DASK'ta teminat yükselsin talebi!
Zorunlu deprem sigortasında en yüksek hasar ödemesi 1 milyon 272 bin TL’ye yükseltildi. Ancak günümüz şartlarında bu fiyatlara ev almak zor. Bu nedenle vatandaşlar yeni bir düzenleme ile DASK’ın hasar karşılama rakamının minimum 3 milyon TL’ye çıkmasını istiyor.
2024 başından itibaren DASK kapsamında zorunlu deprem sigortasında önemli değişikler oldu ve yeni uygulama başladı. Yeni düzenleme ile DASK’ın verdiği teminatlar iki katına çıktı. Bu kapsamda, sigorta bedeli hesabına esas metrekare bedeli betonarme binalar için 3 bin 16 liradan, 6 bin liraya; diğer yapılarda ise 2 bin 80 liradan, 4 bin liraya yükseldi. DASK’ın bir konut için vereceği en yüksek teminat tutarı da 640 bin liradan, 1 milyon 272 bin liraya çıkarıldı. Poliçe fiyatları ise 700 liradan 1.400 liraya yükseltildi. Ancak mevcut ekonomik koşullar göz önüne alındığında bu fiyatlara ev almak pek mümkün değil. Bu nedenle sektör temsilcileri, DASK teminatlarının minimum 3 milyon liraya çıkarılması gerektiğini ifade ediyor.
Özel poliçeler desteği
Öte yandan kendini güvence altına almak isteyenler için alternatif sigortalar da bulunuyor. Örneğin; Olası bir deprem durumunda 8 milyon liralık bir dairenin, 1 milyon 272 bin liralık DASK karşılarken kalan kısmını özel sigorta poliçeleri karşılayabiliyor. Bu poliçeler deprem dışında; yangın, hırsızlık, sel-su baskını gibi hasarları da karşılıyor. Üstelik evdeki eşyaları da sigortalatmak mümkün. Fiyatları ise çok yüksek olmamakla birlikte sigorta şirketlerinin fiyat politikasına göre değişiyor.
Sigortalılık oranı yüzde 59'a yaklaştı
Türkiye’de, geçen yıl 6 Şubat'ta meydana gelen ve 'asrın felaketi' olarak nitelendirilen Kahramanmaraş merkezli depremler öncesi yüzde 55,6 olan zorunlu deprem sigortalı konut sayısı, aradan geçen 1 yılda yüzde 58,3'e yükseldi. Geçen yıl ocak ayında 11 milyon 147 bin 148 olan DASK'lı konut sayısı, deprem sonrasındaki 1 yıllık süreçte 11 milyon 671 bin 992 oldu. Ayrıca Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK), Kahramanmaraş merkezli depremlerden bu yana yaklaşık 600 bin hasar ihbarı ulaştığını ve ödenen tazminatın 35 milyar lirayı bulduğunu duyurdu.
Konut kiralarının düşürecek 7 öneri
Son 5 aydır satılık konut fiyatlarındaki yükselişler yerini yavaşlamaya bıraktı. Ancak kiralıklarda fiyat artışları sürüyor. Çünkü konut alamayan kiralamaya yöneliyor. Artan nüfusta bu yükselişte bir diğer etken. Piyasanın normale dönmesi için bir takım düzenlemelerin yapılması gerekiyor. İşte kiralık fiyatlarını düşürecek 7 öneri…
Pandemi sonrasında değişen ekonomik şartlar, yükselen enflasyon ve dövizdeki artış konut sektörünü derinden yaraladı. İnşaat maliyetlerindeki yükselişle birlikte konut arzı talebin gerisinde kaldı. Yaşanan durum fiyatların bir anda tavan yapmasına neden oldu. Öyle ki 2022-2023 yılında hem satılık hem de kiralık konut fiyatlarında yüzde 150’nin üzerinde artışlar görüldü. Hükümet piyasayı domine etmek için bir takım düzenlemeleri devreye aldı. 2023 yılı son çeyreği itibariyle satılık konut fiyatlarında yükseliş frene bastı, ancak kiralık konut talebinin artması nedeniyle bu alandaki yükselişler devam etti. Özellikle büyükşehirlerde kiralık konut fiyatlarının en fazla arttığı bölgeler oldu. Sektör temsilcileri kiralık konut talebinin karşılanması ve piyasanın düzene girmesi için üretimin artması gerektiği görüşünde birleşiyor. Biz de defaatle yazılarımızda bu konuyu gündeme taşıdık. Ancak bu hafta kiralık konut fiyatlarının gerilemesi için alınabilecek önlemleri detaylı bir şekilde anlatacağız. Yalnızca konut arzının artması; hızla artan nüfus ve yüksek talep nedeniyle bu soruna çözüm olamıyor. Bu nedenle geniş çerçeveli bir strateji ortaya koymak gerekiyor.
Yeni imar alanları oluşturulabilir
Arzın artması için mutlak suretle yeni imar alanları açılmalı. Atıl durumda bulunan Hazine arazilerinin konut projelerine dönmesi için yeni bir yol haritası hazırlanmalı. Yalnızca arazi vermek yetmez, ayrıca bu alanlara altyapı hızla götürülmeli. İmara açılan arazilerde özel şirketler dışında; devlet eliyle ‘kiralık konutlar’ da inşa edilebilir. Burada TOKİ ve Emlak Konut aktif rol oynayabilir.
Arsalar için proje şartı konulmalı
Bir diğer konu da alınan arsaların yatırım amaçlı tutulması… Bunu hem bireysel yatırımcı hem de özel şirketler yapabiliyor. Mevcut ekonomik şartlarda arsaların iyi pirim yapması nedeniyle uzun vade bekletilebiliyor. Bu noktada devletten alınacak olan arsaların takibi iyi yapılmalı. 1 sene içine inşaat başlamazsa devlet istimlak hakkını kullanabilmeli.
Mülkiyet davaları çözüme kavuşmalı
Miras yoluyla devredilen arsa veya konutlar mal paylaşım sorunu nedeniyle piyasaya kazandırılamıyor. Mahkemelerde bekleyen binlerce dava bulunuyor. Mu mülkiyet davalarının bir an önce sonuçlandırılması için özel bir birim kurulmalı. İhtisas mahkemelerine özel yetkiler verilebilir. Ya da arabulucuların bu konudaki yetkileri genişletilebilir.
Kentten köye göç hızlanmalı
Taşı toprağı altın diye gelinen metropoller eski cazibesini yitirdi. Hayat artık çok daha pahalı. Bu nedenle büyükşehirlerden taşraya göç başladı. Ancak büyükşehirler hala çok kalabalık. Bu nedenle kentten köy tersine göç teşvik edilmeli. Bu noktada hükümetin bazı destekleri var. Örneğin köyünde çiftçilik yapacak olanlara bazı destekler veriliyor. Ya da Anadolu’da arsa alanlara ev yapmaları için uygun koşullarda kredi imkanı sağlanıyor. Vatandaşlarımızın bu konulara daha fazla ilgi göstermesi gerekiyor.
Şehirlerimiz hızlı şekilde dönüşmeli
Türkiye’de dönüştürülmesi gereken konut sayısı 5 milyonun üstünde, bunun 1.5 milyonu aciliyet arz ediyor. Sadece İstanbul’da acil dönüşüm ihtiyacı olan konut sayısı ise 600 bin civarında. Bu tablodan da anlayacağınız üzere kentsel dönüşüm ne pahasına olursa olsun hızlandırılmalı. Hem güvenlik hem de konut talebinin karşılanması bakımında oldukça önemli bir konu. Hükümet bu konuda oldukça iyi işlere imza atıyor. Son olarak yürürlüğe alınan kentsel dönüşüm kredisi bu anlamda büyük bir fırsat sunuyor. Bu kapsamda hak sahiplerine bir konut için 700 bin liraya kadar hibe, 700 bin liraya kadar da kredi verilecek. İş yerleri için ise 350 bin liraya kadar hibe, 350 bin liraya kadar da kredi desteği verilecek. Kredilerin vadesi 10 yıl olacak. İlk 12 taksite ise faiz uygulanmayacak. İnşaat yapımı için verilecek hibe haricinde kiracılara da bir kereye mahsus ve karşılıksız 100 bin lira tahliye desteği verilecek.
İnşaat malzemesinde vergi düşürülmeli
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), aralık ayı inşaat maliyet endeksi verisini açıkladı. Buna göre inşaat maliyet endeksi, 2023 yılı aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 1,94 arttı, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 67,31 yükseldi. Öte yandan inşaat maliyetlerinde arsa payları da yüzde 50’leri geçti. Bu şartlarda müteahhitlere yeni proje üretmeleri için destek vermek gerekiyor. İnşaat malzemelerindeki KDV yükünün hafifletilmesi ilk adım olabilir. Ayrıca yeni finansman kaynakları da oluşturulmalı.
Boş duran evlere vergi getirilmeli
Bir diğer konuda boş tutulan evler… Sadece İstanbul’da 500-700 bin arasında boş daire olduğu tahmin ediliyor. Ev sahipleri yüzde 25 zam sınırına takılmamak, daha fazla pirim yapacak ya da farklı sebeplerden dolayı evlerini kiraya vermiyor. Bu da ihtiyacın karşılanmasına engel oluyor. Dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi bizim ülkemizde de boş evlerden vergi alınabilir. Hükümetin bu konuda bir çalışması var. Şayet devreye alınırsa kiralık konut piyasasında rahatlama gözlenecektir.
TOKİ'den hiç evi olmayanlara büyük müjde; 3 bin konutluk 6 yeni kampanya geliyor
Türkiye'nin dört bir yanında hayata geçirdiği projelerle dar gelirli vatandaşları düşük taksitlerle konut sahibi yapan Toplu Konut İdaresi Başkanlığı 6 yeni kampanya için düğmeye bastı. Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından hayata geçirilecek olan projelerde toplam 3 bin 8 konut yer alacak. TOKİ'nin 7 yeni projesi Bilecik, Artvin, Bolu, Bingöl, Kayseri, Burdur ve Denizli'de inşa edilecek. Dar gelirli vatandaşların merakla beklediği projelerin ihaleleri Şubat ve Mart aylarında yapılacak. İşte Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı'nın resmi internet sitesi üzerinden yayımladığı o ihale ilanları...
*Bilecik Osmaneli
Bilecik İli, Osmaneli İlçesi, 287 Konut, 4 Dükkan Ve 1 Adet Camii İnşaatı İle Altyapı Ve Çevre Düzenlemesi İşi ihalesi 29 Mart 2024 tarihinde saat 11.00'de yapılacak.
*Artvin Yusufeli
Artvin İli, Yusufeli İlçesi, Yeni Yerleşim Yeri 106 Adet Konut, Tekkale Köyü 5 Adet Konut İnşaatları ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi ihalesi 28 Mart 2024 tarihinde saat 11.00'de yapılacak.
*Bolu Gerede
Bolu İli Gerede İlçesi, Demirciler Mahallesi, Kentsel Dönüşüm Projesi, 2 Etap 450 Adet Konut, 103 Adet Dükkân İnşaatı ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi ihalesi 19 Mart 2024 tarihinde saat 11.30'da yapılacak.
*Bingöl Merkez
Bingöl İli, Merkez İlçesi, Kültür Mahallesi 800 Adet Konut, 1 Adet Cami ve 1 Adet 5 Dükkanlı Ticaret Merkezi İnşaatları ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi ihalesi 8 Mart 2024 tarihinde saat 14.00'te yapılacak.
*Kayseri Hacılar
Kayseri İli, Hacılar İlçesi, Aşağı Mahallesi 547 Adet Konut İnşaatı ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi ihalesi 5 Mart 2024 tarihinde saat 11.30'da yapılacak.
*Burdur Çavdır
Burdur İli Çavdır İlçesi Atatürk Mahallesi 4.Etap 308 Adet Konut ve 8 Adet Ticaret İnşaatı İle Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi ihalesi 27 Şubat 2024 tarihinde saat 14.30'da yapılacak.
Gayrimenkul yatırımında ticariye olan ilgi artıyor
Satılık konut fiyatlarında ciddi bir artış yaşanmazken, ofis, dükkan ve depo gibi ticari alanlara ilgi hızla artıyor. Yapılan araştırmalara göre konut alımlar kendini 12 yılda amorti ederken (kredi ile alınmamışsa) Ticari alanlar 8 yılda geri dönüyor. Bunun en büyük sebeplerinden biri de ticari alanlarda yüzde 25’lik kira zam sınırı olmaması, ayrıca büyükşehirlerde ticaretin gelişmesi ile ofis, dükkan ve depo gibi bölümlere talep yükseliyor. Sektör temsilcileri konuyla ilgili şu açıklamayı yapıyor: “Özellikle büyükşehirlerde ticari alanlar değere bindi. Ticaretin gelişmesi ile ofis, depo veya dükkan bulmak zorlaştı. Fiyatlarda haliyle yükseldi. Ayrıca bu tür yatırımlarda kira gelirleri de iyi seviyede. Alım yapanlar zam sınırına takılmıyor. Bu nedenle bir ticari alanın kendisi amorti etme süresi 8 yıla kadar düştü.”
- Etiketler:
Yorum Yaz