Kentsel dönüşüm için Manchester modeli!
Özellikle Boyner Holding ile birlikte geliştirdikleri lstwest projesi ile sektörün önemli oyuncuları arasına giren Fer Yapı Yönetim Kurulu Üyesi Ramadan Kumova, kentsel dönüşüm gündemine Manchester Modeli ile katıldı
Özellikle Boyner Holding ile birlikte geliştirdikleri lstwest projesi ile sektörün önemli oyuncuları arasına giren Fer Yapı Yönetim Kurulu Üyesi Ramadan Kumova, kentsel dönüşüm gündemine Manchester Modeli ile katıldı. Kumova, "Manchester'da olduğu gibi dönüşüm zamana yayılarak uygulanmalı" diyor.
İstanbul'un yıldızı parlayan bölgelerinden Basın Ekspres Yolu üzerinde bir önemli konut projesi yükseliyor. Altınyıldız'm eski arazisi üzerinde inşa edilen Istvvest'in proje sahipleri arazi sahibi Boyner Holding ve Fer Yapı. Aynı zamanda Kartal ve Bomonti'de de projeleri bulunan Fer Yapı Yönetim Kurulu Üyesi Ramadan Kumova, kentsel dönüşümün bu hali ile uygulanması halinde sektörü olumsuz etkileyecek derecede konut arzının önünün açılacağını dile getiriyor. Kumova sorularımıza şu yanıtları verdi:
Kentsel dönüşümün büyük bir sinerji yaratacağı düşünülüyor. Bu konuda sizin görüşleriniz nedir?
Ramadan Kumova: Kentsel dönüşüm olumlu bir uygulama. Şehir hak ettiği değeri alıyor. İnsanlar can güvenliği olmayan binalardan can güvenliği olan binalara geçiyor. Kentsel dönüşümü kesinlikle destekliyoruz. Ama metodunun emsal arttırma yöntemiyle olmasının yanlış olduğunu düşünüyorum. Fikirtepe örneğini ele alalım. Çeşidi artırım metodlan ile emsali çok yükseltiyorsunuz. Bu yönde gidilirse, tüm İstanbul'da satılan konuta yakın bir arz çıkacak bir yıl içinde Fikirtepe'den.
Bunun zararı nedir?
Bu arz kısa süre içinde piyasada nasıl emilecek. Piyasada aşın konut fazlalığı oluşur, dengeler bozulur, satış sorunu tüm sektörü olumsuz etkiler.
Konuyu biraz açar mısınız?
Türkiye de gayrimenkul piyasasının konut bacağının finansmanı güvene dayalıdır. Tamamen tüketicilerin duyduğu güven ile sağlanıyor. Tüketici geliyor makette kağıtta gördüğü evi satın alıyor. Bununla ilgili peşinat yatırıyor. Banka kredisi kullanıyor.
Fer Yapı'nın ilk konut projesi İstwest, İstanbul Bahçelievler'de Basın Ekspres Yolu' nda Altınyıldız'ın eski fabrika arazisi üzerinde yükseliyor. Geçen yıl Mayıs ayında satışa çıkan konut, rezidans ve iş merkezi karması projenin teslimat tarihi olarak 2013 Mayıs ve 2013 Ağustos ayları açıklaması yapılmıştı.
Ramadan Kumova, İstwest müşterisine dönük şu bilgileri verdi: "Proje başlangıcında 2013 Mayıs ve Ağustos olarak iki etap teslimat tarihi açıklamıştık. Şu andaki planımıza göre 2013 Mayıs'ta herkese vereceğiz. Ağustos içinde Mayıs da vereceğiz. Mayıs 1 den itibaren daire teslimleri başlayacak. Bin tane konutu 70 dönüm arazi üzerinde yaptık. 20 dönüm arazi üzerinde yapılıyor bu sayıdaki konut. 3 buçuk katı büyük bir arazide biz büyük bir proje yaptık. Ama iddiamız şu; iyi hizmet ve değerini ortaya koymak. Bu hedef doğrultusunda da hızla ilerliyoruz." lirasını işin başında satarak finanse edeceksiniz. Adam tam istediği satışı yapamamış olacak, 10 tane 20 tanede satmış olacak. Yapmak zorunda kalacak. Dönüp yapamıyorum diyecek. Bu yapamıyorumlar başladığı zaman bu sefer herkeste dedikodu başlayacak. 'Şuradan alıyordum olmadı. Buradan alıyordum olmadı' diye.
Sizin öneriniz nedir?
İngiltere'de Manchester modeli var. Devlet orada devrede. Birden büyük emsallerle girilmiyor piyasaya. Sindire sindire üretim ve satışlar cereyan ediyor. Yüksek, spekülatif, dengeleri sarsıcı, sektörü olumsuz etkileyecek üretim modelinden özellikle kaçınılıyor. Bir birim üretilenin yansını kendi üzerinden geçiriyor. Halk, daha ayaklan yere basan bir kazanç üzerinden daha uzun vadeli, gerçekçi ve devamı olan sistemi yaşıyor. Öneriyorum Manchester Modeli iyi bir analize, incelemeye tabi tutulsun.
Daha az kazanıyor, ancak daha güvenli ve sürdürülebilir bir sistem kuruluyor?
Evet, ancak hem güvenli, hem sürdürülebilir bir yapı oluşturulmuş oluyor. Üretim ve satış zamana yayılıyor. Piyasada sindirile sindirile konut arzı oluşuyor. Dengeler sarsılmıyor.
Mütekabiliyet yasası nasıl bir sonuç doğurur?
Yabana akını olur mu?
Biz siyasi olarak da sevilen bir ülke haline geldik. Ama Dubai'nin oluşturduğu bir sıkıntı var. Yatırımların kazançlı olmadığını da insanlar yaşadı. Ama muhakkak Türkiye bundan bir pazar payı alacak. Ancak bugün dengeleri değiştirecek ölçüde değişim yaratır mı bilmem. Ama piyasaların tadı tuzu olur.
Hangi ülkelerden talep artışı görülür?
Orada başka problemler var şimdi. Türk insanı, ne Rus'la yaşamayı ister, ne Arap'la yaşamak ister ne Alman'la yaşama ister. Türk insanı kendiyle beraber yaşamak ister. O gelenler de özellikle Türkler'le yaşamak istiyor. Her iki taraf için uygun yerler, örneğin şehrin en merkezi yerinde olur. Tarlabaşı, Galata, Karaköy'de insanların birbirleriyle yaşamayı benimser. Ama Bahçeşehir'de, Halkalı'da, Ümraniye'de yapılan projelerde ilerde sıkıntı yaratabilir. Yabancıya toplu satış bekliyor musunuz? Toplu satışlar yaşayan insanlar için. Müşterileri Arap'ta olacak, Türk'de olacak. Suudiler'e de, Katarlar'a da satacağız. Toplu satışlar için insanlar yıllardır zaten dolaşıyor. Ama çok avantajlı fiyat almak istiyorlar. Türkiye'de pazar canlı olduğu müddetçe o toplu alıma müsaade etmiyor. Ancak yüksek kar beklentisi yerine daha uygun kara odaklanılırsa toplu satışlann da önü açılır.
Istwestve itovver Bomonti'de yaptığınız toplu satışlar oldu mu?
İki tane projemiz var satışa çıkan. 50 tane daire almaya gelenler oldu. Ama 'vermiyoruz' dedim. Çok bozuldu. 'Yok' dedim. En fazla 3 tane veriyoruz.
Kış nasıl geçti, hem satış hem de inşaatlar açısından?
Kış sert geçti, zaten kış şartlarına dönük inşaatlarda bir miktar gün kaybı bekliyorduk. Bu kaybı tüm sektör biraz daha fazla yaşadı, ancak üzerinde durulacak bir konu değil. Satışlarda kışın bile o karlı günlerde konut satışı beklentilerimizin üzerinde oldu. Baharda da iyi gidiyor. Sürpriz beraberlik oldu Boyner ile.
Devamı gelecek mi?
İki tarafta birbirinden mutlu. Önce şunu hedefledik. İlk önce İstvvest'i ayağa kaldıralım. Başarının devamını getirelim. Ondan sonra oturalım bir değerlendirme yapalım. Ama iki taraf da bir şeyleri beraber yapma niyetinde. Şimdi yavaş yavaş o aşamaya geliyoruz.
Ekonomist
Yorum Yaz