Avrupa'da konut fiyatları 'yerlerde sürünüyor'

 

Avrupa'da konut fiyatları son bir yıl içinde sert bir şekilde gerilerken, bazı ülkelerdeyse konut fiyatlarının yükselişe geçtiği görülüyor. Konut fiyatlarındaki artışların piyasanın istikrar kazanmaya başladığının işareti olarak görülüyor.
Ünlü ekonomi gazetesi Ekonomi gazetesi Financial Times'ın Avrupa'da konut fiyatlarını 2000 yılından bu yana izlediği endeks ilk kez geçen yıl düşüşe geçti. Financial Times'ın endeksi oluşturmasından bu yana fiyatlar 2009'da ilk kez gerilemiş oldu. Ancak 2009'un son çeyreğinde bazı pazarların artıya döndüğü görüldü. Euro'yu kullanan 16 Avrupa Birliği ülkesinin dahil olduğu Euro Bölgesi'nde 2009'da yıl fiyatlar ortalama yüzde 4.6 gerilerken, 23 ülkenin verilerinin değerlendirildiği Avrupa Endeksi ise yüzde 2.8 düştü.

 

Avrupa'da konut fiyatları İngiltere, İspanya, Fransa gibi gelişmiş ekonomilerde yüzde 7'nin üzerinde düşüş gösterdi. Hatta genellikle daha istikrarlı bir pazar olarak kabul edilen Almanya'da bile ikinci el konut pazarında fiyatlar yüzde 4'ün üzerinde gerilerken, piyasanın genelinde yüzde 1.8 düşüşler yaşandı.
 

İrlanda'da ciddi düşüşler yaşandı
Fiyatlarda en büyük düşüş ise, küresel ekonomik krizin vurduğu ülkelerde gerçekleşti.  Ekonomisi iflas eden İrlanda'da konut fiyatları da yüzde 12.4 düştü. Ülkede fiyatlar, 2007'de zirve yaptığı dönemin yüzde 29 altında seyrediyor. Yılın son çeyreğinde düşüşün yüzde 16'ya ulaşması ve konut fiyatlarındaki düşüşün daha da sürmesi bekleniyor. 
Krizin açtığı derin yaralarını sarmaya çalışan İzlanda da, fiyatlar yüzde 9.7 geriledi. Danimarka'da fiyatlardaki düşüş yüzde 10'un üzerinde gerçekleşirken, Slovakya'da fiyatlarda yüzde 11.1'lik gerileme oldu.

 

Polonya'da fiyatlar artıyor
Ancak Avrupa'da tüm ülkelerin ekonomik krizin etkisinde olduğu söylenemez. Financial Times'ın Avrupa endeksine en son dahil edilen ülke olan Polonya'da ev fiyatları 2009'da yüzde 17 yükseldi. Ekonomik krizde Avrupa Birliği üyeleri arasında resesyona girmekten kurtulan tek ülke Polonya olduğu için, analistler ülkede konut fiyatlarındaki bu artışın çok da şaşırtıcı olmadığını düşünüyor.

 

İskandinav ülkelerinde genel durum iyi
Danimarka hariç İskandinav ülkelerindeki konut pazarının da iyi bir performans gösterdiği söylenebilir. Yılın üçüncü ve son çeyreğinde ekonomisi canlanmaya başlayan Finlandiya, Norveç ve İsveç'te fiyatlar, 2009'un ilk yarısında kaydedilen düşüşlerden kurtuldu. AB üyesi olmayan Norveç'te konut fiyatlarında yüzde 11.6 artış kaydedildi. 2009 boyunca sert fiyat düşüşlerinin yaşandığı İngiltere, İspanya, Fransa ve Almanya'da ise çeyrek dönemlik sonuçlar en kötüsünün atlatılmış olabileceğine işaret ediyor. Bu ülkelerde, yılın son üç ayında bir önceki çeyreğe göre fiyatlar yukarı doğru hareketlendi.
 
Fiyatlarda düzeltme devam edebilir
Bu arada, Euro Bölgesi'nde kullandırılan konut kredilerinde artış var. Şubat ayına kadarki 12 aylık dönemde konut kredileri yüzde 1.2 yükseldi. Önceki yıl krediler düşmüştü. Fakat Euro Bölgesi'nde ekonomik büyümenin 2009'un son çeyreğinde yüzde 0.4'ten yüzde 0.1'e inmesi 'çift dip' endişesi yaratıyor. Capital Economics'den gayrimenkul analisti Ed Stansfield, bu nedenle konut sektöründe meydana gelen canlanmanın kalıcı olduğundan şüphe duyduğunu söylüyor. Stansfield, ekonomiye genel bir bakış atıldığında, evlerin hala çok pahalı olduğunu söyleminin mümkün olduğunu ve piyasada düzeltmenin henüz sona ermediğini ifade ediyor.
 
Kriz ticari gayrimenkulü de vurdu
Ekonomik krizin olumsuz etkisi ticari gayrimenkul pazarında da hissediliyor. ABD'de ofis doluluk oranı yılın ilk çeyreğinde 16 yılın en düşük seviyesine indi. Reis Inc. gayrimenkul araştırma şirketinin verilerine göre ofislerde boşluk oranı yüzde 17.2 ile 1994'ten bu yana görülmeyen seviyede bulunuyor.
Reis'e göre net  1.077.640 metre kare alan daha yılın ilk çeyreğinde boş kaldı. Boş kalma oranı bir önceki çeyreğe göre yüzde 0.2 artarken, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2 artış gösterdi. Ancak kiralardaki düşüşün durması piyasanın 12-18 aylık dönem içinde istikrar kazanmaya başlayabileceği şeklinde değerlendirildi. Ülkede ofislerin boş kalma oranı 2007'nin üçüncü çeyreğinde yüzde 12.7 ile en düşük seviyesine inmişti.