne kadar 259 kavşak, 405 kilometre yeni yol, 3 tünel yol yaptı. Her gün trafiğe 475 aracın eklendiği, trafikte kalma süresinin ortalama 49 dakikaya indiği İstanbul'da bu sene yapılacak yatırımlarla birlikte ulaşıma 28,5 milyar harcanmış olacak.
Haliç metrosu 2014'te hizmette
Yapım ihalesi 1998'de yapılan ve 2004'te hizmete girmesi planlanan Taksim-Yenikapı metro hattı ise Yenikapı'daki arkeolojik buluntular nedeniyle 10 yıllık gecikmeyle açılacak.
Yapımı süren ve bu yılın ikinci yarısında tamamlanması planlanan Haliç metro geçişinde yıl sonuna doğru test sürüşleri başlayacak, 2014 yılı başlarında ise yolcu taşınacak.
Toplam 21.7 kilometre uzunluğunda olan ve saatte 111 bin yolcu taşıyacak Otogar-Bağcılar- Başakşehir Olimpiyat metrosu ise hizmete girdi. Metro, 1 Kasım 2013 tarihine kadar yüzde 50 indirimli yolcu taşıyacak. Şu anda raylı sistemleri kullanan yolcu sayısı 1 milyon 370 bin kişi iken, 2014'te bu rakam 4 milyon 950 bin kişiye, 2016'da 7 milyona, 2023'te de 11 milyona çıkacak.
2023'te raylı sistem 708 kilometre olacak
İstanbul'da 2004'te 45,1 kilometre olan raylı sistem uzunluğu, yapılan yeni hatlarla 140.3 kilometreye ulaştı. Bu uzunluğa 77 kilometrelik banliyö hattı da dahil edildiğinde toplam raylı sistem uzunluğu 217.3 kilometreye ulaştı. Şu anda 16 kilometrelik raylı sistem inşaatı devam ederken, 71,5 kilometresi ihale aşamasında, 23 kilometrenin uygulama projesi bitti, 22,4 kilometrenin de uygulama projesi devam ediyor. Etüd aşamasında olan 358 kilometrelik raylı sistem ile birlikte İstanbul'da 2023 yılına kadar öngörülen raylı sistem uzunluğu 708 kilometre.
8 ayrı hatta monoray yapılacak
Ulaşım yatırımları arasında ayrıca Karaköy limanından curise gemileriyle gelen yolcuların Tophane ile Sultanahmet arasında taşınması amacıyla turistik ekspres tramvay projesi ile 8 ayrı hatta 43.9 kilometre uzunluğunda monoray (havaray) yatırımı planlanıyor.
50 bin ton kapasiteli tıbbi atık tesisi
İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin yatırım bütçesinden ikinci en yüksek payı çevre yatırımları alacak. Büyükşehir Belediyesi'nin 959 milyon, İSKİ'nin 1.6 milyon ve bağlı şirketlerin 380 milyon liralık yatırımıyla birlikte toplam 3 milyar liralık çevre yatırımı yapılacak.
Yapılan yatırımlarla kente 20 milyon metrekare aktif yeşil alan kente kazandıran Büyükşehir Belediyesi, 133 kilometre dere ıslahı yaparken, 399 milyon TL maliyetli 112 kilometre uzunluğundaki derenin ıslah çalışmalarını ise bu yılki yatırım bütçesi içinde devam edecek.
Yatırımlar kapsamında günde 15 bin ton katı atığın toplandığı kentte, tıbbi atıkların sterilizasyonu için günlük 50 bin ton kapasiteli yeni bir tesis kuracak olan belediye, ayrıca Ambarlı ve Selimpaşa İleri Biyolojik Arıtma Tesisi'ni de yakında devreye alacak.
İstanbul'un gürültü haritası çıkarılacak
Park bahçe ve çevre düzenlemeleri, katı atıkların toplanması, taşınması, bertarafı ve geri kazanımı, deniz ve kıyıların temizliği, mezarlıkların bakımının yanı sıra, çevre korumaya ilişkin bu yılın ikinci yarısından itibaren İstanbul'un gürültü haritaları çıkarılacak ve gürültü eylem planı hazırlanacak.
317 hektarlık alanda kentsel dönüşüm
Toplam 1,6 milyon binanın yüzde 70'inin imara aykırı olduğu İstanbul'da, özellikle depreme karşı dayanıksız binaların yıkılıp yenilenmesini öngören kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında Zeytinburnu'nda 5,4 hektarlık alanda kentsel dönüşüm çalışması tamamlandı. Fikirtepe'de 131 hektar, Bayrampaşa'da 11.3 hektar, Okmeydanı'nda da 175.5 hektar alanda kentsel dönüşüm çalışması başlayacak.
Kültür, turizm ve sağlık yatırımları
Konsolide bütçeden şehir tiyatroları, şenlikler, konserler, kütüphane ve müze hizmetleri, kültür merkezlerinin yapımı ve işletilmesi, eğitim hizmetleri, kültürel etkinlikler ve turizm yatırımları için bütçeden 106 milyon TL harcanacak. İlde bugüne kadar yapılan yatırımlarla kültür merkezi sayısı 4'ten 28'e, koltuk sayısı 1400'den 22 bine, 8 olan sahne sayısı da 17'ye çıkarıldı. Kültürel yatırımlar kapsamında tarihi eserler restore edilirken, kentin çehresini değiştirecek 21 ayrı çalışma sürüyor. 30 hektarlık alana yapılan modern bir ulaşım ve kültür yapısı olacak Yenikapı Transfer Merkezi ve Arkeolojik Park projesi, 8500 yıllık tarihe ışık tutacak ve burada 35 bin envanterlik eser sergilenecek.
Hasta, yaşlı ve özürlü vatandaşlara yönelik sağlık giderleriyle, çeşitli sosyal tesislerin yapımı gibi sağlık ve sosyal hizmetler için de 336 milyon lira yatırım öngörülürken, yapıların güçlendirilmesi, kentsel dönüşüm çalışmaları, bina inceleme ve itfaiye hizmetleri gibi başta deprem olmak üzere afetlerden korunmaya yönelik hizmetler için de 496 milyon lira harcanacak.
Bu yıl kente 13 spor tesisi yapılacak
Büyükşehir Belediyesi, spor yatırımları kapsamında bugüne kadar 55 yeni spor tesisi yaparak toplam spor tesisi sayısını 76'ya çıkardı. Belediye bu yıl 13 spor tesisi daha yapacak.
İl Özel İdaresi yatırımları
İl Özel İdaresi bütçesinde en yüksek payı 539 milyon 682 bin 654 TL ile eğitim alırken, 206 milyon 558 bin 236 TL sağlık ikinci, 119 milyon 168 bin lira ile Özel İdare merkez hizmetleri üçüncü, 90 milyon 642 bin TL ile de spor hizmetleri dördüncü sırada yer aldı.
Özel İdaresi, 2013'te kültür yatırımları kapsamında Sultangazi ile Adalar'da Kültür Merkezi, Çekmeköy'de Gençlik ve Kültür Merkezi yapacak. Ayrıca Kültür ve Turizm Bakanlığı'na ait eski eserler ve müzelerin onarım, teşhir ve tanzimleri gerçekleştirilecek.
261 yeni okul yapılacak
İl Özel İdaresi'nin eğitim yatırımları kapsamında geçen yıl başlayıp bu sene devam eden 125 proje bulunuyor. Ana okulu, ilk ve ortaöğretim okulları, ek bina yapımı ile okulları depreme karşı güçlendirilmesi ve zemin iyileştirme çalışmalarının yer aldığı bu projelerden 55'ini hayata geçirecek. Bunlar arasında 12 ana okulu, biri otistik çocuklar için olmak üzere 25 yeni okul, 2 okula spor salonu, 6 okula ek bina yapmı, 10 okulun ise yıkılıp yeniden inşası bulunuyor. Bu yıl yatırım programında yer alan 294 proje kapsamında 224 yeni okul yapımı öngörülürken, 25 okul da yıkılıp yeniden yapılacak, 22 ek bina, 12 spor salonu, 4 eğitim kampusü, 2 kamulaştırma, 1 de restorasyon yapılacak. Böylece toplam 261 yeni okul yapılacak, 35 okul yıkılıp yeniden yapılacak, 28 okula ek bina, 24 okula da spor salonu yapılacak.
5 ilçeye ağız ve diş sağlığı merkezi
Sağlık hizmetleri kapsamında Sultanbeyli'de bir sağlık kompleksi, Bahçelievler ve Büyükçekmece'de devlet hastanesi, Sancaktepe'de Sarıgazi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, 3 hastaneye ek bina, Sultangazi, Bağcılar, Küçükçekmece, Eyüp ve Sarıyer'de Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi yapılacak.
9 spor salonu, 5 spor kompleksi yapılacak
Kağıthane, Bahçelievler, Maltepe, Güngören, Şile Üsküdar, Adalar, Sancaktepe ve Beykoz'a spor salonu yapılacak. Beylikdüzü, Sancaktepe, Çetmeköy Pendik ve Bağcılar'a spor kompleksi yapılacak, bazı spor salonları da modernize edilecek.
Sergül KESKİN/Dünya
Yorum Yaz