Türkiye’deki konut stoğu 800 bine ulaştı!
Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları Derneği (GYODER) Başkanı Işık Gökkaya, yıl sonunda sektörde olan biteni anlattı.
Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları Derneği (GYODER) Başkanı Işık Gökkaya, yıl sonunda sektörde olan biteni anlattı.
Konutta 800 bin stok olduğunu açıkladı.
Daha sonra TOKİ Başkanı Ahmet Haluk Karabel, TOKİ desteği ile 310 şantiyede 44 bin konut inşaatına başlandığını açıkladı.
TOKİ Başkanı bu 44 bin konutluk paketin değerini 9 milyar TL. olarak açıkladı. Bu rakamdan hareket edilir ise 800 bin konut stoğunun maliyetinin kabaca 160 milyar TL dolayında olduğu tahmin edilebilir.
Eğer bu tahmin doğru ise, tartışma konusu stokun yaklaşık 100 milyar dolarlık bir stok olduğu ortaya çıkar. Yaklaşık 800 milyar dolarlık milli gelirin 1/8'i büyüklüğünde bir stok, önemlidir.
Bu tablo ortada iken, ilginç gelişmeler oluyor.
- Maliye, 1 Ocak'tan sonra inşaat ruhsatı alarak inşa edilecek konutların önemli bölümünden yüzde 18 oranında KDV almaya hazırlanıyor.
- Çok sayıda sat-yap firması, (durmayalım, düşeriz ilkesine dayalı olarak) maket üzerinden konut pazarlamak amacıyla reklam yapıyor.
- Konutlardan alınacak KDV oranının düşürülmesi isteniliyor.
Bu gelişmeler karşısında; (1) Konut alacakların kafasını karıştırdığından, zaten yavaşlamış olan talep daha da yavaşlıyor. (2) Stok eritmeye çalışan firmalar piyasanın ne olacağını bilemediklerinden çaresiz bekleşiyor. (3) Riskin büyüklüğüne rağmen bazı firmalar yeni projelere başlama cesaretini gösteriyor.
2013 Yılında acaba stoklar erir mi? Konut talebi ne olur?
- Faizlerin negatif olması nedeniyle birikim sahipleri konutu yatırım aracı olarak değerlendirmeye başladı. KDV Tartışması bir süre talep sahiplerinin bekleyişe geçmesine yol açar ama sonunda bitmiş ve KDV istisnası olan konutlara talep artar. Bu da stok eritmeye yardımcı olur.
- Konut almak isteyenlerden yeterli birikimi olanlar bugüne kadar konut sahibi oldu. Bundan sonraki talep, birikimi yetersiz kalanlardan gelecek. Onların konut alabilmeleri, kredi bulmalarına bağlı. Faizlerin gerilemesi bir avantaj ama (1) Banka kredilerindeki sınırlama, (2) Kredi talep edenlerin ödeme güçlerinin zayıf olması bankaların konut kredilerini artırmalarını güçleştiriyor.
- Son dönemde TOKİ destekli olarak konut inşa eden firmalar yüksek gelir grubunu hedef almaya başladı. Yüksek gelir grubunun talebi ekonominin yavaşlamasından, faiz oranlarından, kredilerdeki sınırlamalardan pek etkilenmiyor. Açık anlatım ile üst gelir grubuna yönelik konut satışları canlılığını koruyacaktır.
Sonuç: Türkiye'de satışa çıkarılan hiçbir gayrimenkul elde kalmaz. Gayrimenkul talebi sıfıra iner, ama kısa sürede gene eski çizgisine çıkar. Bu nedenle 2013 yılının ilk yarısında konut piyasasında yavaşlama görülse de yılın sonuna doğru piyasa normale döner.
Önemli olan sat-yap'çı ve büyük risk üstlenen firmaların, bu durgunluk dönemini, kazasız belasız atlatabilecek bir finansal yapı içinde olmalarıdır.
Tevfik Güngör/Dünya
Yorum Yaz