Atatürk Lagadas'ta mı doğdu?
Yunan medyası, “Aylar süren araştırma sonunda Atatürk’ün Selanik’te değil, Lagadas (Langaza) kentindeki Altın Şafak (Sarıger) köyünde doğduğunu tespit ettik” diye yazdı
Yunan medyası, “Aylar süren araştırma sonunda Atatürk'ün Selanik'te değil, Lagadas (Langaza) kentindeki Altın Şafak (Sarıger) köyünde doğduğunu tespit ettik” diye yazdı. Köye giden Yunan muhabir, Atatürk'ün ‘evinin' kalıntıları önünde poz verdi. Milliyetçi basın, köyün meclise giren ırkçı Altın Şafak Partisi'yle aynı ismi taşımasını da manidar buldu!
Ekonomik ve siyasi çöküşün eşiğine gelen, yapılan seçimlere rağmen yeni bir hükümet kuramayan ve euro'dan çıkışı gündeme gelen Yunanistan'da sağcı basını Atatürk'ün doğum yeri derdi sardı. Yunanistan'da milliyetçi kesimlerin gazetesi olarak bilinen Proto Thema gazetesi, dün Yunanistan'da yüzde 7 oyla meclise giren Nazi partisi Altın Şafak'ın, aynı zamanda Atatürk'ün ‘gerçek doğum yeri' olan köyün ismi olduğunu iddia etti. Atatürk'ün Selanik'te doğduğu bilgisinin Türkler tarafından “Atalarını bir köylü çocuğu gibi göstermemek için” uydurulduğunu iddia eden gazete, bu bilgileri de Zagalisa adlı başka bir gazetenin yaptığı araştırmaya dayandırdı. Gazete, aylar süren araştırma sonucunda Mustafa Kemal'in Lagadas (Langaza) kenti yakınlarındaki Sarıger köyünde doğduğunu ve burada ilkokula gittiği ileri sürdü. O dönemde bu köyde çoğunlukla Türkler'in yaşadığını belirten Yunan medyası, Yunanistan ve Türkiye arasındaki mübadelenin ardından köyün adının Altın Şafak olarak değiştirildiğini iddia etti. Gazetede Mustafa Kemal'in doğum yeriyle ilgili olarak şu iddialar dile getirildi:
Başkanın takma adı ‘Kemal'
- Mustafa, Sarıger köyünde doğdu ve 8 yaşına kadar burada kaldı. Minik Kemal 8 yaşındayken, Zübeyde hanım ikinci evliliğini yaparak oğlunu alıp Selanik'e gitti.
- Nüfus mübadelesinden sadece birkaç yıl öncesine kadar Atatürk'ün ebesi Fatma Hanım halen bu köyde yaşıyordu. Fatma Hanım 1911'de öldü.
- Mübadele sonrasında Doğu Trakya'dan bu köye gelen Andrew Stathis adlı Yunan, Atatürk'ün doğduğu eve yerleşti. Hatta bu nedenle kendisini köylüler ‘Kemal' takma adıyla çağırıyorlardı. Stathis, 1979'da ölümünden önce buranın belediye başkanı da oldu.
- Mustafa Kemal'in doğduğu ev taş ve tuğladan yapılmıştı ve iki katlıydı. Yukarıda iki odası aşağıda da verandası vardı. Geniş bir bahçeye sahipti. Merkezdeki caminin uzağında, köyün en uç noktasında yer alıyordu.
- Bölgede yaşayan Müslümanlar Kemal'i koyunlarla ve ineklerle oynamayı seven bir çocuk olarak hatırladıklarını söylemişlerdi. Ev, 1920'li yıllarda köydeki diğer evler gibi çevrede inşaat yapan Yunanlar tarafından söküldü ve evin hemen hemen tüm kalıntıları ortadan kalktı. Ancak evi çevreleyen yarım metre yüksekliğindeki duvarlar 1980'li yıllara kadar ayakta durdu.
Başkonsolos biliyordu
- Bu köyden Türkiye'ye dönen Türkler, gerçeği bildikleri için Selanik'teki ev yerine Sarıger'e gelerek Atatürk'ün gerçek evini görmek amacıyla turlar düzenledi. Son olarak 2007 yılında bu köye düzenlenen tur sırasında İzmirli bir Türk toprağı öperek Atatürk'ün evinden kalan taş parçalarını hatıra olarak yanında götürdü.
- Türk yetkililer de gerçeklerin farkındaydı. 1981 yılında Atatürk'ün doğumunun 100'üncü yıldönümünde Türkiye'nin Selanik Başkonsolosu yardımcısıyla birlikte bu köye geldi. Köyde yaşayanlara Atatürk'ün doğduğu evin tam yerini sordu. Burada saygı duruşunda bulunduktan sonra birçok fotoğraf çekti. Burada bir müze yapılması için çaba sarfedeceğini söyleyerek gitti.
-Atatürk'ün kardeşi Makbule de Mustafa Kemal'in Selanik'te doğmadığını söylemişti.
‘Burası üvey babasının evi'
Mustafa Kemal'in babası Ali Rıza Efendi 1888'de öldü. Dul kalan Zübeyde Hanım ise 1889'da Ragıp Bey ile ikinci evliliğini yaptı. Mustafa Kemal'in Süreyya, Hakkı, Ruhiye adında üvey kardeşleri vardı. Gazeteci Figen Yanık tarafından yayımlanan “Atatürk'ün Doğduğu Ev” adlı kitapta bugün Atatürk'ün doğduğu ev olarak gösterilen binanın üvey babası Ragıp Bey'e ait olduğu iddia edildi. Üvey kardeşi Ruhiye Hanım'ın ailesi de bu yanlışlığın düzeltilmesini istemişti. İddiaya göre dönemin Milli Eğitim Bakanlığı, 1934 yılında yayımladığı Tarih IV kitabında Selanik'teki evi “hatalı bir şekilde” Mustafa Kemal'in doğduğu ev olarak gösterince o tarihten beri yanlış yapılmaya devam ediliyor.
Cahillik, bilgisizlik
Turgut Özakman (Tarihçi-Yazar): “Atatürk, Selanik'te Ata'nın evi olarak bilinen yerde doğmuştur. Babasının ölümüyle birlikte bir yıl kadar Langaza'daki dayısının yanına gitmiştir. Gazi Paşa 5-6 yaşlarındayken kız kardeşiyle birlikte Langaza'da dayısının çiftliğinde kalmış, sonrasında tekrar Selanik'teki evlerine dönmüştür. Atamız, Manastır'daki askeri ortaokula gidene kadar Selanik'te yaşamıştır. Askeri liseye gitmek için Selanik'ten ayrılmış bir daha da geri dönmemiştir. Yunanlılar cahilce hata yapmışlar. Ciddi almamak gerekir. Bilgisizce, cahilce ortaya atılan bir konu.”
Belge ve bilgi gerek
Heath Lowry (Princeton Üniversitesi-Türk Tarihi Uzmanı): “Yunanlılar'ın ortaya attıkları görüşü ilk kez duyuyorum. Langaza bugünkü Selanik'in varoşları olarak düşünebiliriz. Bir tepenin arkasında yer alan kasaba bir yerdir. Benim araştırmalarım Atatürk'ün Selanik'te doğduğu yönünde. Sarıger köyü olarak bahsedilen yeri hiç duymadım. Tabii o dönem için Selanik şehrin ve genel bir sancağın adıydı. Bünyesinde birçok kasaba, ilçe ve köy vardı. Yunanlılar'ın belge ve bilgileri neye dayanıyor. Somut olarak açıklamaları gerekir.”
Deli saçması!
Ekonomik ve siyasi çöküşün eşiğine gelen, yapılan seçimlere rağmen yeni bir hükümet kuramayan ve euro'dan çıkışı gündeme gelen Yunanistan'da sağcı basını Atatürk'ün doğum yeri derdi sardı. Yunanistan'da milliyetçi kesimlerin gazetesi olarak bilinen Proto Thema gazetesi, dün Yunanistan'da yüzde 7 oyla meclise giren Nazi partisi Altın Şafak'ın, aynı zamanda Atatürk'ün ‘gerçek doğum yeri' olan köyün ismi olduğunu iddia etti. Atatürk'ün Selanik'te doğduğu bilgisinin Türkler tarafından “Atalarını bir köylü çocuğu gibi göstermemek için” uydurulduğunu iddia eden gazete, bu bilgileri de Zagalisa adlı başka bir gazetenin yaptığı araştırmaya dayandırdı. Gazete, aylar süren araştırma sonucunda Mustafa Kemal'in Lagadas (Langaza) kenti yakınlarındaki Sarıger köyünde doğduğunu ve burada ilkokula gittiği ileri sürdü. O dönemde bu köyde çoğunlukla Türkler'in yaşadığını belirten Yunan medyası, Yunanistan ve Türkiye arasındaki mübadelenin ardından köyün adının Altın Şafak olarak değiştirildiğini iddia etti. Gazetede Mustafa Kemal'in doğum yeriyle ilgili olarak şu iddialar dile getirildi:
Başkanın takma adı ‘Kemal'
- Mustafa, Sarıger köyünde doğdu ve 8 yaşına kadar burada kaldı. Minik Kemal 8 yaşındayken, Zübeyde hanım ikinci evliliğini yaparak oğlunu alıp Selanik'e gitti.
- Nüfus mübadelesinden sadece birkaç yıl öncesine kadar Atatürk'ün ebesi Fatma Hanım halen bu köyde yaşıyordu. Fatma Hanım 1911'de öldü.
- Mübadele sonrasında Doğu Trakya'dan bu köye gelen Andrew Stathis adlı Yunan, Atatürk'ün doğduğu eve yerleşti. Hatta bu nedenle kendisini köylüler ‘Kemal' takma adıyla çağırıyorlardı. Stathis, 1979'da ölümünden önce buranın belediye başkanı da oldu.
- Mustafa Kemal'in doğduğu ev taş ve tuğladan yapılmıştı ve iki katlıydı. Yukarıda iki odası aşağıda da verandası vardı. Geniş bir bahçeye sahipti. Merkezdeki caminin uzağında, köyün en uç noktasında yer alıyordu.
- Bölgede yaşayan Müslümanlar Kemal'i koyunlarla ve ineklerle oynamayı seven bir çocuk olarak hatırladıklarını söylemişlerdi. Ev, 1920'li yıllarda köydeki diğer evler gibi çevrede inşaat yapan Yunanlar tarafından söküldü ve evin hemen hemen tüm kalıntıları ortadan kalktı. Ancak evi çevreleyen yarım metre yüksekliğindeki duvarlar 1980'li yıllara kadar ayakta durdu.
Başkonsolos biliyordu
- Bu köyden Türkiye'ye dönen Türkler, gerçeği bildikleri için Selanik'teki ev yerine Sarıger'e gelerek Atatürk'ün gerçek evini görmek amacıyla turlar düzenledi. Son olarak 2007 yılında bu köye düzenlenen tur sırasında İzmirli bir Türk toprağı öperek Atatürk'ün evinden kalan taş parçalarını hatıra olarak yanında götürdü.
- Türk yetkililer de gerçeklerin farkındaydı. 1981 yılında Atatürk'ün doğumunun 100'üncü yıldönümünde Türkiye'nin Selanik Başkonsolosu yardımcısıyla birlikte bu köye geldi. Köyde yaşayanlara Atatürk'ün doğduğu evin tam yerini sordu. Burada saygı duruşunda bulunduktan sonra birçok fotoğraf çekti. Burada bir müze yapılması için çaba sarfedeceğini söyleyerek gitti.
-Atatürk'ün kardeşi Makbule de Mustafa Kemal'in Selanik'te doğmadığını söylemişti.
‘Burası üvey babasının evi'
Mustafa Kemal'in babası Ali Rıza Efendi 1888'de öldü. Dul kalan Zübeyde Hanım ise 1889'da Ragıp Bey ile ikinci evliliğini yaptı. Mustafa Kemal'in Süreyya, Hakkı, Ruhiye adında üvey kardeşleri vardı. Gazeteci Figen Yanık tarafından yayımlanan “Atatürk'ün Doğduğu Ev” adlı kitapta bugün Atatürk'ün doğduğu ev olarak gösterilen binanın üvey babası Ragıp Bey'e ait olduğu iddia edildi. Üvey kardeşi Ruhiye Hanım'ın ailesi de bu yanlışlığın düzeltilmesini istemişti. İddiaya göre dönemin Milli Eğitim Bakanlığı, 1934 yılında yayımladığı Tarih IV kitabında Selanik'teki evi “hatalı bir şekilde” Mustafa Kemal'in doğduğu ev olarak gösterince o tarihten beri yanlış yapılmaya devam ediliyor.
Cahillik, bilgisizlik
Turgut Özakman (Tarihçi-Yazar): “Atatürk, Selanik'te Ata'nın evi olarak bilinen yerde doğmuştur. Babasının ölümüyle birlikte bir yıl kadar Langaza'daki dayısının yanına gitmiştir. Gazi Paşa 5-6 yaşlarındayken kız kardeşiyle birlikte Langaza'da dayısının çiftliğinde kalmış, sonrasında tekrar Selanik'teki evlerine dönmüştür. Atamız, Manastır'daki askeri ortaokula gidene kadar Selanik'te yaşamıştır. Askeri liseye gitmek için Selanik'ten ayrılmış bir daha da geri dönmemiştir. Yunanlılar cahilce hata yapmışlar. Ciddi almamak gerekir. Bilgisizce, cahilce ortaya atılan bir konu.”
Belge ve bilgi gerek
Heath Lowry (Princeton Üniversitesi-Türk Tarihi Uzmanı): “Yunanlılar'ın ortaya attıkları görüşü ilk kez duyuyorum. Langaza bugünkü Selanik'in varoşları olarak düşünebiliriz. Bir tepenin arkasında yer alan kasaba bir yerdir. Benim araştırmalarım Atatürk'ün Selanik'te doğduğu yönünde. Sarıger köyü olarak bahsedilen yeri hiç duymadım. Tabii o dönem için Selanik şehrin ve genel bir sancağın adıydı. Bünyesinde birçok kasaba, ilçe ve köy vardı. Yunanlılar'ın belge ve bilgileri neye dayanıyor. Somut olarak açıklamaları gerekir.”
Deli saçması!
Prof. Dr. Mehmet Saray (Tarihçi-Atatürk Araştırmacısı): “Kusura bakmasınlar ama bu tip saçma sapan hatta deli saçması iddialara gülüp geçiyorum. Yunanlılar'ın, Atamızla ilgili Altın Şafak köyünde doğduğu gibi bir görüş ortaya atmaları bilim, tarihi gerçeklerle örtüşmez. Atatürk'ün şeceresi, hayatı, anası ve babası da dahil olmak üzere hayatının tüm detaylarıyla ilgili yüzlerce araştırmalar yaptık. Değerli tarihçi Ali Güler tarafından kaleme alınan belge ve bilgiler de mevcuttur. Atatürk hepimizin bildiği, Selanik'teki evde doğmuştur. Biz yıllarca millet ve devlet olarak boşuna mı Selanik'teki eve itibar ettik. Biz Türk tarihçileri, hepimiz bir yalan üzerine mi bilgi inşa ettik. Böyle şey olmaz. Atatürk, belli bir süre babasının ölümüyle birlikte dayısının Langaza'daki evinde kalmıştır. Doğum yeri Altın Şafak falan değildir. Selanik'te doğmuş, Dolmabahçe'de gözlerini yummuştur.
Uğur Koçbaş/Gazetevatan
Yorum Yaz