Yeni KDV oranları fırsat mı, tehdit mi?

Her yeni yılda yeni bürokratik ve vergisel düzenlemelere alışık olan Türkiye kamuoyu, 2013'e girilirken, gayrimenkulde uzun süre tartışılacak bir vergi düzenlemesine uyandı. Yeni yılın ilk günlerinde Maliye Bakanlığı konutta beklenen KDV düzenlemesini açıkladı. Konut alımında yeni KDV uygulaması başlatıldı. Konutta KDV oranları evin büyüklüğünden çıkarılıp arsa değerine döndü. 

 

Bakanlar Kurulu konutların tesliminde uygulanacak KDV oranını arsa birim metrekare vergi değerine göre belirledi. Buna göre Emlak Vergisi Kanununa istinaden tespit edilen arsa birim metrekare vergi değeri; 500 lira ile bin lira (bin lira hariç) arasında olan konutların tesliminde yüzde 8 vergi oranı, bin lira ve üzerinde olan konutların tesliminde yüzde 18 vergi oranı uygulanacak. 

 

Getirilen düzenleme ile 29 büyükşehirde 150 metrekarenin altında bile olsa lüks semtlerde KDV yüzde 18 oldu. Böylece İstanbul, Ankara ve İzmir'de bilinen büyük caddelerde konut KDV'si yüzde 18'e yükseldi. İstanbul'da Küçükçekmece, Avcılar, Bayrampaşa gibi orta düzey semtlerin vergisi caddeler hariç yüzde 8 oldu. İstanbul'un çok ücra bölgelerinde ise kimi semtlerinde yüzde 1 KDV uygulaması ile işlem yapılabilecek. Kimi uzmanlara göre ise İstanbul'un hemen hemen hiçbir bölgesinde yeni bir ruhsat alımı ile ortaya konacak projede, konutların yüzde 1'lik KDV oranı ile satılmasına imkan olmadığı belirtiliyor. 

 

Peki bu durum 2013'ten büyük beklenti içerisinde olacak inşaat sektörünü nasıl etkileyecek. İlk etapta net olarak söylenebilecek olan söz konusu KDV düzenlemesi 1 Ocak 2013'ten önce ruhsatı alınmış tüm projelere yarayacak. Bitmiş olsun veya devam eden olsun söz konusu tarihten önce ruhsatı alınmış tüm projeler yüzde 1 KDV oranı ile satış masasına konulacak. Yani eldeki konut stokuna çok olumlu yansıması olacak. 

 

Aslında konuyu yakından takip eden uzmanların görüşlerine göre hükümet, uzun süredir stokta bulunan ve her geçen gün sayısı artan konutlara ilişkin bir çözüm arayışında idi. Düşme eğilimindeki faizlere karşın istenilen oranda satış hacmi yakalanamaması üzerine aslında temel amaç olarak mevcut konut stokunun eritilebilmesi için KDV düzenlemesine gidildi. 

 

Tabi ki bu durumun hükümet açısından bir de orta vadede ikinci bir hedefi bulunuyor. 1 Ocak 2013 tarihinden sonra alınan her bir ruhsat için getirilen KDV uygulaması ile mevcut vergi gelirlerinin artırılması planlanıyor. Yüzde 8 ve 18 olarak getirilen yeni oranlar Maliye Bakanlığının vergi gelirleri kasasına olumlu yansımalar gerçekleştirecek. 

 

 

Her yılın ilk ayları kış şartlarının da etkisi ile konut satışlarında durgun geçer. Ancak bu durum, 2013 Ocak ayında KDV oranlarının değişmesi ile birlikte yerini hareketli bir talebe bıraktı. Şirketlerin ellerindeki yüzde 1 KDV ile satılan mevcut projelerine yüzde 50'lere varan oranda artış ile talepler gelmeye başladı. 

 

Dumankaya İnşaat Yönetim Kurulu Üyesi Ali Dumankaya, "Satışlarımız yüzde 50 arttı. Geçen yıl yılın ilk ayında toplam 18 milyon lira gelir elde etmiştik. Bu yıl ilk iki hafta içerisinde 20 milyon lirayı yakaladık" diyor. Kuzu Grup Yönetim Kurulu Üyesi Özen Kuzu da Spradon Vadi projelerinde KDV'deki değişimin açıklandığı günden itibaren 100 adet daire sattıklarını kaydetti. Yüzde 1 KDV'den satışların önümüzdeki bahar ayları ile birlikte daha da artacağına olan beklenti yüksek seviyede. 

 

Geçmiş yıllarda Ocak durgunluğuna alışmış sektörde çok sayıda şirket satış canlılığı yaşıyor. Bulut İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Temel Bulut, iki hafta içinde 300'e yakın müşterinin geldiği ofislerinde 85'in üzerinde konutun satıldığını dile getiriyor. 

Babacan Yapı Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Babacan, hali hazırda satışta olan 5 projelerine müşterilerinden yoğun ilgi olduğunu dile getirerek, "Ocak ayında normalde durgun olan taleplerde olumlu yönde hızlı bir değişim var. Kış aylarındaki durgunluğu KDV'deki değişimin rüzgarı ile tersine çevirdik" diye konuşuyor. 

 

Şirketlerin KDV'deki değişimin yanı sıra yeni yıla indirim kampanyaları ile girmelerinin de bu talep patlamasında büyük etkisi bulunuyor. Yine faizlerdeki düşme de satışların canlı gitmesindeki diğer önemli etkenlerden. Batışehir, Mall Of İstanbul, Evora, Brandium, Güneşli Express, Spradon Evleri, Crown Park, İstwest, Ağaoğlu'nun çeşitli projeleri, Vadistanbul, Dumankaya'nın projeleri Ocak ayı ile birlikte çok yoğun şekilde satış ritmi yakalamış durumda. 

 

Öte yandan sektörde mevcut projelere dönük ilgi yükselse de orta vadede sektöre ciddi sıkıntıların gelebileceğinden hareket ile KDV oranlarında yeni bir düzenleme için yaklaşım getiren şirketler de var. Bir taraftan çok eleştirilse ve çok destek verilse de KDV oranlarında hemen olmasa dahi orta vadede yeni bir düzenleme isteği şimdiden dillendirilmeye başlandı. Hatta revizyon tarihi olarak da 2013'ün ortaları telaffuz ediliyor. Telaffuz edenler hemen hemen sektörün tüm üst düzey temsilcileri. İnşaatçıların yalnızca tarih konusunda farklı düşünceleri mevcut. 

 

Günümüzde yol alan bir bisikleti andıran görüntü çiziyor konut sektörü. Durmamak için sürekli pedal çevirmesi, sürekli gelir elde etmesi gereken firma sayısı hiç de az değil. Bu durum beklentiyi doğal olarak hep yeni proje üretmek üzerine kuruyor. Yeni konut projelerinin ötelenmemesi için yeni bir KDV düzenlemesinin şart olduğu en keskin ifadelerle dile getiriliyor. Peki bu duruma düzenlemenin altında imzası bulunan hükümet tarafı ne diyor. Sektörün önemli temsilcilerinden Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bu talebi kesin bir dille karşılamayacaklarına vurgu yapıyor. 

Haziran ayında ilk kanuni yaklaşımı ortaya konan, bu ay başında da ayrıntılı uygulaması açıklanan KDV oranlarındaki değişimin mimarı Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar "KDV düzenlemesinden geri adım yok" diyor. 

 

29 büyükşehir için geçerli olan yeni KDV uygulamasının yapılabilecek en pratik ve yerinde uygulama olduğunu belirterek, "Uygulama ile KDV'deki eşitsizliği çözdük. Bundan geri adım yok" diye konuştu. 

 

Maliye Bakanlığı'nın yeni KDV oranlarını açıklamasıyla inşaat sektöründen de yorumlar ardı ardına geliyor. Yeni düzenlemeye kimi firmalar sıcak bakarken, kimisi sektöre zarar verebileceği görüşünde. Yeni KDV düzenlemesinin inşaat sektörünü baltalayacağını belirten inşaatçılar, düzenlemenin sadece mevcut konut stokunun eritilmesine katkıda bulunacağını söylüyor. 

 

Bu arada mevcut projelerin yeni KDV oranlarının ardından keyfi olarak zam görebileceğini savunanlar da var gayrimenkul sektöründe. Yeni projelerin ötelenme ihtimalinin de önlerini açması ile birlikte yüzde 1 KDV ile satışta olan mevcut konutlarda fırsat zammı olabileceğine vurgu yapılırken, burada özellikle alıcıya büyük görev düştüğü kaydediliyor. 

 

Keten İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Selahattin Keten, "İkinci el konutlara bu KDV artışıyla birlikte talep artacağından, 2'nci el konut fiyatlarında da artış görülecektir. Yükseliş dönemine başlayan inşaat sektörü duraklama dönemine hızla girecek ve eldeki stoklar bitince gerileme döneminin gelmesi kaçınılmaz olacaktır" dedi. 

 

KDV düzenlemesinin İstanbul'daki tüm yeni yapılan konut projelerini kapsadığını söyleyen Artaş İnşaat Yönetim Kumlu Başkanı Süleyman Çetinsaya, "Tüm İstanbul'daki daireler yüzde 18 vergiye tabi olacak ve bu durum inşaat sektörüne ciddi anlamda balta vuracak" dedi. Yapılan KDV düzenlemesinin uygun olması gerektiğinin altını çizen Çetinsaya'ya göre, KDV'nin kademeli yapılması gerekiyor. Çetinsaya, "Birden bire yapılan KDV sektörü durgunlaştırır. Bunun için kademeli olarak artış yapılması gerekiyor. Aksi halde konut edinmek isteyen vatandaşın da önü kapatılır" diye konuştu. 

 

Nuhoğlu İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Ali Nuhoğlu, 2013 yılında emlak vergilerinde yapılan düzenleme doğrultusunda, Ocak ayı itibariyle ruhsatı alınan konutların vergi oranının yüzde 1'den yüzde 18'e çıkarılmasının olumlu ve olumsuz etkilerinin olacağını kaydetti. 

 

Nuhoğlu; "2013 yılından önce yapılan konutların fiyatları, daha az vergi alınmasından dolayı, bu yıl yapılacaklara göre daha düşük olacağından konut stoku azalacaktır. Bugün konuşulan konut stoku 800 bin civarındadır. 15 yıllık süre için, üretilmesi hedeflenen konut miktarının ise 10 milyonun üzerinde olduğunu söyleyebiliriz. Bu uygulama, 2013 yılı itibari ile ruhsat alıp satışa çıkacak firmaları zor durumda bırakacaktır" dedi. 

Nuhoğlu, toplumun her kesimini ilgilendiren, konutların deprem riskinden dolayı yenilenme zorunluluğunun önüne, beklenmeden gelen yüzde 18 gibi bir ek maliyetin konut satışlarını ciddi düzeyde yavaşlatabileceğim söyledi. 

 

Demir İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Hamit Demir, mevcut konut stokuna yönelecek ilginin ikinci el konutta da görüleceğini dile getiriyor. Demir, "Stokların erimesi ve ikinci el piyasanın canlanmasının yanı sıra; kentsel dönüşüm sürecini yaşayan ve deprem riski olan, belediye rayiç bedelleri düşük alanlarda da yüzde 1 KDV oranının uygulanması yine süreci olumlu etkileyecektir" dedi. Demir, konu ile ilgili görüşlerini şu şekilde açıklıyor: 

 

"Ancak burada vurgulamak istediğim önemli bir nokta var; konut satışlarında KDV, iskan alınıp kat mülkiyet tapuları çıktıktan sonra faturaları kesilerek tüketiciden talep edilir. Kanun kapsamında yeni KDV oranları 1 Ocak 2013 sonrası alınacak ruhsatlar için geçerli olacak. Bu inşaatlar da minimum iki yılda tamamlanacak. Böylece 2015 yılından önce konut sahiplerinden herhangi bir KDV tahsilau da yapılmamalı. Tüketicilerin de özellikle bu konuda dikkatli olması gerekiyor" 

 

Artık KDV uygulamasında arsa rayiç bedel üzerinden ayarlama yapılacak. Bu durum arsa konusunu iki açıdan gündemde tutacak gibi görünüyor. Birincisi KDV düzenlemesi öncesinde arsa alımı yapılan ancak ruhsat alınmayan projelerde bir maliyet sorunu ortaya çıkacak. Yüzde 1 KDV'li satış üzerinden yaptıkları hesaplara dayanarak daha önce arsa satın alan, ancak tahliye vs gibi çeşitli nedenlerle ruhsatını alamayan müteahhitler, şimdi yeni baştan maliyet hesabı yapmak zorunda kalacak. 

 

Bu hesabı yapacak olan gruplardan biri de Nurol. Geçtiğimiz yıl Hürriyet Medya Towers binasının bulunduğu yaklaşık 60 bin metrekarelik arsayı 127.5 milyon dolara satın alan Nurol GYO'nun Genel Müdürü Musa Aykaç, ruhsat alma aşamasında oldukları projenin yüzde 18 KDV'ye tabi olduğunu söyledi. Aykaç, 1 Ocak 2013'ten sonra inşaat ruhsatını almış olmaları nedeniyle böyle bir vergiyle karşı karşıya kalacaklarını belirterek, "Ama projeyi ertelemeyi düşünmüyoruz. Binaların yıkımlarını sürdürüyoruz. Bizi kimse durduramaz" dedi. 

 

1100 konut, 160 odalı 4 yıldızlı otel, ofis bloğu ve alışveriş vadisinden oluşacak proje için ön talepleri mart ayında toplanmaya başlayacaklarını açıklayan Aykaç, "Şu anda bile çok talep alıyoruz. Bu projede kârdan feragat ederek KDV yükünü müşterilerimize yansıtmayacağız" dedi. Yeni KDV düzenlemesinin çok da adil olmadığına işaret eden Aykaç, "Bu projede hiçbir sıkıntımız yok. Lokasyona göre rakamları düşük tutup, bu farkı sübvanse edeceğim" dedi. 

 

Arsa konusundaki ikinci yaklaşım ise yeni projelerle ilgili. KDV artışı, yeni başlanacak, henüz ruhsatı alınmamış inşaatlar için geçerli olacağından, kat karşılığı anlaşmalarda sıkı pazarlıklar oluşacak. Diğer bir deyişle, yeni KDV yasası, ev satın alacaklardan çok arsa sahiplerini etkileyecek. Müteahhitlerin ya da inşaat firmalarının yeni yapılacak projeler için arsa sahipleriyle yapacakları anlaşmalarda, KDV yükselmesini de göz önünde bulundurarak sözleşme koşullarını değiştirmek isteyebileceklerini belirten Enuygun.com konut kredisi Analisti Tuğba Hacıbayramoğlu, şöyle konuştu: "İnşaat firmaları, KDV oranlarının yükselmesinden dolayı ev fiyatlarının artacağı gerekçesiyle, yeni anlaşmalarda arsa sahibinin payını düşürmek isteyecek. Genelde yüzde 50 kat karşılığı yapılan inşaatlarda, bu oran yüzde 45 ya da 40'lara düşebilir. Bu durumda, satılan evin KDV'sinin büyük çoğunluğu ya da büyük bir kısmı, daha inşaat başlamadan çıkarılmış olacak. İnşaat firması, yapacağı dairelerin KDV'li fiyatlarını müşterilerine yansıtmamak için baştan pazarlığını yapmış olacak. Dolayısıyla konutta KDV artışının yakın zamanda ev satın alacakları aslında çok da fazla etkilemeyeceğine inanıyoruz". 

 

Konutta KDV oranının yüzde 18'lere çıkması gündemdeki yerini korurken, kentsel dönüşüm alanlarının yüzde 18'lik KDV'den muaf tutulmasıyla birlikte gözler Fikirtepe'ye çevrildi. İstanbul'da henüz Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından açıklanmış kentsel dönüşüm alanları bulunmamakla birlikte, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin Fikirtepe'de başlattığı dönüşümde KDV oranlarının ne olacağı merak ediliyor. Birçok firma hak sahipleriyle aylar öncesinden o zaman ki yüzde l'lik KDV oranı üzerinden anlaşmaya başlamıştı. Fakat KDV'nin yükseltilmesi, bölgede proje yapacak olan firmaların hesaplarını bozabilir. 

 

Fikirtepe'deki dönüşüm çalışmalarının öncü firmalarından biri olan Teknik Yapı Holding Başkanı Nazmi Durbakayım, Fikirtepe'deki kentsel dönüşüm çalışmalarının Afet Yasası kapsamında olmadığına değinerek, yine de Bakanlık'tan Fikirtepe'ye özel bir uygulama beklediklerini belirtti. Durbakayım, "Henüz Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İstanbul'daki kentsel dönüşüm alanlarını ilan etmedi. Ancak bizim beklentimiz Fikirtepe'nin de bu kapsamda değerlendirilmesi yönünde" dedi. 

 

Aynı zamanda İNDER Başkanı da olan Nazmi Durbakayım, "Biz sivil toplum örgütleri ve İNDER olarak KDV konusundaki çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bu anlamda düzenleme gerektiren en önemli konulardan biri de 31 Aralık 2012'den önce ruhsat almamış ancak proje dilekçesi vermiş firmaların da yüzde 1'lik KDV oranından etkilenmesini sağlamak" dedi. 

 

TOKİ ve Emlak Konut gibi kurumların 2013'ten önce ihaleye sundukları projelerin yüzde 1 KDV'den yararlanacağım aktaran Durbakayım, "Ancak bu projeler inşaat sektörünün yalnızca yüzde 15-10'lik kısmını kapsıyor. Dolayısıyla inşaat sözleşmesini yapmış ya da proje ruhsaü için belediyeye başvurmuş firmaların da bu kapsamda değerlendirilmesi sektör açısından olumlu bir sonuç doğuracakür" diye ifade etti. 

 

Musa Aykaç, yeni KDV'den GYO'ların da muaf tutulması gerektiğini anlatarak, "Halka açık olmak şeffaflaşmak demek. Şu şartlarda halka açılmanın pek de avantajı kalmıyor. Aktif olarak 24 adet GYO bulunuyor. Halka açılmaya hazırlanan 10'a yakın firma var. Kurumlar vergisi muafiyetinin de kaldırılmasından bahsediliyor, böyle bir şey olursa tüm firmalar halka açılmadan stop düğmesine basar" diye konuştu. GYO'ların kazandığı parayı yatırıma çevirmek zorunda olduğundan bahseden Musa Aykaç, "GYO'ların teşvik edilmesi lazım. Durdurucu hareketler yerine teşvik edici hareketleri getirmek şart. Ben olsam GYO'ların ürettiği projelere komple yüzde 1 KDV koyardım" değerlendirmesini yaptı. 

 

 

 

Yeni KDV uygulaması konut sektöründe stokları eritmesi açısından olumlu ama bunun yanı sıra kayıt dışı ekonomiye dikkat etmek gerekiyor. Şu anda yapmakta olduğumuz Spradon Vadi projesi ise uygulamadan olumlu etkilenecek." 

 

 

1 Ocak'tan önce ruhsat almış projelere olumlu yansıyacak. Çünkü bu tarihten önce ruhsatı alınan konutların KDV'si yüzde 1 olacağını için fiyatı da düşük olacak. Bu durumda 1 Ocak 2013'ten önce ruhsatı alınan ve yapımına başlanan tüm inşaat projeleri fiyat açısından daha avantajlı olacak. Çünkü yüzde 1 KDV ile satılacak. Vatandaşta haliyle bu projeleri tercih edecektir. Düzenleme konut stoğunun eritilmesi açısından son derece faydalı. Ancak yeni konut projelerine olan talep azalacaktır." 

 

 

Bir süredir taleplerin Dönemli bir bölümü bekleme dönemindeydi. KDV'den dolayı bekleme kararı alan alıcıların harekete geçeceği bir döneme giriyoruz. 150 metrekareye kadar olan daireler için KDV'nin arsa birim metrekare değeri üzerinden hesaplanacak olması ise, merkezi konumda olmayan ilçelerin yeni projeler için daha çok tercih edilmesine imkan sağlayabilir. Barınma insanlığın temel ihtiyacıdır."  

 

 

 

“Yeni oranlarının geçerlilik tarihinin 20 Ocak 2013 olması belirsizliği kaldırdı. Konut alanlar ne kadar KDV ödeyeceğini öğrendi. Yeni oranlar 800 bine yaklaşan konut stoğunun eritilmesi için fırsat. Uygulama yeni konut projelerine talebi azaltacaktır. KDV oranının rayiç bedele göre olması olumsuz. Birçok belediyede rayiçler piyasa değerinden bile yüksek." 

 

 

“Düzenleme ile 'belirsizlik' baskısı ortadan kalktı, ancak bu sefer de maliyet/fiyat sıkıntısı oluşacak. Başta İstanbul olmak üzere neredeyse tüm markalı konutlarda KDV oranı yüzde 18'e çıkaracak. Bu da ciddi maliyet artışını gündeme getirecek. Kâr marjının sınırda olduğu sektörde bu artış doğal olarak fiyata da yansıyacak. Bu da konut pazarında ciddi sıkıntıya yol açacak." 

 

 

“Bir yerde kentsel dönüşüm ilan ediyorsunuz, orada KDV oranı yüzde 1, hemen bitişiğinde dönüşüm ilan edilmeyen ama dönüşmesi gereken alanlarda yüzde 18. Bu haksızlığa yol azacak. 6,5-7 milyon konutun dönüştürüleceği bir dönemde bu sağlıklı değil. Uygulamanın 2012'yi zaten durağan geçiren sektöre zarar vereceğini düşünüyorum. Bu uygulama otomatikman konuta zam demek." 

 

 

Metrekaresi 500 liranın altında konut Hakkari'de bile yok. Hepsi 1000 liranın üzerinde. Kaş yapayım derken göz çıkarıldı. 1 yumurta için tavuğu kestiler. Uygulamadan sadece inşaat değil tüm yan sektörler olumsuz etkilenecek. Arsa metrekare fiyatı her yerde çok farklıdır, hatta yan yana iki parselin fiyatı bile farklı. Uygulama belediyelerle arsa sahiplerini, müteahhitleri karşı karşıya getirecek. Yerel yönetimlerle arsa sahipleri davalık olacak. Sistemi belirsizlik üzerine kurdular." 

 

 

Uygulama İstanbul'daki yeni tüm dairelerin yüzde 18 vergiye tabi tutulması demek. Çünkü en büyük maliyeti arsa olan sektörümüzde İstanbul'da metrekare 1000 TL'nin altında daire yapmak mümkün değil. Ayrıca yasa bu haliyle haksız rekabete neden olur. Geçen yıl veya birkaç yıl içinde arsasını almış, çalışmasını yapmış firmalar 2013'e sarkan projelerinde yüksek KDV engeliyle karşılaşacak. Afet yasasından yararlanan projelerin değişiklikten muaf tutulması da haksız rekabete neden olur.

 

 

 

Düzenleme lüks-sosyal konut ayrımını kolaylaştıracak. Yeni uygulama bizim gibi kaliteli ama sade konutlar yapan firmalara ilgiyi artıracak. Konutta kademeli KDV uygulaması adaletli vergi alma konusunda da önemli bir adım. Lüks konuttan yüzde 1 KDV alınıyor algısı artık tarih oldu. Vatandaş bulunduğu yere ve konutunun özelliğine göre ne kadar vergi vereceğini bilecek." 

 

 

Karar, satıştaki projeleri kdv oranındaki avantajlarından dolayı olumlu etkileyecektir. 

Son zamanların tartışma konusu olan mevcut 800 bin konutluk stoku da hızlı bir şekilde eriyecektir. Haziran ayında kdv oranlarındaki düzenleme kararının alınması fakat detaylarının belirlenmemesi 6 aylık süreçte yeni başlayacak projeler ile ilgili maliyet belirsizliğinden dolayı yatırımları engelliyordu. 1 Ocak'tan itibaren uygulamanın yürürlüğe girmesi kesinlikle doğru bir karar." 

 

Uzmanların verdiği bilgiye göre yüzde 18'lik KDV Türkiye genelindeki konutların yüzde 2'sini etkileyecek. Yüzde 8'lik KDV oranı ise Türkiye genelindeki konut stoğunun yüzde 3.8'ine denk geliyor. 

 

Yeni KDV oranlarının piyasalarda oluşturacağı olası etkileri şöyle sıralanabilir: İlk etapta faizlerin düşmesinin de etkisi ile mevcut konutların satışı hızlanacak (İlk gelişim de zaten bu yönde). 

 

Yeni konut ruhsatlarına başvurular ilk etapta azalacak. Azalan arz, ikinci elde de fiyatları artıracak. 

 

1 Ocak tarihinden önce satın alınan arsa üzerinde ruhsatı alınmamış projelerde maliyet hesabı silbaştan yapılacak. 

 

Piyasalardaki hareketlilik ile birlikte yüzde 1 KDV'den satılan konutlarda artan talebin ardından zam gündeme gelebilir. 

 

Önümüzdeki sürece ilişkin arsa satışlarında gerileme sözkonusu olacak. Kentsel dönüşüme dönük projeler artırılacak.