2014 yılında inşaat sektörünü neler bekliyor
İnşaat sektörünü nasıl bir yılın beklediğini sektörün önde gelen firmalarının ve sivil toplum kuruluşlarının yöneticileri değerlendirdi
2014 yılının yerel seçimler yanı sıra ekonomik dengeler açısından da riskli bir yıl olacağını dile getiren Celal Koloğlu, “Bir yandan Türkiye ekonomisinin kaynak açığının (cari açık) beslediği riskler, bir yandan da yakın bölgemizde gelişen siyasal olaylardan bize yansıyan riskler söz konudur. Bugün içinde bulunduğumuz durumu iyi analiz etmemiz ve hesaplarımızı ona göre yapmamız gerekiyor. Yüksek cari açık ve yüksek enflasyon ortamında, tasarrufların çok düşük, borçlanma oranının yüksek olması seçim sürecine girerken risklerin daha da artacağının göstergesidir” diye konuştu. 2014 için sektörel bazda büyüme hedefi belirlemenin iç ve dış faktörlerdeki belirsizlikler nedeniyle pek gerçekçi olmayacağını belirten Müteahhitler Birliği Başkanı Emin Sazak, “Mevcut durumda siyaset ile ekonomi arasında gidip gelen bir risk sarkacından söz etmek olanaklıdır. Bu durumda makro ekonomiden sektörlere ve yatırım kararlarına uzanan geniş bir yelpazede hem riskleri hem de fırsatları yakından izleyerek yol almakta yarar vardır” dedi.
‘Arz-talep dengesizliği söz konusu'
Ant Yapı Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Oktay
“Dünya genelinde ekonomik durgunluğun aşılmasının Türkiye için de çok büyük faydalar sağlayacağı bir gerçek. Özellikle Mütekabiliyet Yasası ile oluşan beklentilerimizin karşılanması açısından uluslararası gelişmeler bizleri yakından ilgilendiriyor. Türkiye içerisinde özellikle İstanbul değerlendirildiğinde ise her zaman dediğimiz gibi deprem gerçeği, göç, nüfus artışı, evlenmeler, boşanmalar, daha iyi koşullarda yaşama isteği vb. dinamikler sebebi konut açığı uzun yıllar devam edecek gibi görünüyor ancak uygun arsa geliştirilememesi ve pahalı arsa fiyatları sebebiyle fiyat artışı sektörü engelleyen en önemli faktörlerden. Türkiye ölçeğinde en önemli soru; alıcı ve satıcı doğru fiyatta buluşamıyor ki bu durum da arz-talep dengesizliğini ortaya çıkarıyor. Ant Yapı gelişen kapasitesi oranında yurtiçinde ve yurtdışında yıllık asgari 1 milyon metrekare iş bitirme hızı ile çeşitli fonksiyonlar içeren üst yapı projeleri geliştirmeye devam ediyor. Yurtdışında 1 milyar doları aşan yıllık taahhüt işleri cirosu yanında yurt içinde ise 3 projede önümüzdeki kısa dönemde başladığımız ve başlayacağımız toplam 500 milyon dolarlık yatırım planımız mevcut.
Bu yıl içerisinde inşaatına ve satışlarına başladığımız Beylerbeyi'ndeki Antteras projesinde konsept kent villası tarzında olup, konutlar 4+1 5+1 şeklinde geliştirilmiştir. Bu projede 2015 yılı Haziran ayı sonunda teslimlere başlamayı hedefliyoruz. Bunun dışında çok yakın zamanda başlayacak olan, iki boğaz köprüsünün ortasında bir konumda Ümraniye'de yer alan Antasya Residence projesi ise 1+1 ve 2+1 konutlardan oluşmaktadır. Avrupa yakasında geliştirdiğimiz havaalanına çok yakın bir konumda (Halkalı - Basın Ekspres yolu üzerinde) Antplato Residence projesine de önümüzdeki yıl içinde başlamayı düşünüyoruz.”
‘Yurtdışı projelerimizdeki avantajlarımızı koruyacağız'
Doğuş İnşaat Yönetim Kurulu Görevli Üyesi Burak Talu
“İnşaat sektörü global anlamda gelişmekte olan ülkelerde ortaya çıkan altyapı projeleri ile müteahhitler için büyük fırsatlar yaratıyor. Metro, demiryolu ve katma değeri yüksek otoyol projeleri ile Körfez bölgesi ulaştırma alanında dikkat çekiyor. Afrika bölgesi ise finansmanı Dünya Bankası, Afrika Kalkınma Bankası ve Avrupa kredileri tarafından sağlanan çevre, ulaştırma, enerji projeleri açısından fırsatlar sunuyor. BDT'de ihaleye çıkan üstyapı ve altyapı projeleri Türk müteahhitleri için önemini koruyor. Doğuş İnşaat olarak, yerel pazarda 2013 yılı içerisinde yol projelerinin yanı sıra sulama kanalı, arıtma tesisi gibi çevre projelerinin ihalelerini kazandık ve proje çeşitliliğimizi artırdık. Uluslararası düzeyde, 2013 yılı içerisinde mevcut hedef pazarlarımıza ek olarak yeni pazarlara girmeyi hedeflemiştik. Doğu-Batı Yolları Projesi'nin bir bölümünün ihalesini kazanarak Kazakistan pazarına döndük. Libya'da malum sebeplerle durdurulan üstyapı projemizin devam edebilmesi ile ilgili çalışmalarımızı sürdürmekteyiz.
Altyapı yatırımlarında, yatırımcı rolü üstlenmeyi ve Kamu Özel İşbirliği Modeli ile ihale edilen projelerde önemli bir oyuncu olmayı hedefliyoruz. 2014'te ülkemizde ihalesi planlanan YİD modelli hastane projeleri, yol ve demiryolu projeleri bu bağlamda gündemimizde yer almaya devam edecek. Ayrıca, uluslararası platformlardaki yerimizi sağlamlaştırarak proje gelirlerimizin önemli bir miktarını yurtdışı pazarından sağlamayı planlıyoruz. Kuzey Doğu Avrupa Ülkeleri, Körfez bölgesi ve Sahraaltı Afrika ülkeleri, altyapı projeleri açısından avantajını korumaya devam edeceğine inandığımız bölgeler...”
‘Temiz su ve enerjiye odaklanacağız'
GAMA Endüstri Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Genel Müdür Nusret Aytek
“Türk müteahhitleri son 41 yılda 100'den fazla ülkede 7 binin üzerinde toplam büyüklüğü 260 milyar doları bulan proje üstlendi. Dünyanın en büyük müteahhitlerinin yer aldığı listede Türk firmaları çok büyük başarılar yakalıyor. Ancak, Türk firmalarının ENR listesindeki firmaların toplam gelirleri içindeki payı 2010 yılından bu yana düşüş göstermektedir ki bu gerilemeyi, yaşanan krizlere ve Orta Doğu ile Afrika'daki yoğun rekabete bağlamamız yanlış olmaz. Endüstriyel tesis yapımında 50 yılın üzerinde tecrübeye sahip olan GAMA, yaklaşık 200'ü yurtdışında olmak üzere, toplam 400'ün üzerinde projenin yapımını gerçekleştirdi.
GAMA'nın taahhüt alanındaki iki firmasından biri olan GAMA Endüstri olarak, Kuzey Afrika'da ve Irak'ta devam eden iç karışıklıklara rağmen, düzelme sinyalleri veren Orta Doğu, Rusya ve diğer BDT pazarlarının etkisi ile önümüzdeki yılın olumlu geçeceğini düşünmekteyiz. GAMA Endüstri, Suudi Arabistan, Katar, BAE, Rusya ve Kazakistan başta olmak üzere ilgilendiği Orta Doğu, Kuzey Afrika, Rusya ve diğer BDT ülkeleri pazarlarında yeni işleri takip etmeye ve sektörde Türkiye'nin adını duyurmaya devam edecektir. Dünyanın bugün ve gelecekte de değişmeyecek iki ana ihtiyacı temiz su ve enerji olacağından, önümüzdeki yıllarda da bu sektörler GAMA'nın en önemli ilgi alanlarının başında gelecektir. Enerji sektörünün yanı sıra, günlük yaşamın ihtiyaçlarını karşılayan sanayilere ham madde sağlayan rafineri ve petrokimya sektörlerine olan ihtiyacın tüm dünyada devam etmesi sebebiyle, GAMA, endüstriyel tesis, alt yapı ve inşaat sektörlerine ilgisini sürdürecektir. Kamu Özel Ortaklığı kapsamındaki Entegre Sağlık Kampüsleri projelerinin yapımının üstlenilmesi de GAMA Endüstri'nin ilgi alanında bulunmaktadır.”
‘İnşaat sektörü büyüdükçe Türkiye de büyümeye devam edecek'
İNTES Başkanı Celal Koloğlu
Türkiye'nin 2013 yılında tahminlerin de üzerinde büyüme trendini sürdürmesinin önemli bir başarı olduğunu belirten Koloğlu, 2011'de yüzde 11.5 büyüyen inşaat sektörünün 2012'de büyüme hızını yüzde 0.6'ya düşürmesine rağmen, 2013 yılında durgunluğu aştığını bildirdi. Yılın ilk çeyreğinde yüzde 5.9 büyüyen sektörün, ikinci çeyrekte yüzde 7,6 büyüdüğünü dile getiren Celal Koloğlu, “Sektörümüz 2013 yılının son açıklanan verilerine göre 1 milyon 94 kişiye istihdam sağladı. İnşaat sektörünün toplam istihdam içinde pay ise yüzde 7.4'e yükseldi” dedi. İnşaat sektörünün Türk ekonomisinin lokomotifi olmaya devam ettiğinin altını çizen Koloğlu, “Küresel ve bölgesel tüm olumsuzluklara rağmen ülkemizin yakaladığı büyüme trendinde sektörümüzün katkısı yadsınamaz. İnşaat sektörü büyüdükçe Türkiye'de büyümeye devam edecektir” dedi.
Önümüzdeki 10 yıl içinde tamamlanması planlanan büyük projelerin Türkiye'yi gelişmiş ülkeler kategorisine taşıyacağını söyleyen Celal Koloğlu, bunları şöyle sıraladı:
“İstanbul Boğazı'na 3. Köprü, İstanbul'un 3. Havalimanı, 6.9 milyar dolarlık İstanbul-İzmir otoyolu, 50 şehirde büyük alt yapı ve üst yapı inşaatları ile kentsel dönüşüm, hızlı tren, yeni bölünmüş yollar, tüp geçitler, limanlar, bölgesel havalimanları projeleri...”
AB'de inşaat sektöründe küçülme sürerken, Türkiye'de sektörün büyüme ivmesinde 6.5 milyon konutu içeren kentsel dönüşüm projesinin büyük rol oynadığının altını çizen Koloğlu, projenin dünyanın da büyük imar hareketlerinden birisi olduğunu söyledi. Kuzey Afrika ve Ortadoğu'da yaşanan siyasi krizlere rağmen başarılı işlere imza atmaya devam edildiğini ve Türk inşaat firmalarının tecrübeyle dünya inşaat sektörüne yön veren aktörler haline geldiğini ifade eden Celal Koloğlu, Engineering News Record-(ENR) listesine giren Türk firma sayısının yüksekliğinden gurur duyduklarını aktardı. 2014 yılının yerel seçimler yanı sıra ekonomik dengeler açısından da riskli bir yıl olacağını dile getiren Celal Koloğlu, “Bir yandan Türkiye ekonomisinin kaynak açığının (cari açık) beslediği riskler, bir yandan da yakın bölgemizde gelişen siyasal olaylardan bize yansıyan riskler söz konudur. Bugün içinde bulunduğumuz durumu iyi analiz etmemiz ve hesaplarımızı ona göre yapmamız gerekiyor. Yüksek cari açık ve yüksek enflasyon ortamında, tasarrufların çok düşük, borçlanma oranının yüksek olması seçim sürecine girerken risklerin daha da artacağının göstergesidir” diye konuştu.
Bunlara bağlı olarak önümüzdeki bir iki yıllık dönemde Türkiye ekonomisinde büyümenin yavaşlayacağını düşündüğünü aktaran Koloğlu, “2014 yılında özel sektör inşaat yatırımlarının büyümeye artı yönde katkı sağlaması ve pozitif büyümeye geçmesi umut edilmektedir. Bu nedenle küresel, siyasi, bölgesel ve ekonomik belirsizliklerin ortadan kalkması ekonominin özel sektöre odaklı büyümeyi sürdürmesi açısından büyük önem taşımaktadır” dedi. 2014'te inşat sektörünün üzerine düşen sorumluluğu yerine getireceğini vurgulayan Celal Koloğlu şunları söyledi:
“Dünya çapındaki projelerin start aldığı, yurtdışında müteahhitlik hizmetlerinde dünya ikincisi olduğumuz bir ortamda inşaat sektörünün yükselen trendi tesadüf değildir. Bu trendin sürdürülebilir olması için önemli olan istikrarın ve özel sektöre öncelik veren kararlılığın devam etmesini bekliyoruz.”
Filiz Coşkun/Dünya
Yorum Yaz