Erdal Bahçıvan ‘İlk nükleer santralimizde inşaat firmalarına yatırım imkanı doğacak’
İstanbul Sanayi Odası (İSO)’nın Ocak ayı meclis toplantısında ‘Türkiye’nin Enerji Görünümü ile Alternatif Çözümler ve Sanayimiz’ konusu ele alındı
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, "Enerji kaynağını sadece taşıyan değil, aynı zamanda ona bir katma değer katan ülke olmalıyız. Öyle ki, dünya enerji fiyatları üzerinde belirleyici bir konuma gelmeyi hedeflemeliyiz" dedi. "Türkiye'nin Enerji Görünümü ile Alternatif Çözümler ve Sanayimiz" ana gündemi ile gerçekleşen İSO'nun Ocak ayı meclis toplantısında konuşan Bahçıvan, enerjinin dünyanın geleceği için üretim ve tüketim açısından sürdürülebilir bir kavram haline hala gelemediğini belirtti. Enerji kaynaklarının Türkiye'de tüketimine ilişkin görüşlerini aktaran Bahçıvan, nükleer enerji hariç tutulduğunda global enerji dağılımına benzer, petrol-doğalgaz-kömür ağırlıklı bir dağılımın görüldüğünü kaydetti. Bahçıvan, "Enerji tüketiminde yüzde 70'leri aşan oranda dışa bağımlılığımız bulunmaktadır. Geçmişten bugüne sanayimiz ve ekonominin hızlı gelişimi ile toplumun yaşam standardının yükselmesine karşın, enerjinin yerli ikamesinde paralel bir gelişim sağlanamamıştır. Bu süreç, doğal olarak dış tedariki artırmış ve bugün ekonomimizin en önemli sorunu olan cari açığın nedenlerinden biri haline gelmiştir" diye konuştu. Cari açığın en büyük kaleminin, yıllardır çözülemeyen bu enerji ithalatından kaynaklandığını ifade etti.
Bahçıvan, şunları söyledi: "Son yıllarda kaydettiğimiz ekonomik büyüme sonucu, dünyanın en hızlı büyüyen enerji piyasalarından biri haline geldik. Öyle ki, 2023 yılına kadar enerjide yıllık yüzde 7'lik bir artış öngörülmektedir. Bu artış hızını karşılamak için gerekli toplam yatırım miktarının, son 10 yılda gerçekleşen toplam yatırım miktarının 2 katını aşarak 120 milyar dolar olması beklenmektedir. Ülkemiz, dünya üzerindeki en stratejik ama bir o kadar da problemli gaz ve petrol bölgeleri ile en önemli tüketim pazarlarından birisinin tam ortasında yer almaktadır. Bu sebeple güçlü jeopolitik ve jeoekonomik konuma sahiptir. Bu konum nedeniyle ciddi ve uzun vadeli politikalarla ülkemizi sadece bir köprü veya transit ülke olarak adlandırmakla kalmamalıyız.
Enerji kaynağını sadece taşıyan değil, aynı zamanda ona bir katma değer katan ülke olmalıyız. Öyle ki, dünya enerji fiyatları üzerinde belirleyici bir konuma gelmeyi hedeflemeliyiz. Yeni tedarikçilerimiz arasında kısa vadede pazarımızda görebileceğimiz en önemli gaz ve petrol tedarikçisi Kuzey Irak olacak gibi duruyor. Politik olarak birtakım problemler olsa da bu problemleri yakın zamanda çözerek, bölge gazını ülkemizde göreceğimize inandığımızı ifade etmek istiyorum."
Bahçıvan ‘Sürdürülebilirliğin yegane şifresi istikrardır'
Türkiye'de güven ve istikrarın bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da büyük bir önem taşıdığını aktaran Bahçıvan, sanayici ve iş insanları için üretimde, yatırımda, istihdamda sürekliliğin, sürdürülebilirliğin yegane şifresinin istikrar olduğunu anlattı.
Türkiye'nin hasret kaldığı bu ortama son 12 yıldır kavuşulduğunu belirten Bahçıvan, "Gerçekten de ekonomimizde makro açıdan bazı temel sorunlarımız olsa da bunları yönetme noktasında güven verici bir yaklaşımla karşı karşıyaydık. Kısacası siyasi ve ekonomik istikrar güven veriyordu. Fakat şu son bir ay içinde yaşadıklarımız, hiç mi hiç hesapta yoktu. Öyle bir noktadayız ki, bugün bir sanayici için ayakta kalabilmek, adeta bir başarı hikayesi olacaktır. Böylesi ortamlar, sanayici açısından en önemli sorun olan fiyatlama sorununu ortaya çıkarmaktadır. Kurun bu kadar dalgalandığı ve nereye gideceği konusunda kimsenin bir şey bilmediği bir ortamda fiyatlama yapmak gerçekten çok zor" değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının, türbülanslı ortamda elinden geleni yapmaya çalıştığını da vurgulayan Bahçıvan, "Şapkadan tavşan çıkarmayı bekler gibi her şeyi Merkez Bankasından beklemek doğru bir yaklaşım değildir" dedi.
Bahçıvan, sözlerini şöyle sürdürdü: "Döviz kuru, biz sanayiciler için hayati önemdedir. En son açıklanan verilere göre özel sektörün dış borç stokunun 260 milyar doları aştığı görülüyor. Özel sektörü bu borçlanma noktasında eleştirenlere bir çift sözümüz var. Ülkemizde tasarruf oranları çok yüksek de acaba biz mi bilmiyoruz? Sermaye piyasaları çok gelişmiş de biz mi kullanmıyoruz? Üretim için kullanılacak kaynak var da özellikle mi gidip dışarıdan dövizle borçlanıyoruz? Son 10 yılda çok övündüğümüz yüksek büyümede bu borçların çok önemli bir rol oynadığını unutmamalıyız. Dış borç stokundan kaynaklanan tedirginliği yaşarken son 12 yılın ilk büyük çalkantısına tanıklık etmekteyiz. Ancak 2000 öncesindeki gibi ilk rüzgarda savrulup gitmediğimizi de vurgulamak isterim. Çünkü geçmiş 12 yıldan gelen bir güven birikimi var. Hem siyasi istikrarın hem ekonomik istikrarın getirdiği güçlü bir birikim bu. Biz şu anda bu birikimi yiyerek yol alıyoruz. Bir tür sermayeden yemek gibi bir şeyden söz ediyorum. Hatta buna sermaye birikimini de ekleyebiliriz. Ama bu güven birikimine sırtımızı daha ne kadar dayayabiliriz, orası meçhul."
Bahçıvan ‘Akkuyu, 7-8 milyar dolarlık yerli yatırım doğuracak'
Hükümetin bağımlılığı azaltmak adına çok önem verdiği bir çalışma olan nükleer enerjinin, özellikle doğalgazdaki dışa bağımlılığı azaltacağına dikkati çeken Bahçıvan, "Fakat bu noktada da nükleer yakıt konusunda çok ciddi bir bağımlılık oluşturulmamasına ve atık yönetimi konusuna özen göstermeliyiz. Enerjiye yönelik makine ve ekipmanların ülkemizde üretimi yani bir enerji endüstrisi oluşturma konusunda ciddi eksikliklerimiz mevcut" dedi. Bahçıvan, özellikle elektrik santrallerinde kullanılan türbin ve jeneratör gibi mekanik ve elektrik aksamlarının Türkiye'de üretiminin ya olmadığını ya da çok sınırlı olduğunu söyledi.
Yerli üretimi teşvik etmek için kamu alımlarında yurt içinde üretilen ürünlerin tercih edilmesi gerektiğini vurgulayan Bahçıvan, Hükümetin yerli üretimi desteklemek için ciddi çalışmalar yaptığı bir ortamda, yeni teşvik mekanizmasında yer alan "stratejik yatırımlar" arasına enerji ile ilgili makine ve ekipmanın alınmamasının dışa bağımlılığı azaltma çabalarının etkisini düşürdüğünü belirtti.
Kurulacak nükleer enerji santrallerinde kullanılacak yerli ürünlerin Türkiye için çok ciddi fırsatlar içerdiğine değinen Bahçıvan, şunları kaydetti:
"Devletin bu tür büyük yatırımları, teknolojik bir sanayi gücü oluşturmaya katkı yapacaktır. Güney Kore'nin bundan 20 yıl önce sadece yüzde 2'lik bir payla başladığı nükleer enerji yolculuğunun bugün gelmiş olduğu nokta bize örnek olmalıdır. Örneğin, Akkuyu'da kurulacak ve maliyeti 20 milyar dolar olacak olan ilk nükleer santralimizde, Hükümetimizin hesaplarına göre yerli sanayimize, inşaat firmalarına ve diğer birçok sektöre yönelik 7-8 milyar dolarlık bir yatırım imkanı doğacaktır. Enerji alanında son 30 yıldır özel sektörün ciddi yatırımları oldu. Bunun en önemli sebebi elektrik üretimine yönelik cezbedici teşviklerin uygulanmasıydı. Sanayinin imalat süreci içerisinde doğalgaz ve elektriğin kesintisiz, kaliteli ve uygun maliyetli olarak temini rekabet gücü açısından büyük önem taşıyor."
‘Enerji konusunda proaktif olacağız'
Türkiye'nin OECD içinde elektrik dağıtımında teknik ve ticari kayıp oranının oldukça yüksek olduğu ülkelerden birisi olduğuna değinen Bahçıvan, enerji maliyetlerinin iyileştirilmesi çerçevesinde kayıp ve kaçakların önlenmesi amacıyla elektrik enerjisinde dağıtımın özelleştirilmesinin önemli olduğunu anlattı.
Bahçıvan, elektrik üretimine yönelik olarak evrak fazlalığı ve izin süreçlerinin uzunluğu ile lisanslama mekanizmasında, özellikle de şirket devirlerinde yatırımcıların yaşadığı birtakım sıkıntıların giderilmesinin gerekliliğini ve bu şekilde yerli-yabancı yatırımcıların da sektöre daha fazla ilgi duyacağını vurguladı.
Bahçıvan, sanayiciler olarak, bundan böyle sanayiyi yakından ilgilendiren enerji konusunda daha proaktif olmayı arzu ettiklerini de sözlerine ekledi.
AA
Yorum Yaz