9/11'den beri Amerika ayağa kalkamadı
11 Eylül saldırılarından bu yana 10 yıl geçti. Saldırı sonrasında ABD hala yaralı.
Hala acılarını sarmaya çalışan ABD ekonomik yönden de büyük darbe aldı. Son 10 yılda iki durgunluk geçiren ABD ekonomisi rekor hacizlere sahne oldu. Çift basamaklı işsizlik rakamları ile yüzleşen ABD ekonomisinde rakamlar ve piyasalar on yıl öncesinden daha iyi değil.
İşte 10 yıl öncesi ve sonrası
Sadırının gerçekleştiği 2001 yılında ABD 128 milyar dolar bütçe fazlası verirken bugün rakamlara dönüp bakıldığında 2011 yılı için 1.3 trilyon dolarlık bütçe açığı beklentisi dikkat çekiyor. 2001'de dört yıl üstü üste artıda olan ekonomi için pembe tablo çizilirken 2001'den 2011' bakıldığında 2011 yılında 889 milyar dolarlık bütçe fazlası bekleniyordu.
Dot.com balonu, 9/11 saldırıları Irak Afganistan savaşları yaklaşık 1 trilyon dolarlık bir fiyat etiketine sahip. 2004-2007 yılları arasında küçülen ABD ekonomisi 2007'de 700 milyar dolar ve ardından 2009'da 800 milyar dolarlık paketler ardından hala toparlanamadı.
Piyasalar tarafından bakıldığında da durum çok parlak değil. 10 Eylül 2001'de Dow 9605.51 puandan kapanırken 1 Eylül 2011'de rakamlara bakıldığında endeks 11.493 puandan kapattığı görüldü. Saldırı sonrasında sonra 17 Eylül'de Dow yüzde 7 düştü. Ocak 2007'de küresel piyasalardaki çalkantı başlamadan 14 bin puana yükselen endeks yüzde 63 geriledi.
En vurucu nokta ise işsizlik oldu. 2001 Ağustos'ta yüzde 4.9 olan işsizlik 2001 Ağustos'unda yüzde 9.1'e çıktı. 2001 saldırılarından 600 bin kişinin işini kaybetti. Bunların 226 bini turizm ve seyahat sektöründen idi. Büyük resesyonun devreye girmesi ile 2.6 milyon Amerikalı işini kaybetti. Bugün yaklaşık 14 milyon ABD'li işsiz.
ABD'de krizi tetikleyen konu t piyasası da hala toparlanamadı. 2001'de ortalama 156 bin dolar olan ortama konut fiyatına 2010'da bakıldığında 173.100 dolar idi. 9/11 saldırıları sonrasında arka arkaya 4 kez faiz indirilirken fonlar son 50 yılın dibine geldi. Sektörde saldırılar sonrasında durgunluk daha da belirginleşmeye başladı. FED'in süper düşük faiz politikası konutta balonu şişirdi. Konut fiyatları 2007'de yüzde 2, 2008'de yüzde 10, 2009'da yüzde 13 düştü. 13 yılın sonunda yüzde 65,9 geriledi.
Altın fiyatları tarafında da sert hareketler gözlendi. 10 Eylül 2001'de 271,50 olan altının ons fiyatı 1 Eylül 2011'de 1821 dolara çıktı. Olumsuzluk altını yatırımcının en güvenli limanı haline getirdi.
Petrol ve gaz tarafında da artış sert oldu. 2001'de galonu 1.53 dolar olan benzin şimdi ABD'de 3.65 dolara çıktı. Petrol ise varili 27.66
Yorum Yaz