Ekonomiğe basılan fren inşaat projelerini tutar mı?

Sektörün sözcülerinin uzun süredir dile getirdiği gibi bazı belirsizlik, tamamlanamayan uygulama yönetmelikleri bu sonuçta etkili oldu. Aslında hem Türkiye'nin büyüme hızındaki hem de inşaattaki yavaşlama 'kriz tellallarının' söylediği gibi piyasanın kendi başma yaşadığı bir negatif gelişme değil. Hepimiz 2010 yılının son çeyreğinden beri hükümetin küresel krizin derinleşebileceği endişesiyle Türkiye ekonomisini yavaşlatarak başta cari açık riski olmak üzere makro ekonomik dinamikleri kontrol altına almak amacıyla ekonomiyi soğutmak için 'frene' bastığını biliyoruz. 

Bugünün kriz tellalları o günlerde çok hızlı büyüyen Türkiye ekonomisi için 'dünya krizdeyken bu kadar hızlı büyüme cari açığı çok artırır, kredileri çok genişletir ve sonunda duvara toslarız' diyorlardı. Yani aslında şu anda Türkiye ekonomisindeki büyümenin hız kesmesi neresinden bakarsanız bakın 'pozitif bir gelişme. Peki 2010'un son çeyreğinden beri ne oldu? Önce fren tutmadı. Hükümet özellikle kredileri daraltmak için bankaların 'para maliyetlerini' yükseltti. Bu yükseliş kredi faizlerine yansıdı. Yine de 2011'de ekonomi rekor düzeyde büyüdü ve fren tutmamış oldu. Ancak hükümet kararlıydı. 

 

Frenden vazgeçmedi. Bu arada tahmin edildiği gibi Avrupa Birliği ekonomisi iyice sıkıntıya girdi ve bu pazar daraldığı için bizim ihracat da ivme kaybetti. Küresel krizin bitmek bilmemesi içerde yatırım ve tüketim eğilimini geriletince ithalatımız çok daha hızlı şekilde gerilmeye başladı. 

 

 

Gerileyen ithalat ve her şeye rağmen yükselebilen bir ihracat sayesinde Türkiye'nin dış ticaret açığı ve buna bağlı olarak da cari açığı gerilemeye başladı. 

süreç elbette sadece kanuna ve yönetmeliğe bağlı hareketlenecek bir süreç değil. 

Başkaca adımların da atılması gerekiyor. 

 

Örneğin çok iyi projeler olmalı ve hedef pazarlara çok iyi tanıtımlar yapılmalı. Şimdi yılın önceki kısmında bitmiş konut arzındaki artış olumlu bir veri olarak elimizde. 

Önümüzdeki günlerde en iyi kentlerin en merkezi noktalarında başlayacak projeler ayrıca cazip. Bir de kentsel dönüşümün çok yakında hükümet projesi olarak start alacağım ve yine kent merkezlerinde çok cazip projelere yol açacağım dikkate alırsak işin arz tarafı bugüne kadar hiç olmadığı kadar alıma elverişmi bir hale geliyor. Hükümetin hedef pazarlar için bütün ekonomi bakanlıkları ve dışişleri bakanlığı da dahil bu konuda yapacağı tanıtım çalışmaları da Türk inşaat sektörüne ayrıca büyük destek olacak. Bütün bunları dikkate alırsak Türk konut sektörü için en azından ürettiğini satabileceği bir güvence olarak görmek lazım. 

 

Önümüzde Türkiye açısından 'riski az ekonomik büyüme' var. Üstelik bu büyümede en kritik sektör de inşaat ve gayrimenkul sektörümüz olacak. Çünkü yabancıların konut edinmesini kolaylaştıran kanunun uygulanmasını sağlayacak yönetmelikler hızla tamamlanıyor. Türkiye küresel krizin sürdüğü bir dönemde borç almadan ve orta uzun vadeli yatırımlara bağımlı kalmadan çok net ve yüzde 100 katma değer gücüne sahip bir kaynağa ulaşabilecek. Bu kaynak yabancıya gayrimenkul satışından sağlanacak kaynaktır. Bu Türkiye'de piyasa ekonomisine geçtiğimizden beri krizler gördük. Kimi siyasi tetiklemelerle oldu kimi de yanlış ekonomik politikaların şişirdiği balonların patlamasıydı. 2002'den sonra yaşadığımız küçük büyük krizleri dikkate aldığımızda artık Türkiye ekonomisinin klasik 'batıran krizler' yaşamadığım söyleyebiliriz. 

 

En yakın krizimiz küresel krize bağlı olarak 2009'da 'küçülme maliyeti' olan krizdi. 

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan 'teğet geçer' dediğinde siyasi rakipleri başta olmak üzere herkes alay etmiş ve 'batıran kriz' olduğunu ya da olacağım ileri sürmüştü. 

Sonuç 2010 ve 2011'de Türkiye rekor düzeyde büyüdü ve ekonomi performansıyla adeta küresel kriz sürecinde dünyada yıldız ülke oldu. Dev ekonomilerin kredi notları düşürken, bazıları iflasa sürüklenirken Türkiye'nin kredi notu yükseldi. IMF kapısına gidenlerin sayısı artarken Türkiye IMF'ye 5 milyar dolar kaynak kullandıracak güce kavuştu. 

 

Demekki büyük bir küresel kriz bile Türkiye için 'batıran kriz'e dönüşemedi. 

Dönemsel olarak küresel dalgalanmalar nedeniyle kurlardaki eskiye göre küçük zıplamalar ise Merkez Bankası'nın akıllı müdahalleri ve döviz rezervlerimizin 100 milyar doları aşmış olması nedeniyle etkisi zayıf ama 'ısınan ekonomiye doğru müdahaleler' gibi sonuçlar doğurdu. 2009,2010 ve 2011'de yani 'küçülme ve büyüme' yaşadığımız farklı yıllarda ortak bir pozitif sonuç yaşadık. İç pazar hiç umulmadık şekilde en kötü günlerde patlama yapabiliyor. İç pazar yani yerli müşteri Türkiye'de belli bir seviyeye kadar ölçülebilir. Öyle olamasa 2009'da krizin en sert günlerinde vergi indirimleri sağlanınca otomobilde, konutta, mobilyada tüketim patlamaları yaşar mıydık? Bu nedenle önümüzdeki dönemde konumu, kalitesi ve fiyatı iyi ama müteahhidi de güvenilir projelere talepte bir gerileme olmayacak. Böyle projeler çoğaldıkça ertelenmiş talep de pazara çıkacak. O nedenle iç pazar bitmedi. Tam tersine konut sektöründe daha istikrarlı bir iç pazar ya da yerli müşteri kitlesi ortaya çıkıyor.