Eskişehirliler, kentsel dönüşümün ihtiyaca göre yapılmasını istiyor!
Eskişehir Kent Konseyi Başkanı Prof. Dr. Nadir Suğur, Hürriyet Gazetesi Eskişehir Okur Meclisi Üyesi İsmail Kumru'nun kentsel dönüşümle ilgili sorularını yanıtladı
Eskişehir Kent Konseyi Başkanı Prof. Dr. Nadir Suğur, Hürriyet Gazetesi Eskişehir Okur Meclisi Üyesi İsmail Kumru'nun kentsel dönüşümle ilgili sorularını yanıtladı. Kentsel Dönüşümün insan ve çevre odaklı, katılımcı, paylaşımcı, sivil, demokratik ve bütünleştirici olması gerektiğini vurgulayan Suğur şunları kaydetti:
Kentsel dönüşüm nedir?
Kentsel dönüşüm, bozulma ve çöküntüye uğrayan kentsel alanların, ekonomik, sosyal, fiziksel, mimari ve çevresel koşullarının geniş kapsamlı ve bütüncül yaklaşımlarla iyileştirilmesidir.
Gerekçeler neler?
Sağlıklı ve planlı kentleşme, eski işlevini ve önemini yitirmiş kentsel çöküntü alanlarmm insanların kullanımına uygun ve sağlıklı bir yapıya dönüştürülmesi. Eskiyen ve yıpranan tarihi binaların bakımı, korunması ve restorasyonu.
Afet riskini azaltma. Alt gelir gruplarının barınma sorunlarının çözülmesi. Kentsel dönüşümlerin dört temel amacı vardır. Koruma, yenileme,iyileştirme, sağlıklı hale getirme, Devre dışı bırakıyor
Yeni Afet Yasası'nda kentsel dönüşüm nasıl yer aldı?
Yeni Afet Yasası depreme dayanıksız olan yapıları riskli yapı ve deprem tehdidi altındaki bölgeleri de riskli bölgeler olarak belirleyerek, hükümete yasa gücüyle kentsel dönüşüm yapma imkanı veriyor.
Yeni Afet Yasası kentsel dönüşümde belediyeleri de önemli ölçüde devre dışı bırakarak tüm yetkileri TOKİ, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Bakanlar Kurulu'na veren düzenlemelerden oluşuyor.
Yeni yasaya göre, devlet üçü bakanlık yetkililerinden ve dördü ise bakanlığın üniversitelerden seçeceği yedi kişilik bir kurulun kararıyla kentlerdeki riskli bölgeleri belirleyebilecek. Riskli olarak belirlenen binalar ve bölgeler yıkılacak ve TOKİ aracılığıyla afetlere dayanıklı kentsel projeler hayata geçirilecek.
Bakanlığın yetkiler nedir?
Planlama, projelendirme, arazi ve arsa düzenleme, toplulaştırma yapabilir, riskli alanlarda bulunan taşınmazları alma, Kentsel dönüşüm projelerinin kent estetiğinden kopuk olduğunu belirten Eskişehir Kent Konseyi Başkanı Prof.
Dr. Nadir Suğur, "Kentsel dönüşüm projeleri farklı toplumsal grupların ihtiyaçları yeterince hesaba katmıyor.
Yoksullar kentin cazibe alanlarından büyük ölçüde dışlanıyor" dedi.
satma, dönüştürme, yeniden yerleştirme, yıkma, ön alım hakkını kullanma, trampa, taşınmaz mülkiyetini veya imar haklarını başka bir alana aktarma, inşaat yapma, yaptırma, arsa paylarını belirleme, kent tasarımları hazırlama konularında yetkilidir.
İtiraz hakları yok
Nerelerde yapabilir?
Afet riskli bölgelerde, meralarda, kıyılarda, nehir boylarında, boğaz içlerinde, orman vasfını yitirmiş arazilerde, yerleşim yerlerinde, kültür ve tabiat varlıklarının bulunduğu alanlarda, tarım arazilerinde, zeytinliklerde ve diğer özel alanlarda proje yapabilir.
Yasal süreç ile ilgili sorunlar neler?
Vatandaş yıkımı engelleyemiyor. Afet riski nedeniyle yıkım kararı verilen bölgede mülk sahiplerinin bu karara itiraz etme haklan yok. Çünkü yeni yasada yürütmeyi durdurma başvurusunu engelleyen hükümler yer alıyor. Vatandaş sadece arazi bedeli üzerinden dava açabiliyor.
Yıkım masraflarını vatandaşın kendisinin karşılaması gerekiyor. Eğer kurul bir bina veya riskli bir bölge için yıkım kararı verdiyse bu yıkımı vatandaşm bizzat kendisinin yapması gerekiyor. Verilen süre 60 gün. Eğer mülk sahipleri binalarını yıkmazsa yıkımı bakanlık yapıyor ve masraflarını vatandaştan alıyor.
Riskli ilan edilen bölgedeki binaların kullanımı yasaklanıyor. Yıkım kararı verilen bölgelerdeki binaların mülk sahipleri binaların satışını yapamadığı gibi kiraya da veremiyor. Ayrıca bu binaların su, elektrik ve doğalgaz abonelikleri iptal ediliyor. Tapulara ipotek konuluyor.
Yeni binalar ve SİT alanları da afet yasası — kapsamına almıyor. Yasa bölgesel bütünlük açısından riskli bölgelerde bulunan depreme dayanıklı olan binalarla ilgili yıkım kararı verebiliyor. Riskli bölgede SİT alanları ve kamu binaları da yeni Afet yasasıyla yıkılabiliyor. Bu yasaya göre riskli bölgelerde binaları yıkılan vatandaşlar afet riski olmayan bölgelerde TOKİ tarafından yapılan binalara taşınması planlanıyor.
Onaylanmak zorunda Belediyelerin yetkisi j sınırlandırılıyor. Belediyeler de kentsel dönüşüm projeleri yapabilirler. Ancak bu projeleri ilk önce Çevre ve şehircilik Bakanlığı ve sonrasında Bakanlar Kurulu onaylamak zorundadır. Kaldı ki ilgili bakanlığın yaptığı projelere belediyelerin yetki anlamında karşı durabilmeleri çok zor. Bakanlık yerel yönetimlerin üzerinde yetkilendirilmiştir.
Kentsel dönüşümün muhtemel sosyolojik sonuçları neler?
Kentsel dönüşüm çoğunlukla fiziksel mekanın dönüşümüne indirgeniyor.Kentsel dönüşüm projeleri, kent estetiğinden ve kentteki mevcut mimarı yapıdan çok kopuk. Kentsel dönüşüm projeleri kentin kimliğini, karakterini ve ruhunu yansıtmıyor. Farklı toplumsal grupların ihtiyaçları yeterince hesaba katılmıyor.
Mevcut yasa zenginle yoksulu birbirinden ayrıştırıyor ve yoksullar kentin cazibe alanlarından büyük ölçüde dışlanıyor.
Kentsel dönüşüm projeleri hazırlanırken belediyeler, meslek odaları, sivil toplum kuruluşları ve mülk sahibi olanlar önemli ölçüde bypass edilmiş olacaktır.
Hürriyet
Yorum Yaz