20 AYDA ERİYİP BİTER
Gayrimenkul sektörünün lokomotifi olan ve piyasada gün geçtikçe daha fazla sayıda üretilmeye başlanan markalı konuttaki stok miktarı belli oldu. Sektör yeni bir markalı konut projesi satışa sunmazsa eldeki konutlar 20 ayda eriyip bitecek
Gayrimenkul sektörünün en etkili oluşumu olan Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği GYODER'in yaptığı değerlendirmeye göre yaklaşık 20 ay içinde tüm mevcut markalı konut stoğunun eriyebileceği belirtildi. Türkiye'de ilk kez konut stokunun erime hızını tespit eden GYODER'in bu tespiti ise 20 ay boyunca hiç konut üretmemek şartına bağlı. Buna göre son 20 ayda konut stokunun ne kadar eridiğini ölçtüklerini söyleyen GYODER Yönetim Kurulu Başkanı Işık Gökkaya, projesi devam eden markalı konutların aylık erime hızının yüzde 4.5 seviyelerinde olduğunu belirterek, konut piyasasında yeni bir projenin satışa sunulmaması durumunda, yaklaşık 20 ay içinde tüm mevcut markalı konutların eriyebileceğini ifade etti. Işık Gökkaya, Türkiye'd 18 milyon konut stoğu bulunduğunu ama bunun önemli bölümünüm ömrünü yitirdiğini belirterek, “Ciddi bir konut stoku var ama bunun yüzde 45'i sağlıksız. Bunun yenilenmesi lazım. Bunun için sermayeye ihtiyaç var. Bunun içinde kamu özel sektör işbirliğine ihtiyaç var” dedi.
Gökkaya, 2000 yılında 6 olan GYO sayısının bugün 23'ü bulduğunu, büyüklükleri toplamının da 10 milyar dolara ulaştığını belirterek, “Çevre ve Şehircilik Bakanımız Erdoğan Bayraktar, TOKİ Başkanlığından gelen deneyimle sektörün önünü daha da açacak adımlar atmaya hazırlanıyor. Örneğin, yabancılara gayrimenkul satışının önündeki en büyük engel olan ‘mütekabiliyet' (karşılıklılık) konusundaki hazırlıkları, sektörümüze çok büyük katkı yapacak” diye konuştu.
Fiyatlar yıllık yüzde 6.5 artıyor
Işık Gökkaya, zaman zaman özellikle konut fiyatlarında “balon” olduğu yolunda iddiaların gündeme geldiğini vurgulayarak, “20 bin konutu kapsayan araştırmalar yapıyoruz ve belirli periyotlarla yeniliyoruz. Konut fiyatlarında ortalama artış yıllık yüzde 6.5 düzeyinde. Bu veri, konut fiyatındaki artışın enflasyonla paralel yürüdüğünü gösteriyor” dedi. GYODER tarafından hazırlanan emlak endekslerine göre, yeni konut fiyatlarında eylül ayında bir önceki aya göre değişim olmadığına işaret eden Gökkaya, fiyatlara ilişkin şu değerlendirmede bulundu: “Geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 7.18 oranında artış gerçekleşti. Eylülde satış fiyatları bir önceki aya göre, 1+1 dairede yüzde 0.74, 2+1 dairede yüzde 0.44 oranında azaldı. 3+1 dairede değişmedi, 4+1 dairede yüzde 2.52 oranında arttı. ikinci el konut piyasasında ise, bir önceki aya göre yüzde 0.73 oranında, geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 6.22 oranında artış gerçekleşti. İkinci elde en çok artış İzmir'de görüldü.”
5 milyar dolar gelir
Işık Gökkaya, sektördeki en önemli gündem maddelerinden birinin yabancıların gayrimenkul almasının önünü açacak mütekabiliyet konusunun çözülmesi olduğunu belirterek, “Yabancıların gayrimenkul almasına hâlâ sıcak bakmayanlar olmasını anlamakta zorluk çekiyoruz. Yabancı, gayrimenkule sahip olunca alıp memleketine götürecek değil. Bırakalım gelip alsınlar” dedi.
Isık Gökkaya'nın analizine göre yabancılara mülk satısı yılda 5 milyar dolan bulabilir. Yasal altyapısı iyi kurulursa mütekabiliyet şartının kaldırılmasının sektör için büyük fırsat olduğunu belirten Gökkaya, şöyle diyor: "2005-2008 arasında yıllık ortalama 3 milyar dolar olan, 2009'da 1.8 milyar dolara düsen, gecen yıl da 2.5 milyar dolar olan yabana sermaye girişi yıllık olarak en az 5 milyar dolara çıkar. Türkiye'de böyle bir potansiyel var. Yani Türkiye'de ev almak isteyen kişi, ülkelerden mesela Azerbaycan, Türkmenistan, Kazakistan, Körfez ülkeleri, Suudi Arabistan, İran. Buralardaki insanlar ev alamıyor. Bu yapı ortadan kalkarsa büyük sermaye girişleri olacak."
GYODER'İN 2011 SONU ÖNGÖRÜLERİ NELER?
- Ekonomik büyüme: %6
- Enflasyon: %7
- Merkez bankası faiz oranı: %6-7
- Konut kredi faiz oranı aylık ortalama: %1-1.1
- Konut kredileri büyümesi: %25
- Konut kredileri toplamı: 70-75 milyar tl
- İnşaat sektörü büyüme: %8.0-10.0
- Konut yapı ruhsatları artış: %10
- Konut fiyatları ve kiraları: sınırlı artış
- Ticari gayrimenkul yatırımları: %8-10 büyüme
- Ticari gayrimenkul kiraları: sınırlı-makul artış
- İnşaat sektörü büyüklüğü
| Q1 | Q2 | Q3 | Q4 | Yıllık |
2010 | 8,3 | 20,4 | 22,1 | 17,5 | 17,1 |
2011 | 14,7 | 13,2 |
|
| 13,9 |
- İnşaat sektörü GSYH içindeki payı
| Q1 | Q2 | Q3 | Q4 | Yıllık |
2008 | 6,1 | 6,1 | 5,5 | 6,0 | 5,9 |
2009 | 5,8 | 5,2 | 4,6 | 5,3 | 5,2 |
2010 | 5,6 | 5,7 | 5,4 | 5,7 | 5,6 |
2011 | 5,8 | 6 |
|
| 5,9 |
2010 | 810.084 |
|
2011 | 253.418 | İlk altı ay itibari ile |
- Alınan konut yapı ruhsat sayısı
- Yabancılara gayrimenkul satışı
2010 | 2.494 milyar $ |
|
2011 | 1.454 milyar $ | Temmuz ayı itibari ile |
- Konut satışları – 3 yıl karşılaştırmalı
| 2008 | 2009 | 2010 | 2011 |
Q1 | 112.168 | 108.861 | 85.857 | 91.071 |
Q2 | 113.088 | 194.743 | 90.270 | 107.308 |
Q3 | 109.333 | 111.913 | 83.697 |
|
Q4 | 92.516 | 116.229 | 97.517 |
|
Yavuz Karaman
Yorum Yaz