Sektörden Haberler
06.11.2016 13:42
Okuma Süresi: 03:03 dakika

Maaşı gıdadan kıstık kira ve konuta yatırdık!

Vatandaşın tüketim bütçesinde aslan payını konut ve kira aldı.

İstanbul'da bu harcama yüzde 29,8'e çıkarken, gıdada yüzde 16,1'den yüzde 15,8'e düştü. Doğu Karadeniz'de aylık gelirin yüzde 22.8'inin gittiği konut ve kira harcamasını Güneydoğu Anadolu yüzde 23,7'ye kıstı.

Türkiye'de vatandaşın tüketim harcamalarında aslan payını konut ve kira aldı. İstanbul'da yüzde 28,9'dan yüzde 29,8'e çıkarken bu gider, gıdada yüzde 16,1'den yüzde 15,8'e düştü. Başka bir ifadeyle, tüketicilerin her 100 liralık gelirinin yaklaşık 30 lirası kira ve konuta gitti. Gıdaya yapılan aylık 16.1 liralık harcama ise 15.8 liraya düştü. Böylelikle İstanbul, konut ve kira harcamasında en yüksek payı almış oldu.

Öte yandan Batı Karadeniz, Doğu Karadeniz ve Güneydoğu'da kira harcamalarının azaldığı görüldü. Buna göre, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde konut ve kiraya yapılan gider yüzde 23,9'dan yüzde 23,7'ye düştü. Batı Karadeniz'de yüzde 24,6'dan yüzde 24,0'a gerilerken, Doğu Karadeniz'de bu oran yüzde 23,7'den yüzde 22,8'e geriledi.

KUZEYDOĞU HARCAMAYI KISTI

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) Hanehalkı Bütçe Araştırması'nın 2013, 2014 ve 2015 yıllarına ait verilerinin birleştirilmiş sonuçlarına göre, toplam tüketim harcamalarının en büyük bölümünü konut ve kira oluşturdu. Bunu gıda ve alkolsüz içecekler ve ulaştırma takip etti. Araştırma sonuçlarına göre, Türkiye'deki toplam tüketim harcamalarının yüzde 25,3'ü İstanbul'da oturan hanehalkları tarafından gerçekleştirildi. Bunu yüzde 14,6 ile Ege, yüzde 12,2'lik payla Akdeniz Bölgesi izledi.

ZENGİN KİRAYI AZALTTI

Gelire göre sıralı birinci ile beşinci yüzde 20'lik grubun harcamalarına bakıldığında, İstanbul'da konut ve kirada ilk yüzde 20'lik grubun harcamaları azalırken, son yüzde 20'lik grupta arttığı görüldü. Başka bir ifadeyle en zengin yüzde 20'nin söz konusu giderleri yüzde 40,1'den yüzde 39,4'e geriledi. En düşük gelirlilerde bu harcamalar yüzde 25,0'dan yüzde 26,7'ye çıktı. Yine İstanbul'da ikinci yüzde 20'de bu gider yüzde 33,3'ten yüzde 33,4'e çıkarken, üçüncü yüzde 20'de yüzde 30,1'den yüzde 30,7'ye, dördüncü yüzde 20'lik grupta yüzde 27,3'ten yüzde 28,1'e ulaştı. İstanbul'da en düşük gelir grubunda söz konusu harcamalar artarken, Güneydoğu, Ortadoğu Anadolu, Kuzeydoğu, Batı Karadeniz, Ege, Doğu Karadeniz'de azaldığı görüldü.

KAZANÇ KONUTA GİDİYOR

Gelir gruplarına göre bölgeler incelendiğinde, Güneydoğu Anadolu'da ilk yüzde 20'lik grubun konut ve kiraya yaptığı harcama yüzde 27,2'den yüzde 27,6'ya çıkarken, en düşük yüzde 20'de yüzde 21,1'den yüzde 20,6'ya düştüğü görüldü. Bu da İstanbul'un tam tersine, Güneydoğu'da gelir arttıkça vatandaşın konuta daha fazla harcama yaptığını gösteriyor. Ortadoğu Anadolu'da ise ilk yüzde 20'lik grupta bu bütçe, yüzde 28,7'den yüzde 30,9'a, son yüzde 20'de yüzde 17,3'den yüzde 19,2'ye yükseldiği ortaya çıktı.

BATI ANADOLU'DA ARTTI, DOĞU'DA DÜŞTÜ

Bölgelere göre konut ve kira harcamaları dağılımına bakıldığında, Batı Marmara'da oranın arttığı görüldü. Buna göre yüzde 24,9 olan gider yüzde 25,2'ye yükseldi. Batı Anadolu'da yüzde 25,4'ten yüzde 25,7'ye, Kuzeydoğu Anadolu'da yüzde 22,7'den yüzde 23,6'ya, Ortadoğu Anadolu'da yüzde 22,3'ten yüzde 22,8'e yükseldi. Bu harcamalarda en yüksek azalış Doğu Karadeniz'den geldi. Bölgede, vatandaşların bu giderleri yüzde 23,7'den yüzde 22,8'e, Batı Karadeniz yüzde 24,6'dan yüzde 24,0'a, Güneydoğu Anadolu yüzde 23,9'dan yüzde 23,7'ye kıstı.

AYLIK HARCAMA 3 BİN 43 LİRA

Türkiye'de hanehalkı başına aylık ortalama tüketim harcaması 2014'te 2 bin 848 lira olurken, 2015 yılında 3 bin 43 TL olarak tahmin edildi. TÜİK'in araştırmasına göre, konut ve kira harcamalarının payı bir önceki yıla göre 1,2 puan arttı. Konut ve kira harcamalarının içinde en büyük payı yüzde 65,6 ile gerçek ve izafi kira oluştururken, yüzde 12,2'sini gaz, katı ve sıvı yakıtlar, yüzde 9,2'sini ise elektrik harcamaları oluşturdu. Konut harcamalarının yüzde 7,7'si konutla ilgili çeşitli hizmetlere (su, kanalizasyon gibi) ve yüzde 5,4'ü ise konutun bakım ve onarım giderlerine ayrıldı.