Yurtdışı
20.04.2012 16:53
Okuma Süresi: 05:48 dakika

İran ambargolar yüzünden yetersiz kalıyor!

Türkiye'nin sınır komşusu İran, Avrupa'lı ülkelerin baskısı yüzünden kendi kendine yeten ülke olamıyor.

DAĞLARIN ETEĞİNDE BİR YAYLA GÜNDE 7 BİN KİŞİYE YEMEK SAATLER İLERİ

Türkiye'de 1,5 saat ileride olan İran da Türklerin yabancılık çekmesi söz konusu değil. Azeri Türklerinin yanı sıra Farslılar da anlaşmak kolay oluyor. Birçok kelimenin Farsça'dan dilimize geçtiğini anlıyoruz.

2 yıl önce Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası ile Urumiye ve Tebriz'e gitmiştim. Ancak Tahran'ı görmek istiyordum. Tahran'da iş yapan hemşerimiz Şemsetten Hancı'nın daveti üzerine Tahran'a yola koyulduk. Genelde THY'yi tercih etmeme rağmen bu seyahatte Atlas Jet'ten çok memnun kaldım. THY'den eksik kalmıyor yurt dışı uçuşlarında..

Şemsettin Hancı Ali Fuat Hana ile birlikte aynı sırada koltuklarımıza otururken, pilot anons yaparak bizi bilgilendirdi. Pilotun soyadının Sancak olmasından hareket ederek, nereli olduğunu hosteslerle sorup öğrenmeye çalıştık.. Pilot Cemal Sancak Kocaeli'ne göç eden akrabamız çıktı. Kendisine teşekkür ederek uçaktan ayrılırken, sabahın ilk ışıklarına yakındı..

Tahran'da iki havalimanı var. Yurt dışından gelen uçaklar İmam Humeyni Havalimanı'na iniyor. İmamlar'da da zoru başarmış.. Tahran'da işin başında kuzenleri Ali Fuat Hancı ve Kadir Hancı kardeşler var.Fiyatların her geçen gün arttığı son günlerde, paranın devalüe ^ edilmesiyle daha da artacağı endişesi İranlılarda hakim....

İran İslam Devrimi 1979 yılında ^ Ayetullah Humeyni ile başlıyor.Şah'ın devrilmesinden sonra Tahran'da bağlı hayat süren insanlar içine kapanmak zorun kalmış. Ancak herkesin anlattığı gibi değil. Ne sokaklarda idam edilene rastladık. Ne de aşırı bir tesettür zorunluluğuna.. İran kadını son derece kültürlü her j şeyden önce.. Eğitimleri iye olduğu kadar da çok bakımlı ve her ortamda kadın gördüm.Kadın nüfusu daha fazla..Zira 7 yıl süren savaş erkek nüfusunu azaltmış...

Tahran sokaklarında dolaşırken, her binanın cephesinde bir şehit fotoğrafı görmek mümkün.Şehitlerin yanında birçok yerde İmam Humeyni, Ali Hamaney ve Ahmedinejad fotoğrafları var.Tahran'da boya sektörü pek gelişmemiş.. Yani binaların dışına boya yerine genelde mermer ve granit yapılmış..Tahran dışına çıktığınızda boyasız ve bakımsız binaların görüntüsü çok çirkin... Devlet bu çirkin görüntüyü, ortadan kaldırmak için kredide veriyor ancak insanlar binalarının daha küçük olacağı ve toprak azalacağı kaygısıyla inşaat yapmaktan çekiniyorlarmış...

Yılda 150 milyar dolar petrol ihracatıyla zenginleşen İran, her vatandaşına ayda 70 TL civarında petrol maaşı veriyor. Yani petrol gelirinin bir kısmını Ambargo nedeniyle yoğun bir üretimin olmadığı İran'a her şey satmak mümkün..Türkiye'nin en büyük yemek firmalarından Trabzonlu Aşhan Yemek, Kuzu inşaatın tüm personelini yediriyor.Günde 7 bin kişiye yemek veren Aşhan Yemek Yönetim Kurulu Başkanı Şemsettin Hancı, son dönemde İran parasının dolar karşısında değer kaybetmesini olumsuz olarak niteledi...

Facebook yasak.Toplumsal bir sorun olduğu zaman da tüm iletişimi kesiyorlarmış..

Gece Türkiye'den tanıdığım Dr. Muhammed Rıza'yı aradım. Ertesi sabah işinden izin alarak yanımıza geldi. Bizi 25 km uzaklıktaki Karaj kendine yemeğe götürdü.3 yıl sonra yeniden bir araya geldik. Eski günleri konuştuk..Bizimle tüm zamanını geçirdi..Hediyeler aldı..Fars olmasına rağmen Türkçe'yi Son günlerde tüm dünyanın gözünü çevirdiği İran'ın başkenti Tahran 15 milyonu aşan nüfusuyla ortadoğunun en kalabalık kentlerinden birisi..Türk şirketlerinin boy gösterdiği İran'da Kuzu İnşaat 1 yıl gibi kısa sürede 20 bin kontu yaparak herkesin takdirini kazanmış..35 milyon Azeri Türk'ün yaşadığı İran, Türkiye'nin Suriye politikasını beğenmiyor.Daha önce destekledikleri Başbakan Erdoğan'ı şimdi eleştiriyorlar.. 35 milyon Azeri Türk'ün yaşadığı İran'da kendinizi hiç yabancı hissetmiyorsunuz..

Tv vericisi olarak da kullanılıyor.

Karaj dönüşünde önümüzde bir aracın Perspolis bayraklarıyla hararetli hararetli gittiğini görünce işaret edip onları durdurduk.Tahran'da maça gittiklerini söylediler.Şemsettin Hancı, Mustafa Denizli'nin çalıştırdığı Perspolis takımının maçına gidelim deyince, 100 bin kişilik stada gittik.Stadın beşte biri dolu sayılmaz.Heyecanlı bir maç..Penaltıdan öne geçen kullanan bayan sayısı Türkiye'den daha fazla.. Kadınlara adres sorduk, tüm içtenlikleriyle takır takır bize gideceğimiz adresi bize ettiler.

Akşam saatlerinde bir lokantaya gittik. Lokantanın bir tarafında düğün yemeği vardı.. Son derece şık giyinmiş bakımlı hanımlar ve beyleri görünce kendimizi bahsettikleri Tahran'da hiç hissetmedik! Ancak genel olarak İran Devrim Muhafızlarından şikayet var. İran'ın yağını onlar yiyorlarmış. Ve ne polis ne asker onlara kimse hesap soramıyormuş..

Bu da bir söylenti tabi.. Ben hiç devrim muhafızına rastlamadım. Başımıza da hiçbir sıkıntı gelmedi..

İran yemekleri genelde kebap üzerine..Bizim kebaplardan farklı sayılmaz.. Yanında da meşhur pilavı gelince değme keyfine.... Ancak dikkat etmek gerekiyor. Bir pilav tabağıyla Türkiye'de dört kişi doyar.

Yağlı yemeklerden ve ekmekten kaçırmıyorlar.Buna istinaden İran'da şişman insan görmek mümkün değil.Pilavın yağını bile ayrı veriyorlar..

Yemek sonrası Trabzon'un Boztepe'sine benzer bir yere gittik.Sanırım Derbent diyorlar.Boztepe'yle tek benzer yani yüksekte olması.Ortadan bir dere geçiyor.Kayalıkların arasında süper lüks restoran ve cafeler var Ancak ortada ne yol var. Ne de park edecek bir alan. 2 metre genişliğindeki yol .Böyle bir turistik yeri diyelim ki devlet yapmadı, orada bulunan esnaf neden bir araya gelip yolu güzel yapmamışlar hiçbir anlam veremedim.... Açıkta satılan meyve kurulan toz içerisinde..Hiçbir turistin alıp yiyeceğine ihtimal vermem..Zira hijyenik değil, ambalajlama yok. Ancak burada bulunan tuvaletlerin son derece temiz ve bakımlı olduğunu söylemeden geçemeyeceğim...

Tahran'da telekomünikasyon bizim kadar gelişmiş değil.İnternet bağlantısı zor ve zaman zaman kesiliyor.Telefonlar da çok sağ Pilot Cemal Satacak Tahran yakınlarındaki İmam Humeyni'nin görkemli mezarı, inşaatı halen devam eden Tahran'ın en önemli problemi trafik. 140 yıllık tarihi olan başkentin yolları geniş olsa da araç sayısının fazla olması trafiği tıkıyor. Doktor Muhammet Rıza, müthiş bir konukseverlik örneği gösterirken Ali Fuat Hancı, Kadir Hancı ve İranlı tercümanımız Hasan'la objektiflerimize poz verdi iyi anlıyor.Dr. Rıza gerçek bir İran beyefendisi olarak aklımızda kalacak....

Dr: Muhammed Rıza bizleri Tahran'ın sembolü haline gelmiş, 435 metre yüksekliğindeki Milad Kulesi'ne götürdü.Tahran' en iyi görebileceğiniz nokta burası..ll yıl içinde yapılan kule 200 milyon dolara mal olmuş.Dünyanın 16. Yüksek binası.145 katlı bir bina yüksekliğindeki kulede VIP Restoran, döner restoran, kültür sanat galerileri ve yerel ürünler satış yeri var.

Kuleye görmek ücretli.Bileti aldıktan sonra girişte görüntülü ve canlı tanıtım var Azeri Türkü bir güzel kız bize rehberlik yapıyor.Kulede İran tarihini ve sanatını yansıtan çizimler var.Bu arada bir bayan ressama portremi çizdirdim.Kulede müthiş güvenlik önlemleri var. Havalimanı kent merkezine 35 km civarında. 20 dakikalık yolculuktan sonra kalacağımız eve geldik. Sabah kalktığınızda Tahran'ı görme fırsatımız oldu.Kaldığımız ev Kuzu İnşaatın yaptığı 20 bin konuta yakın bir yer, kentin biraz dışında...Tahran dağların eteğinde kurulmuş bir yayla kent.Kışın oldukça soğuk geçen Tahran'da yazın sıcaklık 50 dereceyi buluyor! Kuzu inşaatın şantiyesine gidiyoruz. 1 yıl gibi kısa sürede bitirilen 20 bin konut inşaatında çalışanların yemeğini Şemsettin Hana veriyor. Öyle ki ilk zamanlar günde bir öğün 7 bin kişi yemiş.Bu kadar insana yemek vermek büyük marifet doğrusu... Türkiye'de şantiye anlamında en fazla kişiye yemek veren Aşhan Yemek, Tahperspolis takımı iki kırmızı kartla maçtan 2-1 yenik ayrıldı.Hakeme küfür bitmeyince 2 dakika önce maçı bitirdi-.Ligde 8. Sırada olan Denizli morali bozuk bir şekilde soyunma odasına gitti. İran'da çok yabancı oyuncu var ama hiç Türk futbolcu yok...

İran'ın nüfusu 80 milyon civarında... özellikle halkıyla paylaşıyor.Birkaç ay öncesine kadar 1000 tümen 1 dolar ederken, devalüasyonla 2000 tümen 1 dolar ediyor artık.. Gerçi İran'da ne dolar işliyor, ne Türk lirası ne de kredi kartı... Kredi kartının işlememesini çok yadırgadım.Büyük bir eksiklik bence..Bunu bilmeyen vatandaş buraya gelirse perişan olur! İnsanlar üzerinde baskı olduğu söyleniyor ama biz böyle bir baskıyı hissetmedik Yani el ele sevgililer gördük..her ortamda kadınlarla erkekleri aynı ortamda gördük. Hiç haremlik, selamlık muhabbetine tanık olmadık.. Araç Milad Kulesi'nde bir bayan ressam portremizi çizdi Tebriz ve Urumiye başta olmak üzere ülkede 35 milyon Azeri Türk'ü yaşıyor. Genelde Türk televizyonlarını izliyorlar.Şu anda en popüler dizi Muhteşem Yüzyıl...

Türkiye'de eğitim görüp, Türkiye'de yaşamak istiyorlar. Ve Türkiye'den gelenlere çak yalan ilgi gösterip yardıma olmaya çalışıyorlar...

Döner restoran işletmeci değişikliği nedeniyle kapalı...Tahran'ı görebileceğiniz balkon demir parmaklıklarla öyle kapatılmış ki fotoğraf çekmek bile mümkün görünmüyor.Kulenin giriş kısmında cafeterya ve restorantlar var.Tahran Belediyesi tarafından işletilen kule aynı zamanda Yollar ~ berbat. Tahran'ın turistik tepesindeki yolların durumu içler acısı...

Tahran'da kadınlar bakımlı olmaları yanında usta sürücü olduklarını ispatlıyorlar

Zeki Sancak-Star