Kira beyanı hakkında bilmeniz gerekenler!

Vergi İdaresi'nin son yıllarda kayıt dışı ekonomi ile mücadeleye daha çok önem verdiği aşikar. Bilgi teknolojilerinden yararlanma imkanları arttıkça gelirin kavranması da kolaylaşıyor. 

 

Geçen yıl başlatılan, önceden hazırlanmış kira beyanname sisteminin uygulamasına bu yılda da devam ediliyor. 

 

Kira gelirlerinin beyanına ilişkin yeni sistem, mükelleflere elde ettikleri kira gelirlerinden Vergi İdaresinin haberdar okluğunu bildirerek, idare tarafından hazırlanan taslak beyanların mükellefler tarafından kontrolü ve düzeltimi sonrası onaylanmasını ifade ediyor. 

 

Yeni sistemin yarattığı caydırıcılığın da etkisiyle geçen yıl kira gelirlerini beyan eden mükellef sayısında bir önceki yıla oranla yüzde 20'nin üzerinde artış gerçekleşti. Aynı dönem için toplam gelir vergisi mükellefi sayısındaki artışın sadece yüzde 3 olduğu göz önüne alınırsa sistemin işe yaradığı su götürmez bir gerçek. Beyan edilen kira gelirleri ise daha da yüksek bir oranda yüzde 26 artış gösterdi. Benzer artış oranlarının bu yılda da yakalanması muhtemel. 

 

Önceden hazırlanmış kira beyanname sistemine Gelir İdaresi Başkanlığının internet sitesi üzerinden kimlik bilgilerinizi girerek ulaşabilirsiniz. 

 

Sitede anlaşılır bir dille kaleme alınmış bilgilendirici rehber dokümanların yanı sıra Cem Yılmaz'ın oynadığı bir tanıtım videosu da bulunuyor. 

 

Sistemde sizin adınıza hazırlanmış taslak beyanname bulunuyor. Taslak beyanlar mükellef tarafından onaylanmadığı sürece bir anlam ifade etmiyor. Taslak beyannameler sadece mükelleflere kolaylık olması amacıyla hazırlanmıştır. 

 

Sistemde adlarına kayıtlı gayrimenkul, kira tutan, gider ve indirim bilgilerinden hiçbirini bulamayan mükellefler, gerekli bilgileri sisteme kendileri girerek 1 beyannamelerini oluştura bilirler. 

 

Maliyenin hazırladığı beyannamede yazılı tutar kesin tutar değildir. Hazırlanan taslak beyannamede istisna ve indirim tutarları yer almıyor olabilir. Eğer istisna hakkınız varsa veya yapmış olduğunuz giderler bulunuyorsa, bunları kira tutarından düşebilirsiniz. 

 

Ayrıca kira geliriniz de yanlış yazılmış olabilir. Tutarı düzeltebilirsiniz. Beyan aşamasında herhangi bir belge sunmanıza gerek yok. 

 

Sistemi kullanma zorunluluğu yok. Dileyenler beyannamelerini Vergi Dairesine giderek elden de verebilir. 

 

Sistemden, sadece kira geliri olanlar faydalanabilecek. Kira geliri dışında ticari, zirai veya serbest meslek kazancı ile menkul sermaye iradı gibi gelir unsurlarından kazanç ve irat elde eden mükellefler, bu sistem üzerinden beyanname veremeyecek. 

 

Gayrimenkul tanımı çok sayıda mal ve hakkı içeriyor. Ancak gerek yerimizin kısıtlı olması gerek daha geniş bir kesimi ilgilendirmesi nedeniyle sadece işyeri veya konutların kiraya verilmesinden elde edilen kira gelirlerinin vergilendirilmesine ana hatlarıyla değineceğiz. 

 

Kira gelirinde gelirin elde edilmesi, tahsil esasına bağlanmıştır. 

 

2012 yılına veya geçmiş yıllara ait olarak tahsil edilen kira bedelleri, tahsil edildiği 2012 yılının hasılatı sayılacaktır. Ancak, gelecek yıllara ait olup, peşin tahsil edilen kira bedelleri; ödemenin yapıldığı yılın değil, ilgili olduğu yılın geliri olarak kabul edilecektir. 

 

Konut kira geliri elde eden kişilerin, 2012 yılı gelirleri için uygulanan istisna tutan olan 3 bin TL'nin altında kira geliri elde etmesi halinde beyanname vermelerine gerek bulunmamaktadır. 

 

Kira gelirinin yanında ticari, zirai veya mesleki kazancını beyan etmek zorunda olanlar, bu istisnadan yararlanamayacak. 

 

Bir konuta birden fazla kişinin ortak olması halinde, bu konuttan elde edilen kira gelirlerinin vergilendirilmesinde istisna, her bir ortak için ayrı ayrı uygulanacaktır. Bir mükellefin birden fazla konuttan kira geliri elde etmesi halinde istisna, kira 

gelirleri toplamına sadece bir defa uygulanacaktır. 

 

Elde edilen gelirin safi tutan iki farklı şekilde tespit edilebilmektedir. Götürü gider yöntemi ve gerçek gider yöntemi. Seçim mükellefindir. 

 

Götürü gider yöntemini seçen mükellefler, kira gelirlerinden önce 3 bin TL istisna tutarını düşecek, sonra kalan tutarın yüzde 25'ini götürü gider olarak indirecekler. 

 

Eğer yapmış olduğunuz giderlerin oranı daha yüksek ise ev sahibi olarak ödemiş olmanız koşuluyla yüzde 25 götürü gider yerine gerçek gider yöntemini seçip aşağıdaki giderleri indirilebilirsiniz: 

 

• Kiraya veren tarafından ödenen aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri, 

• Kiraya verilen malların idaresi için yapılan giderler, 

• Kiraya verilen mal ve haklara ait sigorta giderleri, 

• Kiraya verilen mal ve haklar dolayısıyla yapılan ve bunlara harcanan borçların faiz giderleri, 

• Konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkulün iktisap yılından itibaren 5 yıl süre ile iktisap bedelinin yüzde 5'i (İktisap bedelinin yüzde 5'i tutarındaki bu indirim, sadece konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkul için, o gayrimenkule ait hasılata uygulanacaktır) 

• Kiraya verilen mal ve haklar için ödenen vergi, resim, harç ve şerefiyelerle kiraya veren tarafından i belediyelere ödenen harcamalara katılma paylan, 

• Amortismanlar, 

• Kiraya veren tarafından yapılan onarım giderleri ile bakım ve idame giderleri, 

• Kira ile tuttukları mal ve haklan kiraya verenlerin kendi ödedikleri kiralar ve diğer gerçek giderler, 

• Sahibi bulundukları konutlan kiraya verenlerin kira ile oturdukları konutların kirası (yabancı ülkelerde ödenen kira bedelleri hariç), 

• Kiraya verilen mal ve haklarla ilgili olarak sözleşmeye, kanuna veya ilama istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar. 

 

Burada dikkat edilmesi gereken husus; gerçek gider yönteminin seçilmesi ve konut kira gelirlerine uygulanan 3 bin TL'lik istisnadan da yararlanılması durumunda, gerçek gider tutarının istisnaya isabet eden kısmının indirilemeyecek olmasıdır. 

 

Çünkü hasılatın 3 bin TL'lik kısmı zaten istisnadır, giderlerin de istisnaya isabet eden kısmı indirilmemelidir. 

 

Örneğin; toplam gelir 30 bin TL ise bunun yüzde 10'u olan 3 bin TL zaten vergiden istisnadır, o zaman giderlerin de yüzde 10'u dikkate alınmayacaktır. 

 

Beyana tabi geliri sadece kira gelirinden ibaret olan mükelleflerden; 

 

• Bir takvim yılı içinde elde ettiği konut kira geliri, istisna tutarını (2012 yılı gelirleri için 3.000 TL) aşanlar, 

• İşyeri kira gelirleri üzerinden vergi kesintisi yapılanlardan, kira gelirlerinin brüt tutan beyanname verme sınırını (2012 yılı gelirleri için 25 bin TL) aşanlar, (beyanname verme sınırı olan 25 bin TL'nin aşılıp aşılmadığının tespitinde, gelir vergisi kesintisine tabi brüt kira gelirleri ile konut kira gelirinin gelir vergisinden istisna edilen tutan aşan kısmı birlikte dikkate alınacaktır) 

• Bir takvim yılı içinde mal ve hakların kiralanmasından elde edilen gelirlerden kesinti ve istisna uygulamasına konu olmayan ve tutarı beyanname verme sınırını (2012 yılı gelirleri için bin 290 TL) aşanlar, yıllık beyanname vermelidir. 

 

Gerçek kişiler tarafından işyeri olarak kiraya verilen gayrimenkullerden sağlanan kira gelirleri üzerinden, Gelir Vergisi Kanunu'nun 94'üncü maddesine göre yüzde 20 oranında tevkifat yapılmaktadır. Kiracı tarafından yapılan bu tevkifat, aslında gayrimenkul sahibi adına ödenmiş peşin vergidir. Gayrimenkul sahibinin bu geliri dolayısıyla beyanname vermesi halinde, beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden bu tutar mahsup edilebilecektir. 

 

Mart ayının 1'inci gününden 25'inci günü akşamına kadar beyannamenin verilmesi gerekmektedir. 

 

Beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisi Mart ve Temmuz aylannda olmak üzere iki eşit taksitte ödenmektedir. 

 

Verginizi bağlı bulunduğunuz vergi dairesine, bağlı olunan vergi dairesinin bulunduğu yerin belediye sınırlan dışındaki diğer vergi dairelerine ya da tahsile yetkili banka şubelerine ödeyebilirsiniz. 

 

Burada yer veremediğimiz ayrıntılar konusunda, beyanname verilirken mali müşavirlerden destek alınması ya da Gelir İdaresi'nin vergi iletişim merkezi destek hattından yararlanılması yerinde olacaktır. 

 

Ayrıca, vergi dairelerinde kurulan danışma masalarında çalışanlar, beyannamenizin hazırlanması sırasında ihtiyaç duyacağınız yönlendirmeleri yapmaktadır. Bu vesileyle, Mart ayı boyunca yoğun mesai harcayan, mükelleflerin elbette bitmek bilmez taleplerine bıkmadan usanmadan cevap vererek yardımcı olan vergi dairesi çalışanlarına kolaylıklar diliyorum.