Özgörkey Holding, gayrimenkulde ortakla ilerleyecek!

Özgörkey'ler, izmir'in köklü ailelerinden. Aile şirketi, 1997'de ticari anlamda ayrılık karan aldı. Erdoğan Özgörkey, Özgörkeyler Şirketler Grubu olarak otomotiv, gıda ve turizm sektöründe faaliyet gösteriyor. Kardeşi Nevzat Özgörkey'in iki oğlu Cemal ve Armağan ise Özgörkey Holding olarak ticari yaşamına devam ediyor. 

 

Coca Cola'nın şişelenmesinin yanı sıra plastik, ambalaj ve tarım sektöründe faaliyet gösteren Özgörkey Holding, bünyesine yeni bir alan olarak gayrimenkul işini de ekliyor. Holding'in Yönetim Kurulu Başkanı Cemal Özgörkey ile Maslak'ta Nevzat Özgörkey Binicilik Tesisleri'nde buluştuk ve ailenin yeni iş vizyonunu konuştuk. 

 

 

Biz 97 yılında bildiğiniz gibi bir ayrılık yaşadık ailede. Özgörkey Ailesi olarak ikiye ayrıldık. Özgörkey Holding çatısı altında bizim Coca Cola İçecek ile ortaklığımız sürüyor. Coca Cola İçecek'te kurucu ortağız ve bu yıl Coca Cola İçecek ile 45'inci ortaklık yılımızı kutluyoruz. 

 

 

Ben bu 45 yılın, 30 yılında bizzat profesyonel olarak vardım. Bu alanın holding açısından önemini ise Muhtar Kent'in bir lafıyla özetlemek isterim. Kent, "Marka bir taahhüttür. İyi bir marka bu sözün yerine getirilmesidir" der. Bu sözün tutulmasını Coca Cola da yaşadık. Çok gurur duyduğum bir birliktelik var. 

 

Dünyanın en büyük içecek şirketi ve dünyanın en sevilen markası. Türkiye Coca Cola pazarlan içinde en gelişmiş 22 ülkeden marka bağımlılığı açısından bir numarada. Türkiye'den Coca Cola şirketine 100 yönetici yetiştirmiş ve ihraç etmişiz. 

 

 

CCI bünyesinde 10 ülkede 7 bin 500 çalışan var. 2013 hedefi 5.5 milyar TL ciro olan, 6 milyar dolar piyasa değeri olan bir şirket. Bizler de burada kurucu ortak konumundayız. Anadolu Holding, Coca Cola Company ve Özgörkey Holding kumcu ortağız. Tabii yönetimde de temsil ediliyoruz. 

 

 

Anadolu Holding ile ortaklığımız Efes Pilsen nedeniyle 45 yıl geriye gidiyor. Coca Cola İçecek bunun ikinci örneği oldu. Anadolu Etap ile meyve suyu işleme işi de üçüncü birlikteliğimiz oldu. Özgörkey olarak 20 yıldır meyve suyu konsantresi işindeyiz zaten. Asil Nadir'in Mersin'de aldığımız fabrikasıyla girdik bu alana ve Coca Cola İçecek için meyve suyu üretimine başladık. Dolayısıyla 20 yılımızı bu işte geçirdik. 

 

 

1997 yılına geldiğimizde, mevcut şartlarda bu işin daha fazla ileriye gidemeyeceğini görmeye başladık. Türkiye'nin en büyük problemi miras yoluyla bölünmüş araziler. Ama bu iş büyük ve ekonomik ölçeklerle yapılmalı. Türkiye ise bunun tam tersi bir 

yapıdaydı ve o koşullarda tarımın gelişmesi mümkün değildi. 

 

O dönem ortaya çıkan GAP projesiyle tarımın geleceğinin değişeceğine inandım. O dönem, büyük araziler alarak GAP'a yatırım ve meyve yetiştirme projesini Coca Cola şirketine sundum. Fakat 2001 krizi ve bir takım gelişmeler bu projenin rafa kalkmasına neden oldu. 2008 yılına gelindiğinde ise Muhtar Kent'in başkan olmasıyla proje de raftan indi. 

 

 

Muhtar Kent, Coca Cola şirketinin geleceği açısından ciddi sıkıntıyla karşılaşabileceğini net bir şekilde gördü. Biz de '13 yıl önce bu projeyi size anlatmıştık' dedik ve proje raftan indi. O dönem Anadolu Holding'in de aynı sektörde adımlar atmak istediğini duyduk ve Tuncay Bey ile bu yatırımı uygun gördük. Ama bir sorun vardı. Tarım işi büyük riskler taşıyor ve sabır gerektiriyor. Bu işi dünyada en büyük ölçeklerde yapan Brezilyalı Cutrale ile bir araya geldik. 30 milyon ağaç ile narenciye konusunda dünyanın en büyüğü olan bu şirket önemli bir adım oldu. 

 

 

22 bin dönüm araziyi tamamladık, 1 milyon ağaç diktik. Bu yıl sonunda ise 2.5 milyon olacak bu rakam. İlk birkaç yıl arazilerin bulunması ve işlenmesi, ekiplerin bir araya getirilmesi fidanların bulunması epey vakit alıyor. Meyve işleyerek meyve suyu konsantresi üretimi için yola çıktığımız bu yatırımda, hala arazi edinme ve dikim çalışmaları sürüyor. 

 

Bu işte doğru ağacı doğru yere dikmek çok önemli. Türkiye'de şu an 10 değişik türde şeftali ağacı var. Biz 22 değişik şeftali türü daha deniyoruz. Şu an 32 değişik şeftali türüyle dikim yaptık. Bunların verimliliklerini göreceğiz. Ona göre bir veya birkaçında karar kılacağız. Elma, kayısıda da bunu yapıyoruz. En doğru çeşidi, en doğru toprak ve iklimi olan yere dikmek istiyoruz. Yerli ve ithal fidanlar deniyoruz. Kendi laboratuarımızda da kendi fidanlarımızı geliştiriyoruz, deniyoruz. 

Yatırım dönemindesiniz, ilk ürün alma dönemi ne zaman olacak? 

 

Bu uzun soluklu bir yatırım. Yani 100 bin dönüm arazide 500 milyon dolar olarak planlanan bu yatırım 10 yıl içinde şekillenecek. Hedefimiz 10 milyon ağaç dikimi. Ama üç yılda yapılan çalışmaların ardından düşük oranlarda olsa da ilk ürünlerimizi aldık. Anadolu Etap olarak geçen yıl 300-400 ton kadar meyve aldık. Bu rakam bin tona çıkar kısa zamanda. 

 

 

Bu proje tamamlandığında 500 bin ton meyve işliyor olacağız. Geçen yıl Türkiye'de sanayiye giden meyve 400 bin ton. Biz projeyi tamamladığımızda sadece bizim üretimimiz 500 bin ton olacak. Düşünün, kapasiteyi ikiye katlamış olacağız. Anadolu Etap projesini tamamladığında ise şu an bin olan personel sayısı 10 bin kişi olacak. Tabii bu projenin iki ayağı var aslında. Biri Coca-Cola İçecek'in 1020 yıllık geleceğinde meyve ve meyve suyu ihtiyacını karşılamak, ikincisi ise artan üretimimizi hem taze meyve hem konsantre olarak dünya ülkelerine sunmak. 

 

 

Marmara, Akdeniz, Güneydoğu Anadolu'da 22 bin dönüm büyüklüğünde dört çiftlik oluşturduk. Bu yılın sonuna kadar şeftali, kayısı ve vişne olarak toplam 2.5 milyon ağacı dikmiş olacağız. Şimdiye kadar 100 milyon doların üzerinde yatırım yapıldı. 

Tabii, burada yatırımın önemli bir kısmı altyapıya gitti. Mesela Çanakkale'deki arazide bin 800 kilometre uzunluğunda sulama borusu döşedik. 25 bin kamyonluk hafriyat yaptık. Bu yatırımlar sabır ve sermaye istiyor. 

 

 

Bu arz taleple alakalı. Bir dönem elmanın katma değeri çok yüksekti. Tüketici alışkanlığına göre değişen bir yapı var. Portakal alanında ortağımız Cutrale, dünyanın en büyük üreticisi. Bizim yatırım portföyümüzde ise portakalda en az beş yıl bir dikim söz konusu değil. Cutrale ile dünyada rekabet mümkün değil zaten. Özellikle şeftali çok önemli bizim için. İkinci sırada ise elma, nar ve vişne var. Hedef Türkiye'nin en çok meyve işleyen şirketi olmak. Meyve suyu üretiminin yanı sıra yüzde 25'i ise taze meyve olarak piyasaya çıkacak. Hepsi meyve suyu olmayacak yani. 

 

 

Genel bir bakış açısıyla bu sorunuzu yanıtlarsam, Türk tarımının dünya tarımına katkısı yüzde 3- Türkiye 65 milyar dolarlık tarımsal ürün üretiyor ve bunun 15 milyar dolarını da ihraç ediyor. Birim başına 4 dolar gibi bir katma değer bu. Bir başka tespit ise şu, milli gelirin yüzde 35'ini gıdaya harcıyoruz. Türkiye'de hala pahalı besleniyoruz. Yani bizler çoğu zaman Avrupa'dan daha pahalı yiyoruz. Bizim hedefimiz ise şu, yurt içinde meyve suyunu mümkün olduğunca ekonomik şartlarda üretmek ve en fazla katma değerle de yurt dışına ihraç etmek. 

 

 

Toplamda bu yıl 15 bin dönümlük daha arazi alınacak. Bu araziler ise şu ana kadar yer almadığımız İç Anadolu bölgesinde olacak. İki parça halinde biri 10 bin, diğeri 5 bin dönümlük iki arazi satın alınacak. 

 

 

Anadolu Etap şirketinde Tuncay Bey yönetim kurulu başkanı, ben de başkan vekiliyim. Her üç ayda bir toplanıyoruz ve çalışmalarımızı gözden geçiriyoruz, profesyonel kadroda bu hedefler üzerinde çalışıyor. 

 

Holdingin yeni yatırım alanlarıyla da ilgilendiğini söyleyen Cemal Özgörkey, ailenin ve şirketlerin sahip olduğu önemli sayıda araziyi gayrimenkul yatırım ortaklığı bünyesinde toplamaya çalıştıklarını ifade ediyor. Sağlık turizmi, lojistik ve eğitim alanlarında bu arazi stoğunun değerlendirilmesi konusunda önemli adımlar atabileceklerini anlatan Özgörkey, "Var olduğumuz alanlar belli ve yeni sektörlerde olmak gibi bir niyetimiz yok. Odak noktamızı dağıtmak istemiyoruz. O nedenle biz bildiğimiz işleri yapmaya devam edeceğiz. Fakat arazi varlığımızla ilgili de çalışmalar yürütüyoruz ve gayrimenkulde yönetim konusunda işi bilen bir ortakla ilerlemek istiyoruz" diyor.