Depozito üç aylık kira bedelini aşamayacak!

Ay başında yürürlüğe girecek yeni Türk Ticaret ve Borçlar Kanunu'nun getirdiği yeniliklerden bazıları şöyle: Ekmekte az tuz bol kepek... A sınıfın altındaki beyaz eşyanın satışı yasak. Balkonda mangal yapan kiracı kapı dışarı... Yüksek faize karşı borçluya koruma kalkanı...

 

Önümüzdeki ayın başından itibaren yürürlüğe girecek yeni düzenlemelerle, yediğimiz yemekten attığımız imzaya kadar birçok alanda değişiklik olacak. 1 Temmuz'dan itibaren yürürlüğe girecek olan düzenlemeler, Türk ticaret hayatını yeniden şekillendiren Türk Ticaret Kanunu, vatandaşlar arasındaki sözleşmeleri kapsayan Borçlar Kanunu, A sınıfın altındaki beyaz eşyaların satışını yasaklayan Enerji Verimliliği Strateji Belgesi, vergi ve prim alacaklarıyla ilgili borçlarını ödemeyen mükelleflere kolaylık getiren ikinci af düzenlemesi, ekmek başta olmak üzere gıda maddelerinin özeliklerini değiştiren Türk Gıda Kodeksi Tebliği'nden oluşuyor. Toplam 649 maddeden oluşan Borçlar Kanunu'nda öne çıkan konular arasında işçi-işveren hakları dikkat çekiyor. Yeni düzenlemeyle, haksız yere işçisini işten atan işveren, altı aylık maaşa kadar tazminat ödeyecek. İşçi ücretlerinin dörtte birinden fazlası haczedilemeyecek. Ancak nafaka davalarında bu sınır uygulanmayacak. İşveren, en az bir yıl çalışmış olan işçilere, yılda en az 2 hafta, 18 yaşından küçük işçiler ile 50 yaşından büyük işçilere de en az 3 hafta ücretli yıllık izin verecek. İşveren, işçiye her hafta, kural olarak pazar günü veya durum ve koşullar buna imkan vermiyorsa, bir tam çalışma günü izin verecek. Hizmet sözleşmesinin feshi halinde ise bildirim süresi içinde işçiye ücretinde bir kesinti yapmaksızın günde 2 saat iş arama izni verilecek. 

 

Yeni dönemde elektrik tüketimi yüksek olan buzdolabı satışı da sona eriyor. 1 Temmuz'dan itibaren A sınıfının altındaki buzdolaplarının satışı ve ithalatı yasaklanacak. Böylece 2 Keban Barajı'nın enerjisine eşdeğer tasarruf sağlanacak. İlerleyen dönemlerde ise bütün beyaz eşyalar A sınıfı olacak. 

 

 

Doktor hatasıyla ölüm veya sakatlık durumunda hastaya ve yakınlarına manevi tazminat ödenecek 

 

Yeni Borçlar Kanunu'nun yürürlüğe girmesiyle birlikte, doktor hatasıyla hastanın ölmesi veya bir organını kaybetmesi durumunda ameliyat öncesi doktoru sorumluluktan kurtarmaya yönelik sözleşmeler geçersiz olacak. Bu durumdaki doktorlar ve hastaneler tazminat ödemekten kurtulamayacaklar. Hakim, sadece ölüm halinde değil, ağır bedensel zararlarda da zarar görenin yakınlarına manevi tazminat ödenmesine karar verebilecek. Hiçbir sosyal güvenceden yararlanamayacak durumda olan, uğradığı zararın giderilmesi için acil parasal desteğe ihtiyaç duyanlara, “geçici ödeme” yapılabilecek. Bu arada aralarında resmi nikâh olmayanların, yani nişanlı ve sevgililerin de tazminat istemeleri, yasal dayanağa kavuşmuş olacak. 

 

Öte yandan, vergi ve prim borçlarına ödeme kolaylığı getiren düzenlemeden yararlanan ancak ilk bir yıl içinde taksitlerini aksattıkları için, yapılandırma haklarını kaybedenlere verilen ikinci şans hakkı da 1 Temmuz'da başlıyor. 

 

 

Yeni düzenlemeyle az tuzlu, tam buğday unlu ve ekşi mayalı ekmek üretimi zorunlu olacak. Ayrıca ekmeğin gramajı da düşürülecek 

 

1 Temmuz tarihinden itibaren yürürlüğe girecek olan düzenlemeler arasında, sofraların vazgeçilmezi olan ekmekle ilgili değişiklik de bulunuyor. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın ekmeğin standardını belirleyen tebliğin uygulamaya başlamasıyla birlikte, az tuzlu, bol kepekli ekmekler üretilecek. 

 

Böylece obeziteyle daha kolay mücadele edilecek. Ekmekteki tuz oranı da yüzde 1.75'ten yüzde 1.50'ye düşürülecek. Fırın ve bakkal, ekmeği ambalajlayarak ya da poşetin içine koyarak tüketiciye verebilecek. Ambalajsız olarak piyasaya sürülen ürünlerin satıldığı ekmek dolapları veya tezgâhları açıkta bırakılmayacak şekilde kapalı bir ortama konulacak. Tam buğday unlu ve ekşi hamur ekmekleri 300 gram yerine en az 250 gram ağırlıktan başlayarak 50'şer gram artırılmak suretiyle piyasaya arz edilecek. 

 

Bahçeye girerse yandı!.. 

 

Ticaret Kanunu ve Borçlar Kanunu'nda yapılan değişikliklerin günlük hayatımıza yansımaları sadece ekonomik olmayacak. Yeni yasayla birlikte, 'mal' kapsamında değerlendirilen evcil hayvanlara daha çok dikkat etmek gerekecek. Ay başından itibaren yürürlüğe girecek, yeni yasaya göre bir köpek, komşunun bahçesine girip bitkilere ya da insanlara zarar verdiğinde bahçe sahibi hayvanı öldürme hakkına sahip olacak. 

 

Yeni Borçlar Kanunu'yla faizin tavanı yıllık yüzde 13.5'le sınırlanıyor. Böylece borçlu, olağanüstü faiz oranlarına karşı korunacak. Faiz ödeme borcunda uygulanacak yıllık faiz oranı, sözleşmede kararlaştırılmamışsa, faiz borcunun doğduğu tarihte yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre belirlenecek. Sözleşme ile kararlaştırılacak yıllık faiz oranı, belirlenen yıllık faiz oranının yüzde 50 fazlasını aşamayacak. Kanuni faiz 3095 sayılı yasa ile 2006 yılından bu yana yüzde 9 olarak uygulanıyor. Bu da, 1 Temmuz'a kadar herhangi bir değişiklik yapılmazsa, bütün kredi ve kredi kartı faizlerinin en fazla yıllık yüzde 13.5 ve aylık da yüzde 1.06 olacağı anlamına geliyor. 

 

 

Yeni kanunla birlikte ev kiralamada depozito miktarına sınırlama gelirken, kira ücretleri de enflasyona endekslenecek 

 

Yeni dönemdeki kanunlar kiracılara yönelik çok sayıda değişikliği barındırıyor. Buna göre, depozito üç aylık kira tutarını aşamayacak. Depozito parası, kiracı ve mülk sahibinin ortak vadeli hesabında tutulacak. Ev sahipleri altsoy ve üst soyunun ihtiyacı için de evin tahliyesini isteyebilecek. Böylece dedesi veya torununun torunu için dahi tahliye talebinde bulunabilecek. Kira bedelleri, bir önceki yıldaki üretici fiyat endeksindeki (ÜFE) artışı geçemeyecek. Kirasını ödemeyen kişiye evsahibi iki ihtarın ardından tahliye davası açacak. 

 

Kamyon yazıları tarih oluyor 

 

1 Temmuz'da yürürlüğe girecek Yeni Türk Ticaret Kanunu'yla, kamyon ve dolmuşlarda yer alan ve çoğu zaman güldüren tampon yazıları tarihe karışacak. Ayrıca, otobüslerde tavuk ve horoz gibi canlı hayvan taşınmayacak. Gece yarısından sonra yolcuların uyuduğu saatte yüksek sesle müzik çalınmayacak. Şehirlerarası yolculuklarda yumurta, soğan, pide, lahmacun gibi kötü kokan yiyecekler yenilmeyecek. Yolcu taşımacılığında sefer yapılamamışsa, harekette yolcunun katlanamayacağı zaman diliminde gecikme olursa; yolcu, ödediği ücreti ve varsa zararını isteyebilecek. Yolcu, aksine bir sözleşme olmaması durumunda bagajı için de ayrı bir ücret ödemeyecek. 

 

KISA KISA... 

Kağıt reçeteye devam 

Yeni dönemde e-reçete uygulamasıyla birlikte kağıt reçetelerin ortadan kalkacağı beklentisi boşa çıktı. Sağlık Bakanlığı, karışıklığın yaşanmaması için e-reçetenin yanında kağıt formatta da reçete verilmesi talimatını verdi. 

 

Turizm sektöründe, müşteriye ait eşyaların çalınması durumunda otel, konaklama ücretinin 3 katına kadar tazminat ödeyecek. 

 

Eşlerden biri 'yazılı olarak' izin vermedikçe diğer eş hiçbir şekilde bir başkasının borcuna kefil olamayacak. Kefil olanın rızası olmadıkça, kefalet miktarında sonradan artış yapılamayacak. 

 

Herhangi bir borca kefil olma durumunda, on yıldan daha fazla süre için verilse bile kefalet on yılın sonunda kendiliğinden ortadan kalkacak.