Bosna Savaşı'nda boşaltılan fabrikalar Türk yatırımcıları bekliyor!

Tekstil, tarım ve gıda sektöründeki üretim kapasitesi ile öne çıkan Visoko bölgesinden Türkiye'ye gelen bir grup işadamına eşlik eden eski Visoko Maliye Bakanı Amra Babic, bölgedeki boş duran büyük tekstil fabrikalarını yeniden üretime geçirecek sıcak paranın olmadığını belirterek, bu bölgenin Türk yatırımcıların Avrupa'ya açılan kapısı olabileceğine dikkat çekti. Babic "Visoko bölgesinde işgücü maliyetleri oldukça düşük. AB ülkeleriyle serbest ticaret anlaşmamız var. Bosna'nın tek serbest bölgesinin bulunduğu Visoko, merkeze çok yakın. Türk yatırımcılar üretim merkezlerini buraya çekerek Avrupa'ya gümrüksüz mal satabilirler.'' şeklinde konuştu. Başkent Saraybosna'ya oldukça yakın olan Visoko'da Volkswagen ve Renault gibi büyük otomotiv firmaları araç koltuğu üretimi yapıyorlar. Asgari ücretin tüm vergilerle birlikte 350 Euro olduğu ülkede işsizlik seviyesi yüzde 40'ın üzerinde.

 

 

Tarım sektöründe faaliyet gösteren BİOS firmasından Nermin Kadriç, Bosna'da sebze tohumunun üretilmediğini, bu yüzden İsrail, Hollanda ve Fransa'dan sebze tohumu aldıklarını kaydetti. Aynı zamanda işletme profesörü olan Kadriç "Türkiye'de tohum üretimi son on yılda oldukça gelişti. Sebze tohumunu Türkiye'den almak isteriz. Hatta birlikte sebze tohumu üretebiliriz. Tek eksiğimiz teknoloji." ifadelerini kullandı.

 

Savaş öncesi dönemde şirketlerinde 2 bin kişinin çalıştığını söyleyen gıda sektöründeki VISPAK firmasının yöneticisi Mugdim Imamoviç, bugün sadece 300 kişiye istihdam sağladıklarını kaydetti. Imamoviç "İşgücü maliyeti düşük olduğu halde işçiler oldukça kalifiyedir. Yıllarını tekstil ve deri fabrikalarına vermiş işçiler bugün farklı işlerde çalışıyor. Bu fabrikalar açılırsa patronların işçi konusunda sıkıntıları olmaz." dedi. Savaştan önce Güneydoğu Avrupa'nın en büyük deri üreticisi olan KTK firmasının ihracat sorumlusu Bilalovic Senad ise Türkiye'den yatırımcılar için farklı bir fırsata daha değindi. Deri sektöründe yarı işlenmiş malzemenin Visoko'daki tesislerde tamamen işlenerek AB ve ABD piyasalarına gümrük açısından Türkiye'den daha avantajlı şekilde girebileceğine işaret etti. Senad, "Üretimimizin yüzde 10'unu ABD'ye ihraç ediyoruz. Talep var, fakat üretimimiz kısıtlı. Türkiye'de yarı işlenmiş derinin üretimi Visoko'da tamamlanırsa, tüm serbest ticaret avantajlarından yararlanılabilir." ifadelerini kullandı.

 

Karışık bir yönetim yapısına sahip ülkede 120 bakanlık bulunuyor. Bütçenin yarısı kamu harcamalarına gittiğinden özel sektöre büyük ihtiyaç duyuluyor. 12 milyar dolar yabancı yardımı alan ülke, geçen 10 yılda sadece 40 km karayolu inşa edebildi. Bosnalı işadamları, Türkiye'nin, inşaat alanındaki tecrübelerini altyapı yatırımlarına büyük ihtiyaç duyan ülkelerine de taşımasını istiyor.