Yabancılar Türkiye’den 22 bin gayrimenkul aldı
MMütekabiliyetle birlikte yabancıların Türkiye’den gayrimenkul alımında önemli oranda artış yaşandı
Geçtiğimiz yıllarda gayrimenkul sektöründe yaşanan gelişmeler etkisini göstermeye başladı. Özellikle kentsel dönüşümle başlayan hareketlilik Mütekabiliyet yasasıyla birlikte hız kazandı.
Türkiye'de gelişen ve büyüyen gayrimenkul sektöründen yabancı gerçek kişilerin gayrimenkul edinimlerini kolaylaştırmak amacıyla 2012 yılı mayıs ayında çıkartılan ve kısaca mütekabiliyet yasası olarak bilinen düzenlemenin ardından yabancı ülke vatandaşlarının Türkiye'den gayrimenkul alımlarında artış yaşanmaya başladı.
Buna göre, 2012- 2013 içinde 14.599 yabancı gerçek kişi Türkiye'den 13.495 taşınmaz satın alırken, 2013 yılında verileri açıklanan Ocak-Ekim döneminde ise yabancılar toplam 21.691 taşınmaz satın aldı.
Yapı Endüstri Merkezi (YEM) tarafından hazırlanan rapora göre, Mayıs 2012-2013 arasında kanunun yürürlüğe girmesinin ardından geçen bir yıllık süre içinde 14.599 yabancı gerçek kişi Türkiye'den 13.495 taşınmaz satın aldı. Taşınmazların 2.673'ü arsa, 10.822'si ise konut oldu. Türkiye'den gayrimenkul alımında 2012'de 3. olan Rusya önemli bir atak yaparak, İngiltere ve Almanya'yı geride bıraktı ve birinci oldu.
İrlanda'dan sürpriz çıkış
2013 yılında ise verileri açıklanan Ocak-Ekim döneminde 98 ülkeden 15.086 yabancı, 9.888'i arsa ve 11.803'ü konut olmak üzere toplam 21.691 taşınmaz satın aldı.
Rapora göre, 2013 yılında en çok mülk edinenler sırasıyla Rusya, Almanya, İngiltere, Norveç ve Azerbaycan vatandaşları oldu. Ortadoğu ve Körfez ülkelerinin yanı sıra ABD, Belçika, Danimarka, Finlandiya, Hollanda, İrlanda, Kazakistan ve Ukrayna vatandaşlarının alımları da artış gösterdi.
Almanlar ikinci sırada
Ruslar Türkiye'de 1.008 arsanın yanı sıra 2.314 konut satın alarak birinci sıraya yerleşirken, Almanlar 1.664 arsa ve 973 konutla ikinci sıraya yerleşti. İngilizler ise 129 arsa ve 1.326 konut satın alarak üçüncü sıraya yerleşti. Raporda, yabancıların en çok taşınmaz satın aldıkları iller ise Mersin, İzmir, Yalova, Bursa, Ankara, Trabzon, Çorum, Sakarya, Tekirdağ ve Gaziantep olarak sıralanıyor. Antalya, Muğla, Aydın ve İstanbul bu illeri takip ediyor.
Arsaya sınırlama
Mütekabiliyet yasası, diğer ülke vatandaşlarının Türkiye'de mülk edinebilmelerini mümkün kılan ya da mümkün kılmayan bir ilke olma özelliği taşıyor. Mütekabiliyet yasasına göre bir yabancı uyruklu kimsenin Türkiye'de herhangi bir tapu işleminde bulunabilmesi için kendi ülkesinde T.C. vatandaşlarının da aynı tapu işlemini yaptırabiliyor olması gerekiyor. Söz konusu ilke ile ilgili hükümlere Tapu Kanunu'nun 35. maddesinde yer veriliyor. Madde 35, kanuni sınırlamalara uyulmak kaydıyla, uluslararası ikili ilişkiler yönünden ve ülke menfaatlerinin gerektirdiği hallerde bakanlar kurulu tarafından belirlenen ülkelerin vatandaşı olan yabancı uyruklu gerçek kişilerin Türkiye'de taşınmaz ve sınırlı ayni hak edinebileceğini belirtiyor.
Yasaya göre, yabancı uyruklu gerçek kişilerin edindikleri taşınmazlar ile bağımsız ve sürekli nitelikteki sınırlı ayni hakların toplam alanı, özel mülkiyete konu ilçe yüzölçümünün % 10'unu ve kişi başına ülke genelinde otuz hektarı geçemez. Ayrıca bakanlar kurulu kişi başına ülke genelinde edinilebilecek miktarı iki katına kadar artırmaya yetkilidir.
Hülya Çaylak
Yorum Yaz