Kentsel dönüşüm tozuna karşı alınabilecek 4 önlem!
Uzmanlar, kentsel dönüşüm sürecinde mahalleleri basan toz tozun zararlarını sıraladıktan sonra alınabilecek önlemleri anlattı.
Kentsel dönüşüm sürecinde mahalleleri basan toz birçok hastalığa sebep olabiliyor. Uzmanlar, tozun zararlarını sıraladıktan sonra alınabilecek önlemleri anlattı.
Türk Toraks Derneği'nin (TTD) üdüzenlediği, Dünya Sağlık Örgütü ve Avrupa Solunum Derneği'nin de desteklediği Hava Kirliliği ve Akciğer Sağlığı Sempozyumu'nda Türkiye'de hava kirliliğinin en yüksek olduğu yerler açıklandı. İstanbul'da Göztepe/ Kadıköy, Esenyurt ve Aksaray; Ankara'da Sıhhiye ve Kayaş; İzmir'de Bornova ve Bayraklı havası en kirli yerler arasında. Sonuç benim için hiç şaşırtıcı değil... Zira Kadıköy'de ayda 90 civarında yıkım ruhsatı veriliyor, bir sokakta aynı anda 5-6 bina yıkılıp yerine yenileri yapılıyor. Derneğin Çevre ve Sağlık Çalışma Grubu'ndan Doç. Dr. Haluk C. Çalışır, bu hızlı dönüşümü kontrol altında tutmanın zor olduğunu söylüyor. Ve ortaya çıkan bu tozlu manzara, ciddi rahatsızlıklara yol açabilir.
SAĞLIĞA ETKİLERİ
Çalışır, “Kentsel dönüşümle birlikte binaların yıkılması, molozların taşınması, yeni inşaatta ortaya çıkacak toz, inşaat makineleri ve artan kamyon trafiği yoğun kirlilik oluşturuyor. 30-40 yıllık binalar olduğu düşünülürse, binaların sökümü sırasında ortama asbest lifleri karışabiliyor ve bunlar sökümü yapan işçilerin ve insanların sağlığı için zararlı” diyor. Antalya Memorial Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü'nden Prof. Dr. Necla Songür ise tozun insan sağlığına zararlarını detaylandırıyor. Songür, hafriyat ve çimento tozlarında bulunan bazı ağır metallerin hava kirliliğini artırarak insanlarda başlıca solunum ile dolaşım sistemlerini etkilediğini söylüyor ve ekliyor: “Kentsel dönüşüme bağlı kirlilik kalp-damar hastalıkları, astım, alerji ve KOAH gibi solunumla ilgili rahatsızlıklara yol açabiliyor. En çok etkilenenler ise 5 yaş altı çocuklar, kronik hastalar ve yaşlılar...” Hastanenin Kulak Burun Boğaz Bölümü'nden Op. Dr. Nurten Küçük ise “Özellikle alerjik zemini olan hastalarda solunum yetmezliklerine kadar giden ciddi sorunlar ortaya çıkabilir” diye uyarıyor. İnşaat tozuna maruz kalanlar göz hastalıkları açısından da riskli durumda. Şişli Memorial Hastanesi Göz Merkezi Başkanı Doç. Dr. Barış Sönmez, “İnşaat tozu ve yıkıntılarından saçılan partiküller gözlerde alerjik reaksiyonları ve göz yüzeyinde iltihabi reaksiyonları tetikleyebilir. Bu bölgelerde yaşayanlar göz kuruluğundan da etkilenirler” diyor.
BİLGİSAYARLARA DİKKAT
Hava kirliliği sadece sağlığımıza değil evdeki elektronik cihazlara da zarar veriyor. Özellikle hava ile soğutulan elektronik eşyalar tozlandığında bozulma riski epey artıyor. Yani keseye de zarar... Bilgisayar programcısı Erdoğan Atmaca, tozlu ortamların hava ile soğutulan cihazların fanlarının çalışmasını engellediğini, özellikle bilgisayarların tehlikede olduğunu belirtiyor: “İşlemci üzerindeki fan tozlandığında yeteri kadar dönemez ve işlemci ısınır, gerektiği kadar işlem yapamaz. Bu da tüm bilgisayar operasyonlarını etkiler. Ekran kartı tozlandığında da ısınır ve grafik hesaplamalarını yapamaz veya yanlış yapabilir. Fan bakımını ihmal etmek çok ciddi donanımsal arızalara yol açabilir...”
Neyse bir de iyi tarafından bakalım; artık saat kurmakla uğraşmıyoruz, inşaat gürültüsü yeni çalar saatimiz!
3 BÜYÜK ŞEHİRDE HAVA KİRLİLİĞİ
İstanbul: Göztepe/Kadıköy, Esenyurt ve Aksaray
Ankara: Sıhhiye ve Kayaş
İzmir: Bornova ve Bayraklı
NE YAPMALI?
Kentsel dönüşüm:
Doç. Dr. Haluk C. Çalışır'a göre binaların dönüşümü konusunda toz ölçümlerinin daha sık yapılması sorunu tanımlamak için bir ön eylem olabilir. Ayrıca “Yıkım ruhsatlarının ya da yıkım işlemlerinin toz yoğunluklarına göre düzenlenmesi, ıslak çalışma yapılması, kamyon trafiğinin buna göre düzenlenmesi gerek” diyor.
Solunum yolları:
Prof. Dr. Necla Songür, şal, kaşkol, atkı veya gerektiğinde maske takılmasını ısrarla öneriyor. “Özellikle yaşlıların, kronik akciğer ve kalp hastası olan kişilerin bu ortamlardan mümkün olduğunca uzak durmaya çalışması şart...”
Gözler:
Doç. Dr. Barış Sönmez, gözleri korumak için geniş camlı koruyucu gözlükler veya güneş gözlükleri kullanmayı öneriyor. Bu tozlu semtlerde yaşayanlar gözlerinde batma ve kuruma hissettiklerinde suni gözyaşı damlalarıyla göz yüzeylerini yıkayıp nemlendirebilirler.
Elektronik eşyalar:
Bilgisayar programcısı Erdoğan Atmaca, “Elektronik eşyaların bulunduğu ortamlar sık sık süpürülmeli. Temizleyici spreylerle bu cihazlar temizlenmeli” diye öneriyor ve ekliyor: “Tozlanmış bir bilgisayarı temizlemek için önce bilgisayarın güç ve diğer kablolarını çıkarın. Fanları blower ile temizleyebilirsiniz. Blower yoksa saç kurutma makinesini düşük ayarda kullanabilirsiniz. Dizüstü bilgisayar fanını temizlemeden önce bilgisayarın kapalı, pil ve güç kablosunun çıkarılmış olmasına dikkat edin...”
Habertürk/Serdar Yazıcı
Yorum Yaz