İzmit Körfez geçişine Hazine garantisi olur mu?
İzmit Körfes geçişine Hazine'nin finansman garantisi vermesinin doğru veya yanlış olduğu ilerleyen zamanlarda ortaya çıkacak
İhalesi bitmiş bir projeye Hazine garantili dış finansman modeli geliştirildiğine dair haber, 29 Mayıs tarihli Sabah Gazetesi'nde yer aldı. Birkaç kez okumama rağmen haberi tam olarak çözemedim. Bu konuda medyada en fazla yazı yazan ve gündeme getiren birisi olarak, haberin içeriğindeki bazı detayların -ihtimal bile vermiyorum ama doğru olması halinde ciddi sıkıntılara, haksızlığa neden olacağını belirteyim. Tabii kimsenin umurunda olursa.
Sabah'tan aynen aktarıyorum: "Gebze-İzmir otoyol projesinde takvim belli oldu. Bu yıl sonunda imzalanması beklenen 6.5 milyar dolarlık finansman paketine sahip projenin dış finansmanının Hazine garantisine alınması finansman modelini netleştirdi." Bu ihaleye katılıp kazanamayan bir işadamına konuya aktardığımda böyle bir şeyin imkânsız olduğunu, "Hazine garantisinin telaffuz bile edilemeyeceğini ifade etti.
Hazine ancak ihalede belirtilmesi halinde gelir garantisi verebilir. Köprüden veya otoyoldan yılda ne kadar araç geçeceği yönünde garanti verebilir. Bu rakamın altına düşmesi halinde, üzerini tamamlar. Yapım aşamasındaki en büyük Yap-İşlet-Devret (YİD) modelli projelerden olan İzmit Körfez geçişi dahil Gebze-İzmir Otoyol Projesi'ne epeydir finansman bulanamıyor. Hatta 6 ortak finans temini için yüzde 30 civarında gerekli olan özkaynağı bile toparlayabilmiş değil. Bu durumda bu projenin geleceği ne olacak?
Peki, Boğaz'a yapılacak 3. Köprü ve Otoyol Projesi için yasayla getirilen kolaylık olan KDV istisnasından faydalanabilirler mi? Bu hususta ise durum şöyle: Eğer KDV istisnasından faydalanmak isterlerse, KDV istisnası oranında işletme süresinden düşülmesi gerekiyor. 22 yıl işletme süresi de yapılan hesaplamalara göre yaklaşık 19 yıla iniyor. KDV oranının yüzde 18 olduğundan hareketle, KDV uygulanmayan bazı kalemler çıkarıldığında, KDV'nin projeye olan etkisi yüzde 12 seviyesine düşüyor. Karayolları Genel Müdürlüğü, KDV istisnasından faydalanmak isteyenlere, ancak bu formül dahilinde imkân verebilir. İşin daha enteresan yanı, projenin finansmanı 15-20 Ağustos arasında tamamlanmış olacakmış. Finansman paketinin 2.5 milyar dolarlık kısmını köprü inşaatı için Japon konsorsiyum sağlayacakmış. Kalan 4 milyar dolar için konsorsiyumun mali danışmanları olan Akbank, Garanti Bankası ve Citigroup da ağırlıklı olarak IFC, EBRD ve Mizuho iie kredi ön sözleşmesi imzalamış. Bu bilgilerin ne kadarının doğru olduğunu zaman gösterecek. Dileyelim vicdanları rahatsız etmeden finansman bulunur. Ancak bu ihale yapıldığında dışarıdan temin edilecek finansmanın maliyeti libor+4 seviyelerindeyken ve kaynak varken, şu sıralar bu oran libor+8 seviyelerine çıkmış ve kaynak bulmak zor.
İhalesi 9 Nisan 2009'da yapılan Gebze-Orhangazi-İzmir (İzmit Körfez Geçişi ve Bağlantı Yolları Dahil) Otoyolu Projesi'ni, Yap-İşlet-Devret modeliyle Nurol-Özaltın-MakyolAstaldi-Yüksel Grubu, 22 yıl 4 aylık yapım ve işletme teklifiyle kazanmıştı. 22 Eylül 2010'da ise uygulama sözleşmesiyle projeye başlanmış, ama uzun süredir, öz sermaye ve finansman boyutu aşılamamıştı.
Güntay Şimşek/Habertürk
Yorum Yaz