Ali Ağaoğlu: İnşaatta ortaya çıkacak bir sorun ekonominin tümünü etkiler!

 

Son iki yıldır büyüme rekorları kıran ekonomide soğuma devam ediyor. Önceki gün açıklanan rakamlara göre Türkiye'nin ikinci çeyrek büyümesi 2.9 oldu. Özellikle iç talepteki ve yatırımlardaki daralma büyüme rakamlarını aşağı çekerken yaz aylarının oldukça durgun geçmesi nedeniyle temmuzağustos-eylül aylarından oluşan üçüncü çeyrekte büyüme rakamları beklenenin de altında gelebilir. Bu beklenti, şimdiden iş dünyasında karamsar rüzgarlar estirmeye başladı. 

 

Tüm yükün ihracatın üstüne yıkılmasının doğru olmadığını belirten iş dünyasının temsilcileri "Artık herkes ihracat peşinde, dünyada ekonomiler bozuk. Ülkeler ihracat yaparak sarsıntıyı atlatmak istiyor ama hiç olmadığı kadar rekabet var" görüşünde. Her ne kadar artmış gibi görünse de altın ihracatı çıkarıldığında Türkiye'nin ihracatının miktar ve kalite olarak yeterince gelişmediğini belirten iş dünyası "İç talebin bu kadar daraltılması yeter, soğuyalım derken donmayalım. 

 

Ayağı frenden çekme zamanı geldi, yavaş yavaş büyümenin önünü tıkayan politikaları terk etmeliyiz" diyor. Her ne kadar nihai tüketicinin talebinde bir düşüş yok gibi görünüyor olsa da kâr marjları düşmüş durumda. 

 

Hazır giyim, ayakkabı gibi sektörlerde bu düşüş yüzde 50'ye ulaştı. Makine üreticileri de "İçerde talep durdu, yeni yatırım yok; ihracatla ayakta kalmaya çalışıyoruz ancak tüm yükü çekmez" görüşünü dile getiriyor. 

 

 

GYİAD Başkanı Burcu Akdarı Toprak: Yılın kalanında Merkez Bankası'nın daha gevşek bir politika ile iç talebi hareketlendirmesi gerekiyor. Alınan önlemler ekonomiyi çok yavaşlattı. Bu ölçüde bir yavaşlama sürdürülebilir değil. Aksi takdirde Türkiye ekonomisi durgunluğa girebilir. İşyerlerinde kapanmalar, işsizlikte yeniden artış, kredi geri ödemelerinde daha büyük sıkıntılarla karşılaşabiliriz. 2013 yılı için en azından alçak irtifa bir uçuş hedeflenmeli. 

 

 

İTHİB Başkanı İsmail Gülle: Ekonomiyi soğutalım derken dondurmamaya dikkat etmemiz gerekiyor. Bu dönemde enerji sektörünün büyümesi diğer sektörlere nazaran daha yüksekti. Bu da çok doğal, bugüne kadar yapılan enerji yatırımlarının hayata geçtiği bir döneme denk geldiği için bu sektörde rakamlar daha iyi. 

 

Ancak tabi bu durum enerji sektörü için olumlu bir gelişme midir tartışılır. Zira diğer sektörler büyümezken enerji yatırımlarının artması bir arz fazlası oluşturabilir. 

 

 

ALİ Ağaoğlu-Ağaoğlu Şirketler Topluluğu Başkanı: Cari açık artık belli bir noktaya oturdu. Bundan sonra yetkililerin ayaklarını frenden biraz çekmeleri gerekiyor. Küçülme devam ederse her sektör açısından sorun olur. İnşaatta ortaya çıkacak bir sorun ekonominin tümünü etkiler, inşaat, ekonominin lokomotifi hem büyümeye ciddi bir katkısı var hem de emek yoğun olduğu için istihdam sağlıyor. Küçülme devam ederse gelecek çeyrekten itibaren işten çıkarmalar başlar ki bu da sosyal sorunları getirir.

 

YALÇIN Ayaydın-İpekyol: Hazır giyim sektörü temmuzdan beri sıkıntılı. Şu anda bir iyileşme de görünmüyor. Ekim kasım aralıkta iyileşme olursa o zaman sektöre katkısı olur, son çeyrekte de kötü giderse 2013 bütçelerini kısıtlı bir şekilde yapıp büyüme beklemeyeceğiz. Geçen yıla göre kârlılık oranına göre yüzde 50'lik kaybımız olacak Mağaza açıyoruz büyüyoruz ama geçen yılla karşılaştırdığımız karlılık oranları çok düşük. 

 

 

 

MEHMET Nane (AMPD Başkanı): Perakende sektöründe işler oldukça iyi, bu yılın bir soğuma yılı olacağını biliyorduk, son rakamlar da bunu gösteriyor. 2. çeyrekte yıla göre kârlı- yüzde 2.9 büyüdük, biz beğenmiyoruz ama bu lık oranına göre rakama ulaştıklarında kurban kesen adak adayüzde 50'lik kaybı- yan ülkeler var. Cari açığı kontrol altına alımız olacak. Mağaza mak için başlatılan bir hamle ama peraaçıyoruz büyüyoruz ama kende de iç tüketimde olumsuz geçen yılla karşılaştırdığımız bir tablo yok. 

 

 

ADNAN Dalgakıran (Dalgakıran Makine Başkanı): İçeride bir durgunluk var buna dünyadaki kötü konjöktürü de eklersen daha kötü. İhracatla büyüyeceğiz diyoruz ancak dünyada şu anda bütün ülkeler ihracat savaşı veriyor. İçerde sanayi yatırımları durma noktasına geldi, yeni yatırım yok denecek kadar az. Yani her iki taraftan sarılmış durumda ülke. Türkiye, sanayi stratejisi değiştirmek zorunda. Avrupa yenilenirse işler açılır. Merkez Bankası faizleri düşürsün deniyor ama dış ticaret açığı tekrar büyümeye başlar. 3-5 ay hareket olur ama sonra faturası daha ağır olur. 

 

 

TANIL Küçük-İstanbul Sanayi Odası Başkanı: Giderek düşme eğiliminde olan hane halkı tüketim harcamaları ve yatırım harcamalarının eksiye geçmesi, iç talepteki durgunluğun ikinci çeyrekte daha da ciddi bir boyuta ulaştığını göstermesi açısından önemli ve düşündürücü. Diğer yandan sanayimiz görevini yapmış ve ilk çeyrekteki %3,3'lük büyümede 0.7 puan olan katkısını, ikinci çeyrekte 0.9 puana çıkarmayı başarmıştır. Temmuz ayında sanayi üretimi %3,4 oranında arttı. Ancak, daha yüksek artışlara ihtiyaç vardır. Özetle, ekonominin, iç talebi canlandırıcı tedbirlerin süratle gündeme gelmesi gerektiğini hatırlatan bir noktada olduğunu söyleyebiliriz.