Konut sektörü yeni finansman modelleriyle çok daha güçlü olacak!
Türkiye'de başlatılan Yeni Evim Konut Finansman modelinin devam etmesi, sektör için olduğu kadar ekonomi için de büyük önem taşıyor. 250 alt sektörü beslediği ifade edilen gayrimenkul sektörü için Yeni Evim kampanyasının devamıyla birlikte yeni finansman ve mortgage modellerinin hayata geçirilmesi, konut piyasasının gücüne güç katacak.
Konut sektörüne yönelik açıklanan tarihi kampanyalar, hem sektör hem de vatandaşlar nezdinde büyük sevinçle karşılandı. Ancak bu projelerin ‘sürdürülebilir’ hale gelmesi büyük önem taşıyor. Bakan Nureddin Nebati ‘Türkiye’de yeni bir mortgage modeli oluşturabiliriz’ diyerek projenin sinyalini verdi. Gayrimenkulde oluşturulacak olan bir finans modeli, günün koşullarına göre güncellenebilir, müteahhitlerde bu projeye vade desteği vermeye hazır.
Son 1 yılda konut sektörüne yönelik Cumhuriyet tarihinin en büyük kampanyaları devreye girdi. Vatandaşın ucuz konuta erişebilmesi, müteahhitlerin ayakta kalabilmesi ve ekonominin canlı tutulması adına başlatılan bu destek programları meyvelerini vermeye başladı. ‘İlk Evim ve İlk İşyerim’ kampanyasına rekor başvuru geldi. Aynı şekilde ‘Yeni Evim’ kampanyası da büyük ilgi gördü. Tüm bu çerçevede atılan adımların ne kadar önem arz ettiği anlaşılmış oldu. Ancak burada dikkat edilmesi gereken bir konu var… Daha önce de sektöre yönelik belli başlı kampanyalar düzenlenmişti. Fakat sürdürülebilir olmadığı için yeterli verim alınamamıştı. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, son açıklamasında bu projenin devamlı olması gerektiği konusuna değindi.
HERKESİN KAZANCAĞI SİSTEM
Bakan Nebati’nin konut kampanyasında ‘sürdürülebilirlik’ vurgusu önemliydi. Yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Bu kampanyalarla ilgili bir yol haritası çizelim, bu aynı zamanda gayrimenkulde finansal bir mimari olsun. Günün koşulları doğrultusunda güncelleme yapacak hale dönüşsün, özellikle orta gelir seviyesindeki vatandaşlarımız konuta ulaşırken bunun hem kalıcı olduğunu bilsin, üreticilerimiz de önlerini görsünler, daha uzun vadeli plan yapabilsinler, aynı zamanda da 'mortgage'in bir uygulamasını da Türkiye'de gerçekleştirmiş olalım istedik. Onun için de 10 yıllık beklentileri biz 15 yılı söyleyerek çıkardık.”
Vatandaş ve müteahhit önünü daha net görebilir
Bugüne kadar yapılan en büyük sosyal konut projesi olan ‘İlk Evim İlk İşyerim’ projesi kapsamında (5 yıl içinde); 500 bin sosyal konut, 1 milyon konut arsası ve 50 bin işyeri tamamlanacak. Ayrıca ‘Yeni Evim’ kampanyası dahilinde de ilk etapta 100 bin konut satışı gerçekleştirilecek. Ancak Türkiye’de yılda 1.5 milyona yakın konut satıldığı düşünüldüğünde bu projesinin devamlı olması kritik önem taşıyor. Günün şartlarına göre güncelleme yapılan ve sürekli hale gelen bir proje; hem vatandaşların gelecek planlarını yaparken önlerini daha net görmelerine, hem de müteahhitlerin yatırım yaparken daha planlı olmalarını imkan tanıyacaktır.
SEKTÖR DESTEĞE HAZIR
Nureddin Nebati’nin belirtiği ‘Türkiye Mortagage’ modeline müteahhitler de sıcak bakıyor. Sektörün en büyük şirketlerinin yöneticileri yaptıkları açıklamalarda, kendilerinin de bu modele destek verecekleri belirtiyorlar. Örneğin sürekli hale gelen ve 15 yıllık vadeler şekilde ilerleyen bir modele, müteahhitler de vade desteği sağlayabileceğini belirtiyor. Şirketler 15 yılın üzerine 5 yıl da kendileri vade ekleyebilecekleri mesajlarını veriyor. Özel şirketler Türkiye Mortgage modelinin üzerine yapacakları vade kampanyalarını kendileri belirleyecekleri aşikar… Her koşulda vade uzamasının vatandaşa yarayacağı da bir gerçek…
Amerika ve Çin örneklerine dikkat
Dünyanın en büyük iki ekonomisi olan ABD ve Çin’de bu Mortgage sistemi uzun yıllardır işliyor. Bu iki ülke vatandaşlarına sürdürülebilir ve uzun vadeli ev sahibi olma imkanı tanıyor. Ancak yaşanan küresel ekonomik buhran, iki ülkede de mortgage krizinin patlamasına neden oldu. Dolayısıyla sistemin ayaklarının yere sağlam basması gerekiyor. Burada kritik konu ise bankacılık sektörünün projede ince eleyip sık dokuması… ABD ve Çin’de yaşanan kriz, konut alıcılarının ekonomik krizden etkilenerek ödeme güçlüğü çekmesi ve konut sektörünün düşük faizli finansman bulamamasından kaynaklandı. Türkiye bankacılık sistemi 2001 yılından sonra adete yeniden yapılandı ve güçlü hale geldi. Türkiye’de başlatılacak olan olası bir mortgage sisteminde bankaların finansman sağlarken, vatandaşın ve şirketlerin ‘geri ödeme’ kabiliyetlerini iyi analiz etmeleri gerekiyor.
Konutta ‘finansman modeli’ ne getirir?
Türkiye’de geçen yıl 1 milyon 485 bin 622 konut satıldı. 2023 yılı içinde bu rakamın üstüne çıkılarak rekor kırılması bekleniyor. Sürdürülebilir konut finansman modeli ile yıllık satış rakamlarının bu seviyelere oturması muhtemel. Bu finansman sistemi yalnızca vatandaşların konut sahibi olmasına ve müteahhitlerin yeni projelere imza atmasına imkan tanımayacak. Aynı zamanda ekonominin dinç kalmasına da vesile olacak. Bugün sektör; demir, alçı, elektrik malzemesi, trafo, kombi, perde, mobilya, cam, parke, plastik boru, çivi, boya gibi 250 civarında yan sektörü doğrudan ve dolaylı olarak destekliyor. Ayrıca 6 milyon kişiye de istihdam sağlıyor. Bu nedenle sektöre gelecek yeni finansman modeli, ülkenin kalkınmasında büyük önem taşıyor.
YANLIŞ VE YANILTICI BEYANA CEZA
Orta gelirli vatandaşların konuta erişimine imkan tanıyan ‘Yeni Evim Kampanyası’ Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Kampanya ile ilgili detayların paylaşıldığı bildiride; kamuoyuna yansıyan bilgileri dışında ilginç bir detay dikkat çekti. Resmi Gazete’de yer alan bilgilere göre; kampanyada dahilinde yanlış ve yanıltıcı beyanda bulunan vatandaş veya konut satıcısına cezai işlem yapılacağı ifade edildi. Öte yandan “Yeni Konut Finansman Programı kapsamında katkılardan 31 Aralık 2023'e kadar faydalanılabilecek. Cumhurbaşkanı bu süreyi 31 Aralık 2024 tarihine kadar uzatabilecek” denildi.
DESTEK GERİ ALINACAK
Açıklamada “Yeni Konut Finansman Programı kapsamında katkılardan faydalanacak vatandaşların, yanlış veya yanıltıcı beyanlarda bulunduğunun tespit edilmesi durumunda, sağlanan katkılar geri alınacak ve kullanılan finansman tutarının yüzde 5'i kadar idari para cezası uygulanacak. Finansman sağlanan konutun sahiplerinin yanlış veya yanıltıcı beyanlarda bulunduğunun tespit edilmesi durumunda, ev sahiplerine konutu alırken beyan edilen satış bedelinin yüzde 25'i kadar idari para cezası uygulanacak” denildi.
TİCARET HAREKETLENİYOR
Ofis kiralamalarında talep ‘3 KAT ARTTI’
2022 yılının sonunda İstanbul ofis pazarında genel arzın 6.46 milyon metrekareye ulaştığı ifade edildi. Pandemi sonrası artan taleple birlikte işlem hacmi bir önceki yıla göre neredeyse 2 kat arttığı, kiralama işlemleri yüzde 69 oranında artış kaydettiği belirtildi. Kısa ve orta vadede dolar bazında kiraların artmaya devam etmesinin beklendiği rapora göre, ofis kiraları aylık metrekare başına 650 TL ile geçen yıla oranla 3 kat artarak en yüksek İstanbul Levent’te gerçekleşti. Artan inşaat maliyetlerinin etkisiyle hazır ve 2. el dekorasyonlu ofislere olan talebin arttığına işaret edilen raporda, pandemi döneminde rağbet gören hazır ofis boşluk oranlarının azaldığı ve bu durumun kiralar üzerinde yukarı yönlü bir baskı yarattığı vurgulandı.
AVM’LERE İLGİ VAR
Pandemi sonrası dönemde perakendeye artan taleple birlikte gerek alışveriş merkezleri gerekse birincil caddelerde ciddi doluluk oranlarına ulaşılması dikkat çekiyor. Türkiye Pazar Analizleri 2022 Yıl Sonu Raporu’na göre, arzın kısıtlı olduğu pazardaki bu talep artışıyla İstanbul ana caddelerindeki birincil kira seviyesi 2 bin 790’a yükselirken, bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 186 oranında artış yaşandı. Fiziksel perakendeye olan güçlü talep ile birlikte 2022 yılında, ziyaretçi sayıları ve cirolardaki artış ön plana çıktı.
SEÇİM BEKLENİYOR
Türkiye ekonomisinin, birinci çeyrekte yüzde 7, ikinci çeyrekte yüzde 7,7 oranında büyürken, üçüncü çeyrekte yüzde 3.9 oranında büyüdüğünün hatırlatıldığı raporda, 2023 yılına yönelik beklentilerde ise yapılması planlanan Türkiye Genel Seçimleri’ne işaret edildi. Seçimlerin, 2023 yılının ilk yarısında ekonomi üzerinde etkisini belirsizlik ile göstermesi beklenirken, ikinci yarıda seçimlerin tamamlanmasıyla pozitif etki edeceği öngörüsü paylaşıldı.
YABANCI İLGİSİ SÜRECEK
Raporda konut sektöründe 2022 yılının yabancıya satışlarda rekor yılı olduğuna değinildi. Yabancılara satış bir önceki yıla kıyasla yüzde 15,2 oranında artarak 67.490 adet ile tüm zamanların en yüksek yıllık satış rakamını gördü. Aynı şekilde 2023 yılında da yabancı yatırımcı ilgisinin süreceği ifade edildi.
- Etiketler:
Yorum Yaz