Mortgage Kanunu’nun yürürlüğe girdiği tarih olan Mart 2007’den önce çekilen krediler, yeni kanun kapsamına girse bile borcun vadesinden önce kapatılmasında erken ödeme cezası vermiyor.
Mortgage Kanunu’nun yürürlüğe girdiği tarih olan Mart 2007’den önce çekilen krediler, yeni kanun kapsamına girse bile borcun vadesinden önce kapatılmasında erken ödeme cezası vermiyor.
Erken ödeme cezası, vadesinden önce yatırılan tutarın anaparaya karşılık gelen kısmı üzerinden yüzdesel olarak hesaplanıyor. Erken ödeme cezası en fazla yüzde 2 oranında alınabiliyor.
Bankalar, 2007 Mart ayından sonra sabit faizli kredi kullananlardan, erken kapatma tutarına ek olarak, erken ödenen anapara tutarı üzerinden üzerinde 2 oranında erken ödeme ücreti talep ediyor.
Konut kredisinin vadesinden önce kapatılması durumunda, kapatma işleminin yapıldığı gün itibarı ile birikmiş faiz ve anapara borcu kadar ödeme yapılması gerekiyor. Ödeme planındaki ileriye dönük faiz tutarlarına ilişkin herhangi bir ödeme yapılması söz ise konusu değildir.
Kredi kullanacakların yaş ve risk grubu doğrultusunda hayat sigortası prim tutarı sigorta şirketlerine göre değişiklik göstermekle birlikte ortalama yıllık prim tutarı yaklaşık olarak kredi tutarının % 0.75’i kadardır. Ama kredi kullanırken iyi araştırma yapmakta fayda vardır.
Yasaya göre konut kredisi kullananların hayat ve konut sigortalarını yaptırması zorunlu değildir. Fakat hayat sigortası, tüketiciyi korumaya yönelik olup, vefat durumunda kalan kredi borcunun sigorta şirketi tarafından kapatılmasını, kalan borcun tahsil edilebilmesi için varislere rücu edilmemesini sağlamaktadır. Konut sigortası ise taşınmazın hasar görmesi durumunda kredi borçlusunun zarar görmesini engellemektedir.
Rezidans içinde oturanlara otel hizmeti verebilen, sosyal imkan ve güvenliği olan bir konuttur. Rezidanslar genelde yüksek kaliteli yapılardır. Rezidansta resepsiyon hizmeti, günlük temizlik ihtiyacı, kuru temizleme, çamaşırhane ve alışveriş servisi gibi hizmetler verilir.
Zemin katta oturanlar asansör masrafı ödemesi zorunludur. Apartmanda bir dairede, projede vardır, yönetim planında vardır. Eskiden beri eleştirilen bir husustur ama mevcut kanunumuza göre zemin katta olan, hatta bodrum katında da olsa, hiç kullanmadığı apartmanın masraflarına katılmaya mecburdur. Ancak, bu asansörün yapılması konusunda karar sonradan alınmışsa ve bu asansöre de mutlaka ihtiyacı olan apartman değilse zemin katta oturanlar asansör masrafı ödemez.
Kat mülkiyeti kanununa göre aidat ödemekte aslında evsahibi yükümlüdür. Kiracı, bundan yasa gereği yükümlü değildir. Ev sahibi ödemediği için kiracıdan alınabilir, o da kira parasından düşülebilir. Ama genelde kira sözleşmesinde yazıldığı için bu masraflar kiraya ek olarak kiracıya yükletilir. Kira sözleşmesinde kiracının bu aidatları ödeyeceği konusunda anlaşma yapılmamışsa ev sahibi de sorumlu olacaktır. Eğer masrafları kiracının ödeyeceği sözleşmede yazılıysa aidatın ödenmemesi durumunda apartman yöneticisi ve diğer kat malikleri sulh mahkemesine başvurabilir.
Kat mülkiyeti kanununa göre yöneticilerin yaptığı yönetim hizmeti karşılığında kat maliklerinden ücret alma hakları var. Bu kanuni bir haktır. Ama bunun miktarı yasada belli değil. Buna kat malikleri karar verip tespit eder.
Gayrimenkul kiraları kanununa göre, kişinin kendisi, çocukları veya birlikte yaşadığı eşin ihtiyacı sebebiyle her zaman kiracısını kontrat süresinin bitiminde çıkartabilir. Fakat gayrimenkul kiraları hakkındaki kanun, bunun istismar edilmesine ağır cezalar getiriyor. İhtiyaç sebebiyle, kendisinin, eşinin veya oğlunun, ayrıca inşaat yapacağım, tamirat yapacağım diye kiracıyı tahliye etmişseniz üç sene boyunca bunu başkasına kiraya veremezsiniz. Verirseniz, altı aydan bir yıla kadar hapis cezası var. Ayrıca çıkartılan kiracının ödediği son kira üzerinden üç yıllık kira tutarında ceza ödemek zorunda kalır.
Süre bitiminde kontratın yenilenmesi şart değildir. Yasa gereği iptal edilmeyen kontratlar kendiliğinden yenilenir. Bu bakımdan sona erme senetleri yoksa, kiracı rahatça oturabilir ve kimse onu çıkartamaz.
Konut kredisi borcunun ilk taksitin ödenmediği durumda bankalar iadeli taahhütlü bir mektupla ihbarname göndererek uyarıda bulunuyor. Tüketici bu ihbarnameye rağmen bunu izleyen ikinci taksiti de ödemezse, banka bu kez noter kanalıyla ihtarname göndererek iki taksitin de ödenmesini talep ediyor. İhbarname ve ihtarnameler tüketicinin krediyi kullanırken gösterdiği tebligat adresine yapılıyor. İkinci taksitin ödenmemesi ve ihtarnamenin çekilmesinin ardından, banka 1 ay bekleme sürecine giriyor. Bu sürede de bir ödememe yapılmaması halinde banka bu kez yine noter kanalıyla ihtarname çekerek, bu kez kredinin tamamının ödenmesini isteme hakkına sahip oluyor. Bunun peşi sıra banka alacaklarıyla ilgili yasal süreçleri (konuta el koyma, konutu satışa çıkarma ve haciz gibi) başlatabiliyor.
Rutin olarak küf oluşumunu kontrol edin. Sızıntı ve nem oluşumunun nedenlerini belirleyin ve çaresini bulun. Çatlakları, su sızdıran çatıları ve pencereleri ve diğer nem ile su kaynaklarını kabaca tamir edin. Gerekirse ilave yalıtım yapın. Etkilenen yüzeydeki küfü elektrik süpürgesiyle çekin. Süpürgenizin fırça aparatını kullanın ya da bölgeyi sert bir fırça ile ovalayın. Küflerin üzerine beyazlatma solüsyonu sıkın. 7,5 litre suya yarım bardak çamaşır suyu ekleyerek oluşturduğunuz solüsyonla küflü bölgeyi silin, süngerle ovalayın ya da spreyle sıkın. Daha sonra temiz suyla durulayın. Bölgeyi iyice kurutun. 5. Küf geçirmez boyayla etkilenen duvarları ve döşemeleri boyayın. Etkilenen eşyaları, mobilyaları dışarı çıkarın ve mümkünse güneş ışığına bırakın. Küften etkilenen kumaşları sıcak suyla yıkayın ve yıkama talimatlarına dikkat ederek, beyazlatıcı kullanın. Küfü önlemenin en iyi yolunun evinizi kuru, temiz tutmak ve odaların iyi havalanmış olması gerektiğini unutmayın.
Banyo yerine duş alın. Düşük akımlı duş başlığı kullanın. Kapalı muslukla diş fırçalayın. Laf olsun diye sifon çekmeyin. İkinci kalite musluk kullanmayın, tasarruflu musluk tercih edin. Yeni nesil çamaşır ve bulaşık makinası tercih edin. Arabanızı yıkarken kova kullanın. Su kaçaklarına karşı sayacınızı kontrol edin.
Evlerde kullanılan çamaşır, bulaşık makineleri, dondurucular ve fırınlarda hem su hem de elektrik tüketimini düşürmeyi hedefleyen şirketler, önceki yıllarla karşılaştırıldığında, A sınıfı ürünleriyle yüzde 74'e kadar tasarrufu mümkün kılıyor. Çamaşır makinesi satın alırken daha az enerji ve su harcayan A sınıfı tercih edildiğinde haftada bir kez daha az çalışan çamaşır makinesi kullanımıyla yılda 9 ton su tasarrufunun sağlanabildiği dile getiriliyor. Yapılan araştırmaya göre, çamaşır makinelerinde tercih edilen A sınıfı ürünler, elektrikte yüzde 50, su tüketiminde ise yüzde 46'ya varan tasarruf sağlıyor. Bulaşık makinelerinde bu oran, elektrikte yüzde 45, suda ise yüzde 66'ya kadar çıkabiliyor. Yine soğutucu ve dondurucu kombinasyonlarda 100 litre su kullanım hacminin 24 saat içindeki güç tüketimi, 1994 yılındaki ürünlerde 0.82 kilovatken, son teknoloji ürünlerle 2009'de yüzde 74 gerileyerek 0.216 kilovata düştü.
Kira artış oranları her yılbaşı belirlenen bir oran değildir. Bu artış oranı her ay belirlenir. Bir kimsenin kira sözleşmesi ocakta bitiyor ise onun artış oranı ocak ayı hesabı ile bulunur, martta bitiyor ise mart ayı hesabı ile bulunur.
Nüfus cüzdanı, sürücü belgesi veya pasaportun aslı ve fotokopisi. Son döneme ait, su/elektrik/doğalgaz/telefon faturası veya ikametgah belgesi (Faturalar, kişinin kendi adına ya da aynı soyadı taşıyan aile bireylerinde biri adına düzenlenmiş olmalıdır.) Gelir durumunu gösterir belge. Ücretliler için: Maaş bordrosu veya net maaş tutarını gösteren işyerince onaylı belge. Serbest meslek sahipleri için: Vergi levhası. Şirket ortakları için: Vergi levhası veya Ticaret Sicil Gazetesi'nde yer alan kuruluş ilanı fotokopisi. Gayrimenkul geliri beyan edenler için: Tapu aslı ve fotokopisi. Emekliler için: Hesap cüzdanı. Ayrıca satın alınacak konuta ait tapu fotokopisi ve yapı kullanım izin belgesi.
Reklam ve ilanda görülen konut kampanyalarına katılırken, öncelikle kendi ödeme gücünüzü göz önünde bulundurun ve piyasa araştırması yapın. Kampanyada adı geçen konutların inşa edileceği arsaların mülkiyetine ilişkin işlemlerin kampanyayı düzenleyen firma tarafından tamamlanmış olması önemli. Bu durum tapu sicil müdürlüklerinden kontrol edilmeli. Satın alma işlemlerinin ilgili mevzuata uygun olarak tapu sicil müdürlüklerinde yapılması ve resmi senede bağlanarak, tapu kaydına şerh düşürülmesi veya noter huzurunda düzenlenen satış vaadi sözleşmesi düzenlenmesi gerekiyor. İmzalanacak sözleşmelerde taksitlerin sabit olup olmadığı, ara ödeme veya konutun tesliminde ödeme olup olmadığı hususları ile konutun teslim tarihi ve nasıl teslim edileceğiyle ilgili bilgilere yer verilmeli. Satış sözleşmesi satır satır okunmalıdır. Ödemeler karşılığında mutlaka banka teminat mektubu alınmalı.
Bu durum kat mülkiyeti kanunuyla ilgili. Apartman yönetimi, apartmandaki kat maliklerinin oylarıyla uydu anten konulmasına karar vermişlerse, buna katılmayan da buna uymak zorundadır. Ama bu uydu anteninden yararlanmayacağını söyleyerek, bunun masrafına katılmayabilir. Fakat bunun yerine ben apartmanın dış cephesinden görünür şekilde bir anten çıkartacağım diyemez. Apartman maliki dışarıdan görünür şekilde, dış görüntüyü etkileyecek bir anten çıkıntısı yapamaz.
Kira sözleşmesi yapıldıktan sonra kiracıların imzaladığı tahliye taahhütleri geçerlidir. Kiracı belgede belirtilen tarihte konuttan çıkmak zorundadır. O tarih geldiğinden itibaren bir ay içerisinde ev sahibi mahkemeye başvurursa, mahkeme tahliyeye karar verir. Bu nedenle böyle bir tahliye taahhüdü imzalamadan önce iyi düşünülmesi gereklidir. Fakat, kira sözleşmesinin normal bitiş tarihinden önce tahliye öngören taahhütler geçersizdir. Bu belgeler kiralayabilmek için baskı altında verilmiş hüküm ve kesin geçersiz sayılır. Tahliye taahhüdünün kira sözleşmesinden sonraki bir döneme ait olması gerekir.
Kira kanununa göre, kontrat bitiş tarihinden en geç 15 gün önceye kadar kiracı sözleşmenin yenilenmesini istemediğini bildirmelidir. Bunun dışında kiracı sözleşme süresinden önce kararlaştırılan süre sona ermeden tek taraflı evden olarak çıkamaz. Ancak, karşı tarafın da erken kontratın bitmesini kabul etmesiyle çıkabilir. Fakat ev sahibi kontratı erken bitirmeyi kabul etmezse kiracı evi terk etse bile kontrat süresinin sonuna kadar kira ödemesini yapmak zorundadır.
Yasalar, kiracıyı koruyan bazı hükümler içerse de, kira sözleşmesi serbest iradeyle kurulan bir borçlar hukuk sözleşmesidir. Bu bakımdan bu sözleşme yapılırken, kiraya verenin isteyeceği kira miktarına sınır çizen ya da belirli ölçüler getiren bir hüküm yoktur. Bir kişi nasıl hiçbir zaman evini kiralamama hakkına sahipse, istediği fiyata kiralama imkanına da sahiptir. Burada yapılacak bir şey yok. Ancak sözleşme yapıldıktan sonra istediği gibi kirayı arttırmasını kısıtlayan hükümler var. Kira artış oranlarında kontratta yazan oran geçerlidir. Ev sahibi bunun üzerinde bir oran isteyemez. Kira kontratında bir artış oranı yazmıyorsa da kira enflasyon oranında arttırılır.
Mart 2007’Den Sonra Kullandırılan Kredilerin Vadesinden Önce Ödenmesi Halinde Erken Ödeme Cezası Veriliyor Mu?
Mortgage Kanunu kapsamında Mart 2007’den sonra kullandırılan, sadece sabit faizli krediler için, vadesinden önce geri ödenen ana para tutarı üzerinden en fazla yüzde 2 oranında erken ödeme cezası talep ödeniyor.