Arsa karşılığı aldığınız ev ve dükkanları satarken dikkat!
Hürriyet Gazetesi köşe yazarı Şükrü Kızılot, arsa karşılığı alınan gayrimenkullerin satımında dikkat edilmesi gereken püf noktaları açıkladı
Hürriyet Gazetesi köşe yazarı Şükrü Kızılot, arsa karşılığı alınan gayrimenkullerin satımında dikkat edilmesi gereken püf noktaları açıkladı
Gelen sorulardan bunu fark etmemek mümkün değil.
Sorulardan bir kısmı, bir kaç yıl içinde birden fazla gayrimenkul alıp satanlardan. Önemli bir kısmı da arsasını belli sayıda daire dükkan karşılığı inşaat firması verenlerin, aldıkları daire ve dükkanları satmaları ile ilgili.
Merak edilen konu ise, olayın gelir vergisi boyut ile ilgili.
Soru sahipleri bilmedikleri sormuyorlar ama duruma göre olayın bir de KDV boyutu var
MALİYE NE DİYOR?
Vergi olayının patronu Maliye olduğuna göre, olaya öncelikle Maliye'nin görü?
ve uygulamaları açısından bakmakta, daha sonra da Danıştay'ın görüşlerine yermekte yarar var.
Gayrimenkul satılması konusunda, Maliye Bakanlığı'nın ilginç bir uygulaması var.
O da şu; bir kişi yılda birden fazla gayrimenkul sattıysa veya arka arkaya iki yıl en az birer gayrimenkul satmışsa, bu durum "devamlılık" olarak nitelendiriliyor.
DEVAMLILIĞIN ANLAMI NE?
"Gayrimenkul satışında, "devamlılık nedir ne değildir? Hangi kanunun hangi maddesinde yazıyor veya tanımlanıyor?" diye sorduğunuzda, herhangi bir yasa maddesi gösteremiyoruz.
Daha ötesi, böylesine önemli bir konuyu açıklayan "genel tebliğ" de yok! Maliye, Danıştay'ın bazı kararlarından da hareketle, bir tanım geliştirmiş.
O da şu; yıl içinde, birden fazla kişiye veya arka arkaya iki yılda, her yıl en az bir kişiye gayrimenkul satılması, "devamlılık" olarak nitelendiriliyor.
Daire ve dükkan satışı ile ilgili olarak, gelir vergisi kanununda iki ayrı madde var.
1. Gayrimenkul alım-satımı ile "devamlı" olarak uğraşanların, elde ettiği kazanç "ticari kazanç" olarak nitelendiriliyor (GVK. Md.37/4).
2. Gayrimenkullerin. iktisap (yani edinme) tarihinden itibaren beş yıl içinde elden çıkartılmasından sağlanan kazanç "değer artışı kazancı" olarak nitelendiriliyor (GVK. Mükerrer Md.80/6).
TİCARİ KAZANÇ YORUMU
Maliye, ticari faaliyetin emek-sermaye organizasyonuna dayandığını vurguladıktan sonra, kazanç sağlama niyet ve kastının bulunup bulunmamasının, böyle bir organizasyon tarafından icra edilen faaliyetin "ticari faaliyet" olma niteliğini etkilemeyeceğini belirtmektedir.
Maliye'ye göre; gayrimenkul alım satımı ticari bir organizasyon içinde yapıldığında, alım-satımın ticari faaliyetin bir unsuru sayılması, ancak ticari organizasyonun şekli ve maddi unsurları ile açıkça belli olmadığı hallerde, faaliyetin "devamlılık kasıt ve niyeti" •ile yapıldığını belirleyen objektif ölçü olarak, "muamelede çokluk olup olmadığına" bakılması gerekmektedir.
Muamelede çokluk, gayrimenkullerin aynı takvim yılı içerisinde, birden fazla defada veya takip eden birden fazla yılda ard arda satılmasıdır.
Bu itibarla, gayrimenkullerin iktisap tarihinden sonra aynı kişiye farklı tarihlerde veya farklı kişilere aynı tarihte ya da birbirini izleyen tarihlerde satılması durumunda, yapılan satışlar, devamlı olarak gayrimenkul alım-satım işleriyle uğraşıldığına karine teşkil edeceğinden, elde edilen kazancın Gelir Vergisi Kanunu'nun 37'nci maddesine göre, "ticari kazanç" olarak vergilendirilmesi gerekir (Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı, İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı, 15 Şubat 2012 tarih ve B.07.1.GİB.
4.35.16.01/170149-VUG359 sayılı özelge). Bu konuda ayrıca Bkz. Prof.Dr.Şükrü Kızılot, İnşaat Muhasebesi, Vergilendirilmesi, Hukuku ve Asgari İşçilik, Yaklaşım Yayınlan, 17.Baskı, Ankara, 2012 "www.yaklasim. com").
Ticari kazancın söz konusu olduğu durumlarda, ayrıca "geçici vergi" ve "KDV" de söz konusu olmaktadır.
ARSA KARŞILIĞI EDİNİLENLER
Arsa "miras ya da bağış" yolu ile edinilmişse, arsa olarak satılması veya müteahhide daire ve dükkan karşılığı verilmesi olayında, dairelerin satışından elde edilen kazanç, gelir vergisine tabi değil.
Satın alınan arsanın, beş yıllık süre geçtikten sonra, daire ve dükkan karşılığında müteahhide verilmesi durumunda ise, arsa sahibince daire ve dükkanların alınması, gelir vergisine tabi değil.
Ancak satılması halinde, yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda, duruma göre "ticari kazanç" olarak vergiye tabi.
Alınan dairelerin tamamının, bir kişiye satılması halinde ise, ticari kazanç ya da değer arışı kazancından söz edilemez.
Şükrü Kızılot / Hürriyet
Yorum Yaz